Aan de bus zitten antennes, zonnepanelen en ladingsinstrumenten (zoals camera's, telescopen en communicatieapparatuur). Satellieten moeten voor hun eigen stroom zorgen. Dat doen ze meestal met grote zonnepanelen ('vleugels') die zijn bedekt met lichtgevoelige zonnecellen.
Signalen worden verzonden via krachtige zendantennes op aarde. Deze worden in de satelliet versterkt en vervolgens teruggezonden naar de aarde. De apparatuur in de satelliet heeft elektriciteit nodig, die door zonnepanelen wordt opgewekt.
Hoe werkt zo'n satelliet? Een satelliet werkt als een soort reflector in de ruimte. Een mediabedrijf zendt bijvoorbeeld een signaal uit via een schotelantenne, de mediasatelliet vangt dit signaal op en verstuurt het direct naar andere antennes op aarde die het dan verder verspreiden.
In de astronomie is een satelliet een object dat in een baan om een planeet draait. Er zijn honderden natuurlijke satellieten, of manen, in ons zonnestelsel. Sinds 1957 zijn ook duizenden kunstmatige (door de mens gemaakte) satellieten gelanceerd.
Op een satelliet, die in een baan rond de aarde draait, werkt een aantrekkingskracht (of gravitatiekracht) van de aarde, die precies de nodige middelpuntzoekende kracht vertegenwoordigt die nodig is om de satelliet bij deze snelheid in zijn baan te houden.
Normaal gesproken is voor een cirkelvormige baan op een hoogte van 300 km boven het aardoppervlak een snelheid nodig van 7,8 km/s (28.000 km/h). Bij deze snelheid zal een satelliet een rondje om de aarde in 90 minuten afleggen.
Je kunt inderdaad heel vaak satellieten zien aan de sterrenhemel. Vrijwel continu is er een satelliet te vinden, een beetje afhankelijk van hoe donker de plaats op Aarde is waar je staat. Het is dus zeker geen zeldzaamheid. De satellieten zijn te zien doordat ze het zonlicht weerkaatsen.
Omdat Nederland geen eigen satellieten heeft, is het onmogelijk gebruik te maken van satellieten van andere landen.
De Maan is de enige maan (natuurlijke satelliet) van de Aarde en van de manen van het zonnestelsel de vijfde in grootte. Ze wordt soms aangeduid met haar Latijnse naam Luna.
Er zijn in 2023 meer dan 2.000 Starlink-satellieten in de lage baan rond de aarde geplaatst door SpaceX. Het totaal komt daarmee op 5.500 Starlink-satellieten in de ruimte.
Hoe herken je een satelliet? Dat is simpel. Als je een lichtpuntje ziet dat met een redelijk vaartje tussen de sterren beweegt, dan is het een satelliet. Hij geeft zelf geen licht maar weerkaatst licht van de zon (die van jou uit gezien onder de horizon staat).
De meeste satellieten worden in een baan om de aarde gebracht met behulp van een lanceerraket, zoals de Europese Ariane-raket. Een andere manier om satellieten in de ruimte te brengen, is ze aan boord van een Space Shuttle mee te nemen en in de ruimte uit te zetten.
Satellieten zijn op een heldere nacht vaak te zien als een bewegend “sterretje”, een puntje met de helderheid van een ster. Ze bewegen langzaam (veel langzamer dan meteoren) en zijn vaak minutenlang te volgen. De helderheid kan lange tijd constant zijn, maar ook variëren.
Een satelliet kan lang achtereen in dezelfde baan blijven dankzij het evenwicht tussen de aantrekkingskracht van de aarde en de centrifugale kracht. Omdat de omloopbaan buiten de atmosfeer ligt, is er geen luchtweerstand.
Een goedkopere satelliettelefoon kost rond de 800 euro, de duurdere tegen de 2.000 euro. Alleen ben je er dan nog niet. De kosten voor het gebruik van de satellieten zijn een stuk hoger dan een T-Mobile of KPN abonnement. Daarover later meer.
De meeste satellieten zijn hetzelfde opgebouwd. In een platform dat de bus heet, zitten de batterijen, computer en aan de bus zitten antennes, zonnepanelen en instrumenten zoals camera's en communicatieapparatuur. Op aarde zit een ontvanger. Hiermee staat de satelliet in verbinding.
In een rapport van de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA uit oktober 2022 is te lezen dat sinds het begin van het ruimtevaarttijdperk er ongeveer 6.340 geslaagde raketlanceringen zijn uitgevoerd. Daarmee zijn 14.710 satellieten in een baan om de aarde gebracht, waarvan er 9.780 nog steeds rond de aarde draaien.
Een satelliet gaat maar enkele jaren mee. Maar na zijn gebruiksperiode blijft hij rondjes draaien om de Aarde. Omdat er nu heel veel satellieten zijn, botsen ze ook. Bij een botsing ontstaat een wolk van deeltjes.
Grootste satelliet ooit
Het is geen kleine satelliet: hij is zo groot als een flinke bus en weegt meer dan 9 ton. We schrijven het even uit: 9.000 kilogram. Falcon Heavy zelf is ook geen kleintje: hij kan zelfs wel 64 ton de lucht in krijgen. Falcon Heavy is 70 meter hoog.
Starlink 6-26 missie (3 november 2023)
Deze missie bracht het totale aantal gelanceerde Starlink-satellieten op 5.398 stuks.
Kortom: De kans is vrij klein dat satellieten met elkaar botsen. Ruimtepuin vormt een grotere bedreiging, maar dit wordt goed gemonitord en ruimtevaart-bedrijven doen hun best om zo min mogelijk afval te creëren.
De binnenplaneten Mercurius en Venus hebben geen manen; de rode planeet Mars heeft twee kleine maantjes, Phobos en Deimos. De vier reuzenplaneten in het zonnestelsel - Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus - hebben het grootste aantal manen.
Satellieten die om de aarde draaien kunnen 's nachts helder oplichten. Dat komt doordat ze op hun hoogte van enkele honderden kilometers zonlicht opvangen, en dat onder andere naar het donkere aardoppervlak reflecteren. Daardoor zie je ze als een felle stip die langs de hemel beweegt.
Er zijn 7500 satellieten in een baan om de aarde geplaatst. Daarvan zijn er op het moment nog 4300 in de ruimte. Slechts een derde (1200 satellieten) functioneert nog.
Een satelliet kan niet 'vliegen' en op eigen kracht los van de aarde komen. Daarvoor is een raket nodig (zie foto links).