Patat betekent dus 'aardappel' en 'frites' betekent dat het gefrituurd is. Aangezien je naast aardappelen nog veel meer kunt frituren, is het eigenlijk niet logisch om de bereidingswijze tot afkorting te maken. Maar ja, de aardappel is wel de koning onder de gefrituurde snack. De opper-frites is dus friet.
Frites is eigenlijk het minst belangrijke woord. Vandaar dat boven de rivieren is gekozen voor het belangrijkste woord: patat." Maar beneden de rivieren en in België betekende 'patat' al aardappelen. "Als je dus in Vlaanderen zei dat je patat wilde eten, kreeg je gekookte aardappelen.
Je mag zowel patat als friet zeggen, maar je voorkeur hangt waarschijnlijk af van waar je woont. In het noorden van Nederland wordt meestal patat gezegd, in het zuiden van Nederland bestel je vaker friet. De Vlamingen noemen de gefrituurde aardappel altijd friet. Met patat bedoelen zij de rauwe aardappel.
Friet en patat zijn in feite beide juist, aldus Don. Het is regionaal bepaald wat men zegt. Boven de grote rivieren is het meestal patat, en onder de rivieren zeggen ze vaak friet.
“Patates betekent aardappel en frites betekent gefrituurd. Het betekent dus letterlijk vertaald aardappel gefrituurd.” Boven de rivieren is de keuze dus op de afkorting patat gevallen. “Bij het afkorten van woorden wordt meestal gekozen voor het zelfstandig naamwoord.
De Vlamingen noemen de gefrituurde aardappel altijd friet. Met patat bedoelen zij de rauwe aardappel. Ook een klap wordt soms een patat genoemd. Pas dus op als een Belg vraagt of je een patat wil!
In een Zuid-Hollandse snackbar bestel je een patatje flip als je patat met mayonaise en pindasaus zónder uitjes wilt.
In de drie zuidelijke provincies van Nederland spreekt men van friet en in Vlaanderen wordt meestal van frieten, frietjes of fritten gesproken, terwijl in de rest van Nederland men het meestal over patat heeft. In Noord-Holland en Utrecht raakt de benaming Vlaamse friet echter steeds meer in zwang.
Aardappelen eten we in Nederland al vanaf 1593. Maar friet eten we veel minder lang, namelijk nog maar 150 jaar. En dat wordt vandaag gevierd in Houten op het Frituurwereld Event. Anderhalve eeuw geleden werd op een kermis in Breda de eerste portie verkocht.
In de BN volkstaal is patate, patat het gewone woord voor 'aardappel'; de uit het Belgisch-Frans ontleende verbinding patates frites 'gefrituurde aardappelen', in Vlaamse dialecten uitgesproken als patat friet, wordt in het NN boven de grote rivieren verkort tot patat; zie ook → friet.
De naam van friet of patat is afgeleid van de woordcombinatie patates frites; Belgisch-Frans voor 'gefrituurde aardappelen'.
Friet, frieten, patat, patatten. En aardappelen.
De Belg zegt friet en de Nederlander patat.
Een patatje oorlog bestaat in de meeste gevallen uit een portie friet met daarover een klodder mayonaise, pindasaus en (vers) gesnipperde uitjes. In het zuiden van het land krijg je er vaak extra curry bij.
Typische Nederlandse friet
Friet wordt erg veel geconsumeerd onder de Nederlanders. Uiteraard wordt friet over de hele wereld verkocht, maar bepaalde soorten friet zijn toch wel echt Nederlands.
'Friet' is een verkorting van het oorspronkelijke 'patates-frites'. In het Zuid-Nederlandse taalgebied lag een verkorting tot 'patat' niet voor de hand, omdat die term er al sinds de 17e eeuw gebruikt werd voor aardappelen.
Friet komt uit Frankrijk
Hun keukenpersoneel stond dus op straat, en die koks begonnen van ellende de eerste restaurants. Daar kwamen gerechten die eerst aan de elite werden geserveerd, ook op het bord van Jan met de pet terecht. Pommes de terre frites bijvoorbeeld, aardappelen die in hete olie worden gebakken.
Maar wat maakt Belgische friet nou zo lekker? De Belgische friet is gemaakt van een aardappel die speciaal voor het frituren is geteeld. De verse aardappels (bijvoorbeeld een Bindje) worden eigenhandig geschild en gesneden.
Frietjes worden traditioneel gebakken in dierlijk vet (ossenwit en/of paardenvet). Dat zorgt voor die typische smaak en geur, maar is helaas minder gezond doordat het meer verzadigd vet bevat. Daarom worden frietjes tegenwoordig ook in plantaardige olie gebakken, of in een mengsel van de twee.
Wie de eerste friet maakte is niet goed te achterhalen. Zowel de Fransen als de Belgen claimen de uitvinding van friet. De belgische historicus Jo Gérard zegt dat hij in een oud manuscript heeft gelezen dat er al friet werd gemaakt in 1680.
Duurder patatje
Daar komen nu de hoge energieprijzen bovenop. Snackbars gebruiken veel energie, onder meer om de olie te verwarmen voor het frituren van patat en snacks. Datzelfde geldt voor fabrieken, waar veel friet wordt voorgebakken. Fabrieken kunnen die prijzen doorberekenen aan snackbars.
Voor wie een patatje oorlog niet gewelddadig genoeg is: patat met mayo, curry, saté en ui. Ook bekend onder de naam 'Patat revolutie'. Gaat in Den Haag door het leven als 'Patat ziekenhuis'.
Superfriet. Een frietje super is een kleine portie friet geserveerd met mayonaise en een frikandel. Dikwijls wordt een superfriet ook wel een 'supertje' genoemd.
Een patatje speciaal is patat met mayonaise, curry of ketchup en gesnipperde uien. Daar is weinig twijfel over mogelijk.