Adrenaline stelt je hierbij in staat om razendsnel te reageren als dat noodzakelijk is.Cortisol maakt het juist mogelijk om een langere tijd alert te zijn. Om een langere periode het hoofd te bieden aan de bedreigende situatie die het lichaam ervaart.
Wat is de functie van cortisol? Cortisol reguleert belangrijke processen in het lichaam zoals je slaap-waakritme en immuunsysteem. Daarnaast zorgt het ervoor dat er genoeg brandstof in het bloed komt als dat nodig is, zoals bij stressvolle situaties.
De belangrijkste drie stresshormonen zijn cortisol, adrenaline en noradrenaline. Deze hormonen worden alle drie afgegeven door de bijnier. Stresshormonen zijn heel nuttig tijdens een acute stresssituatie.
Wat is adrenaline
Adrenaline zorgt ervoor dat je lichaam in staat is om sneller en krachtiger te reageren. Het stimuleert de bloedtoevoer naar je hersenen en spieren. Dit zorgt ervoor dat je hart sneller gaat kloppen en je ademhaling versnelt.
Adrenaline vernauwt de bloedvaten en verhoogt de bloeddruk. Hierdoor komt het bloed weer voldoende in uw hersenen, zodat de duizeligheid en het gevoel van flauwvallen overgaat. Ook verwijdt het de luchtwegen, waardoor de benauwdheid vermindert.
Als je lichaam stress ervaart, wordt er eerst adrenaline aangemaakt. In de volgende stap maakt het lichaam cortisol aan. Samen met adrenaline (en noradrenaline) wordt cortisol aangemaakt in je bijnieren. Cortisol reguleert belangrijke processen in het lichaam zoals je slaap-waakritme en immuunsysteem.
Het versterkt energie-mobiliserende mechanismen en remt bij acute stress de minder belangrijke orgaanfuncties. Daarom wordt cortisol ook wel 'stresshormoon' genoemd. Er wordt dan ook aangenomen dat cortisol als een “rem op het immuunsysteem” het lichaam beschermt tegen een buitensporig reactie van het immuunsysteem.
Een bijnier bestaat uit een binnenste gedeelte (merg) en een buitenste gedeelte (schors). Het bijniermerg produceert twee hormonen die belangrijk zijn voor de regulatie van onder andere de bloeddruk: adrenaline en noradrenaline.
Het maakt het mogelijk om te vechten of te vluchten (de vecht-of-vluchtreactie) en verhoogt daarmee de kans om te overleven. De effecten van het vrijkomen van adrenaline zijn o.a.: Versnelde ademhaling en hartslag, voor een versnelde bloed- en zuurstofvoorziening om het vluchten of vechten mogelijk te maken.
Kortom, adrenaline maakt je superalert. Je bent in staat om tot prestaties te komen die je eerder niet voor mogelijk hield. Je ervaart hierdoor allerlei lichamelijke sensaties. Je spieren spannen zich aan, je hart gaat als een razende tekeer, je ademhaling versnelt.
Het heeft een geringe, centraal stimulerende werking. Adrenaline doet de bloeddruk stijgen en vergroot de prikkelbaarheid van het hart. Door beïnvloeding van de α-receptoren treedt vernauwing op van de meeste vaten, met name die van de huid en het splanchnicusgebied.
Door stress maakt je lichaam adrenaline aan, door te bewegen breek je die adrenaline weer af. Bovendien maak je endorfines aan die voor een geluksgevoel zorgen. Begin niet als een gek te sporten, maar kies voor activiteiten die binnen je mogelijkheden liggen. Gewoon wandelen heeft bijvoorbeeld al een enorm effect.
Symptomen hoog cortisol
hebt vaker een slecht humeur. voelt je regelmatig erg gespannen. merkt sneller de neiging om jezelf terug te trekken. komt moeilijk in slaap.
De productie van CRH wordt gestimuleerd door licht, CRH op zijn beurt zet de hypofyse aan tot ACTH. Ten slotte reageert de bijnier op deze ACTH-productie met de productie van cortisol. Cortisol remt vervolgens de productie van CRH en ACTH, waardoor de cortisolproductie binnen de gewenste waarden blijft.
Bij chronische stress maken je bijnieren bijvoorbeeld cortisol aan. Dit hormoon 'zet alles uit' wat niet met overleven te maken heeft. Voor een korte tijd is dat prima, duurt het lang dan kan het ziekmakend worden. Het hormoon cortisol moet chronische stress in goede banen leiden.
Wat is oxytocine precies? Gelukkig is ons lichaam ook in staat om dus een tegenhanger van cortisol aan te maken. Deze tegenhangers zorgt ervoor dat we ons ontspannen en gelukkig voelen. De meest gekende hormoon dat dit doet, is oxytocine.
Ook lijden vrouwen vaker aan angststoornissen dan mannen. Boodschapperstoffen (neurotransmitters) spelen een grote rol in het angstcircuit in de hersenen. Het gaat vooral om de stoffen serotonine, dopamine en noradrenaline. Bij mensen met een angststoornis werken deze boodschapperstoffen niet goed.
Verder is het goed om tijd voor ontspanning te plannen. Om het malen in deze tijd te stoppen zou lichaamsbeweging, sociaal contact of het lezen van een boek kunnen helpen. Sporten kan ook uitkomst bieden wanneer het niet te lang en intensief is, dan neemt de hoeveelheid stresshormoon weer toe.
Bij acute, plotselinge stress produceert je lichaam adrenaline.Door dit hormoon gaan je hartslag en bloeddruk omhoog.Je lichaam is klaar om te vechten of vluchten. Vervolgens wordt er een ander hormoon afgegeven, cortisol.
Om te kunnen vechten of vluchten zorgt adrenaline ervoor, dat er meer bloed naar de spieren gaat, dat het hart sneller en krachtiger gaat kloppen, dat de ademhaling wordt versneld voor extra zuurstofopname, dat de pupillen groter worden en dat er meer bloedsuiker beschikbaar komt.
Cortisol is een hormoon dat in de bijnier gemaakt wordt, in het deel dat de bijnierschors genoemd wordt. Cortisol staat bekend als het stress hormoon, omdat het meer wordt afgegeven in perioden met stress. Hieronder valt zowel psychische als fysieke stress op het lichaam (bijvoorbeeld na een operatie of ongeluk).
Cortisol heeft invloed op het immuunsysteem, de bloedstolling en op de hoeveelheid ontstekingsreacties in het lichaam. Cortisol zorgt voor meer honger en meer buikvet. Het hebben van veel buikvet verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, omdat in buikvet veel ontstekingsstofjes zitten.
"Cafeïne kan de uitscheiding van cortisol verhogen, maar dat hangt ook weer samen met andere factoren zoals stress of sporten. Een verhoging van het cortisol-niveau komt meer door chronische stress en niet door een kopje koffie." Sterker nog, koffie past volgens Orie juist bij een gezonde levensstijl.
Voeding die buikvet vermindert
Met groenten, fruit en omega 3-vetten kan je de cortisol in je lichaam verminderen. Omega 3-vetten kan je vinden in vette vis zoals makreel en tonijn, of je kan het ook innemen als supplement. Daarnaast is het ook belangrijk om te vermijden dat je lichaam veel cortisol aanmaakt.
Cortisol verlagen, begint in de eerste plaats bij je levensstijl. Probeer stress zoveel mogelijk te vermijden, slaap minstens acht uur per nacht en zet gezonde voeding op tafel. Zalm en lijnzaadolie zijn bijvoorbeeld rijk aan omega 3-vetzuren, die de cortisolspiegel significant doen zakken.