Bij personen die worden benoemd tot Ridder gaat het doorgaans om verdiensten met een regionale of zelfs landelijke uitstraling en betekenis. Dit in tegenstelling tot de graad Lid waar het vooral gaat om personen die lokaal verdienstelijk zijn (dus binnen de gemeentegrenzen).
De eerste vijf graden zijn: Ridder Grootkruis, Grootofficier, Commandeur, Officier en Ridder.
Als je in Nederland een lintje krijgt, word je meestal onderscheiden in de Orde van Oranje-Nassau of in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Voor dapperheid kunnen militairen en burgers de Militaire Willems-Orde krijgen.
De Orde van Oranje-Nassau bestaat sinds 4 april 1892. Voor een onderscheiding in deze orde komen personen in aanmerking die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de samenleving. Denk hierbij aan vrijwilligers die zich inzetten voor jongeren, milieu, (mantel)zorg, sport, buurtverenigingen of vluchtelingen.
Ridder Grootkruis
Dit is de hoogste onderscheiding in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Deze onderscheiding is zo bijzonder, dat hij zelden wordt uitgereikt. Koningin Maxima draagt deze onderscheiding bij officiële gelegenheden.
De onderscheiding blijft eigendom van de staat en moet daarom na het overlijden van de gedecoreerde weer ingeleverd worden bij de staat. Daar zijn verschillende redenen voor, waaronder het risico dat de onderscheiding na verloop van tijd als handelswaar wordt aangeboden.
In de meeste gevallen gaat het om een onderscheiding voor Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Deze kost 250 euro. Dat is niet goedkoop, maar er zit goud en zilver in verwerkt en wordt met de hand gemaakt.
Daarom kan een onderscheiding ook nooit bij de rechter worden afgedwongen. Maar nu komt het, een lintje niet in ontvangst nemen is nog geen weigering. Je weigert de versierselen wel, maar je wordt niet uit het koninklijk besluit geschrapt. Dat kan alleen door een request om ontheffing aan de koningin te sturen.
Dit Koninklijk Besluit wordt ondertekend door Koning Willem-Alexander. Daarna kan de burgemeester het lintje uitreiken. Er zijn dus een heleboel personen en organisaties betrokken bij de aanvraag van een lintje.
Vaak gaat het om mensen die lange tijd - minimaal vijftien jaar - als vrijwilliger actief zijn geweest, bijvoorbeeld bij een sportclub of in de kerk. Een andere categorie bestaat uit mensen die in hun dagelijkse werk of nevenfunctie 'zeer bijzondere prestaties' hebben verricht.
De rangen zijn ingedeeld per rangcluster (opperofficieren, hoofdofficieren, subalterne officieren, onderofficieren, korporaals en manschappen). Bij cavalerie en militaire administratie zijn de rangonderscheidingstekens in de rang van korporaal tot en met sergeant-majoor/opperwachtmeester uitgevoerd in zilver.
Ridder Grootkruis
Dit is de hoogste onderscheiding in de Militaire Willems-Orde en zeer zeldzaam. Koning Willem-Alexander draagt deze onderscheiding. Omdat alle onderscheidingen worden uitgereikt in zijn naam, is Koning Willem-Alexander grootmeester van alle orden.
Ridder is een adellijke titel. De ridders hebben de laagste titel in de adel; onder hen staat de ongetitelde adel, baronnen staan hoger in rang. In de middeleeuwen was een ridder een bewapende ruiter, de stand der bewapende ruiters werd al snel een gesloten klasse.
Koning Willem-Alexander is getrouwd met Koningin Máxima. Ze hebben drie dochters, Prinses Catharina-Amalia (de Prinses van Oranje), Prinses Alexia en Prinses Ariane.
De Militaire Willems-Orde is een beloning voor daden van moed, beleid en trouw. Het is de oudste en hoogste onderscheiding van het Koninkrijk der Nederlanden. Deze onderscheiding kent de koning toe aan individuele militairen of eenheden voor buitengewone inzet.
Enkele cijfers op een rijtje
Ieder jaar worden er ongeveer 4.000 Koninklijke onderscheidingen uitgereikt. De meeste onderscheidingen worden uitgereikt tijdens de Lintjesregen, de dag voor de verjaardag van de Koning. In 2022 waren dat er 3025, in 2021 2882.
Een ridderslag of accolade is het verlenen door een (adellijk) heer van de ridderlijke waardigheid door middel van het leggen van diens zwaard op beide schouders van een persoon.
Het gele lintje is een duidelijk signaal voor andere honden en mensen om op afstand te blijven. Ziek en in behoefte aan rust: Honden die ziek zijn, hebben soms rust nodig om te herstellen. Het gele lintje laat andere honden en mensen weten dat ze de hond niet mogen aanraken of storen.
Iedereen kent ondertussen het roze lintje, symbool voor de strijd tegen borstkanker. Maar ook het groene lintje wint aan bekendheid en staat symbool voor de strijd tegen baarmoederhalskanker.
De voorgestelde persoon zet zich in als vrijwilliger. De activiteiten vergen minimaal 6 tot 8 uren per week. De voorgestelde persoon doet dat langdurig (in principe gedurende minimaal 15 jaar) of op basis van een opvallend initiatief met veel maatschappelijke uitstraling.
Nederland kent ongeveer 100 officiële onderscheidingen die worden gedragen aan een lint. De ridderorden hebben een speciale positie. Zijne Majesteit de Koning tekent als Grootmeester van de orden voor iedere toe te kennen onderscheiding.
In totaal zijn zo'n 2820 mensen benoemd in de orde van Oranje-Nassau, wat kan worden onderverdeeld in leden, ridders en officieren. Ook zijn negen mensen benoemd als Ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw.