Als je alleen bent, heb je niemand om je heen. Wanneer iemand geen of nauwelijks sociale contacten heeft, spreken we van sociaal isolement. Wat eenzaamheid is, hoe het voelt en wat het met je doet is voor iedereen anders. De een heeft meer betekenisvolle relaties of een groter sociaal netwerk nodig dan de ander.
Eenzaamheid is je niet verbonden voelen. Je ervaart een gemis aan een hechte, emotionele band met anderen. Of je hebt minder contact met andere mensen dan je wenst. Eenzaamheid gaat gepaard met kenmerken als negatieve gevoelens van leegte, verdriet, angst en zinloosheid en met lichamelijke of psychische klachten.
Zelf eenzaamheid aanpakken
Misschien kunt u iemand bellen of mailen. Durf hulp te vragen. Mensen doen vaak graag iets voor een ander. In veel gemeenten zijn er activiteiten voor mensen die eenzaam zijn.
Eenzaamheid veroorzaakt gezondheidsrisico's
Eenzaamheid kan ook leiden tot depressie en een verhoogd risico op hartziekten en de ziekte van Alzheimer. Mensen die eenzaam zijn vertonen vaker ongezond gedrag: weinig bewegen, minder gezond eten en meer gebruik van verslavende middelen.
Verlegenheid, je ongemakkelijk voelen of een sociale angststoornis (SAD) kunnen het moeilijk maken om te socializen. Toch is mensen te ontmoeten de enige manier om vrienden te vinden, en om dat te kunnen doen, moet je manieren vinden om je verlegenheid of sociale angst onder controle te houden.
Op het moment dat iemand voelt er niet bij te horen, buitengesloten te zijn, geen verbinding te hebben met de anderen. Daarom is het een lichamelijk fenomeen: je kunt het meten in de hersenen. Opvallend is dat eenzaamheid in precies hetzelfde deel van de hersenen te ziens is als lichamelijke pijn.
Eenzaamheid verschilt sterk van persoon tot persoon. Jijzelf kan het beste bepalen wat voor jou kan helpen eenzaamheid te doorbreken. Er zijn professionals en ervaren vrijwilligers die je daarbij kunnen ondersteunen. De eerste stap is je er 'bewust van te worden' dát die eenzaamheidsgevoelens er zijn.
Als iemand zich eenzaam voelt is de de opdracht: zoek uit wat je moet doen om je gelukkiger te voelen en je te verbinden met de juiste anderen. Leer je te verbinden en leer zo te communiceren dat je krijgt wat je nodig hebt en dat je geeft waar je gelukkig van wordt.
Enerzijds kunnen genetische factoren meespelen. Anderzijds speelt een verandering in of het verlies van sociale contacten, activiteiten of werk vaak een rol. Ook gezondheidsproblemen, persoonlijkheidskenmerken en verwachtingen over sociale contacten kunnen bijdragen aan een ervaring van eenzaamheid.
Gelukkig worden zonder partner is in principe zeker mogelijk. Er zijn aardig wat mensen die er zelfs voor kiezen om als vrijgezel door het leven te gaan. Maar als het niet je keuze is, kan het moeilijk zijn om aan het idee te wennen dat gelukkig worden zonder partner ook een optie is voor jou.
Want wat doet alleen zijn met je? Het zorgt voor rust, je kunt even loskoppelen, prikkels verwerken en opladen. Lekker je eigen ding doen en verbinden met jezelf. Even niet gericht zijn op anderen, maar tijd voor zelfreflectie.
Heb je geen vrienden meer dan kun je je naast alleen ook erg ongelukkig voelen. Bij 113 Zelfmoordpreventie kun je een test doen om erachter te komen of je professionele hulp nodig hebt. Voel jij je somber, angstig of depressief? Doe dan de test en kom er in 5 minuten achter wat je kunt doen aan je klachten.
Misschien ga je door een moeilijke periode heen en zie je het even niet meer zitten. In zulke situaties krijgen veel mensen met ongelukkig zijn symptomen te maken. Ze voelen zich bijvoorbeeld lusteloos en vermoeid. Ook negatief denken over jezelf en je leven hoort bij de bekende ongelukkig zijn symptomen.
Eenzaamheid is helaas niet altijd op te lossen. Soms is het te verminderen. Ook kan je doel zijn om te leren beter met eenzaamheidsgevoelens om te gaan.
Je kunt alleen verder nadat je uit elkaar bent gegaan, maar je hoeft het niet alleen te doen. Zorg dat je alles goed geregeld hebt en de scheiding op een goede manier beëindigt. Neem daarna de tijd om voor jezelf te zorgen, want ook jij kan en mag weer gelukkig zijn na je scheiding.
Ernstige eenzaamheid 2020
Sociale eenzaamheid wordt gemeten met onder andere de uitspraak: 'Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht'. Iemand is “ernstig eenzaam” bij negen ongunstige scores. De vragenlijst is bedoeld voor onderzoek onder grote groepen mensen.
Ruim een kwart (26 procent) van de Nederlanders van 15 jaar of ouder voelde zich in 2019 enigszins eenzaam, en 9 procent had sterke gevoelens van eenzaamheid. De overige 66 procent was niet eenzaam, volgens de enquête Sociale samenhang & Welzijn in 2019.
Het is wel belangrijk om er snel met iemand over praten. Als er niemand in je omgeving is waarmee je kunt praten, bel dan met 0900-0113 of chat via www.113.nl. Hier werken mensen die er goed met je over kunnen praten.
Een periode van negen maanden wordt in het algemeen als normaal beschouwd. Duurt het langer, blijf je je eenzaam voelen, onderneem dan actie en zoek hulp. Wie niet van eenzaamheid af komt, heeft echt hulp nodig om te voorkomen dat het een chronisch probleem wordt.
Eenzaamheid is niet besmettelijk – althans niet in de traditionele zin. En hoewel het met gezondheidsproblemen gepaard kan gaan, is het geen ziekte. Eenzaamheid ontstaat wanneer de sociale relaties die je hebt kwalitatief of kwantitatief onderdoen voor de sociale relaties die je verlangt.
Bij sociaal isolement ontbreekt het mensen aan een ondersteunend netwerk van familie, vrienden en bekenden. Ze missen de persoonlijke relaties waar zij op terug kunnen vallen wanneer ze steun nodig hebben. Het gaat dan om praktische, emotionele of gezelschapssteun.