Ons reukorgaan is het meest ondergeschikte zintuig. Terwijl dit juist het meest krachtige zintuig is. Dat komt doordat geur tot ons basisinstinct behoort. Ons
Reuk is van nature je sterkste zintuig. Dit wordt vaak vergeten omdat iets wat je hoort of ziet makkelijker te beschrijven is. Je reukzin helpt je dus met het proeven van eten en drinken.
Mensen hebben vijf zintuigen: de ogen om te zien, de tong om te proeven, de neus om te ruiken, de oren om te horen en de huid om te voelen. Veruit de belangrijkste zintuiglijke organen zijn onze ogen.
Het enige dat we beter kunnen is proeven; mensen hebben 9000 smaakpapillen en een hond maar 1700. Daar staat tegenover dat honden een veel betere neus hebben. Honden kunnen, afhankelijk van het ras, ongeveer 1000 tot 10.000 keer beter ruiken dan mensen.
Mensen zeggen weleens dat we een zesde zintuig hebben, bovenop de bekende vijf waarmee we zien, horen, proeven, ruiken en voelen. Maar het zijn er veel meer. Volgens hoogleraar psychiatrie Jan Dirk Blom van de Universiteit Leiden hebben wij er zelfs vijftien. “En met alle vijftien kunnen we hallucineren.”
Naast gehoor, zicht, smaak, reuk en tast, hebben we een zesde zintuig: intuïtie. In de Van Dale wordt intuïtie omschreven als 'inzicht zonder nadenken'. Je kent het vast: opeens krijg je een ingeving, een naar gevoel, of zelfs een visioen.
De stand van zaken is nu dat gewervelden, waaronder vissen, wel degelijk pijn voelen, al hoeven de dieren die pijn niet per se op dezelfde manier te ervaren als wij mensen. Sommige ongewervelden, zoals octopussen, voelen vermoedelijk ook pijn. Andere dieren, zoals mieren en andere insecten en oesters, voelen geen pijn.
Vlinders proeven met hun voeten. De stampvoeters gebruiken hun uitrolbare tong alleen maar om nectar mee op te slurpen.
Samenvatting. Zintuigen vormen de verbindingen tussen ons en onze omgeving: we horen, zien, ruiken, proeven en tasten (voelen). Met onze oren, ogen, neus, smaak en huid leggen wij contact met de wereld om ons heen.
Voelen wordt onderverdeeld in drie aparte zintuigen, alle drie voornamelijk gelegen in de huid. Dit zijn de tastzin (aanraking/druk), thermoceptie (warmte en kou) en nociceptie (pijn). Samen vormen deze drie de somatische zintuigen.
Zintuigenhonger: zintuigen (oog, neus, oor, mond) vangen prikkels op die de eetlust opwekken zoals de geur van patat, het gebakje in de koelvitrine bij de bakker, het genot van zoet en vet in chocolade. Afterparty-honger: als je een periode meer gegeten hebt dan normaal krijg je sneller weer trek.
Onze zintuigen nemen prikkels waar en zenden deze signalen door naar onze hersenen. Waarneming voedt de hersenen met signalen die opgevangen en doorgezonden worden via onze zintuigen. Het echte waarnemen gebeurt vervolgens in onze hersenen.
Hoe werkt ruiken? Als we ademhalen door onze neus, komen geurmoleculen uit de lucht ons reukslijmvlies binnen. Dat slijmvlies zit bovenin de neus, vlak onder de ogen. Daar binden de moleculen zich aan geurreceptoren en die sturen een signaal door naar de hersenen.
Geuren werken anders dan beelden en geluiden
Geuren doen zeker wat met onze emotie. Je wordt rustig, blij, energiek of opgewonden worden van het ruiken van een bepaalde geur. Geur wordt verwerkt in ons limbische systeem, het systeem in de hersenen dat een rol speelt bij emoties en gevoelens.
Minder proeven
Geuren van wat we eten en drinken gaan door onze neus. Daar ruiken we ze en zo kunnen we veel verschillende smaken proeven. We proeven ook met onze tong. Maar in de mond proeven we alleen of iets zoet, zuur, zout, bitter of umami (hartig) is.
Octopussen en inktvissen
Iedere octopus en inktvis heeft in totaal drie harten. Er is één hoofdhart dat zuurstofrijk bloed door het hele lichaam pompt. De andere twee harten pompen zuurstof van de kieuwen naar het hoofdhart. Deze dieren hebben die extra harten nodig door de samenstelling van hun bloed.
De stermol zoekt wormen in totale duisternis, de hamerhaai vangt elke spierbeweging op de zeebodem op en de narwal voelt weersveranderingen aankomen. De zintuigen van sommige dieren overtreffen die van mensen veruit. En vooral zeedieren hebben ronduit superzintuigen.
Het eerste dier beschrijft namelijk wie je in werkelijk bent, het tweede dier laat zien hoe mensen je zien, en het derde dier weerspiegelt hoe je jezelf ziet. Als je bijvoorbeeld hebt gekozen voor een kat dan vertegenwoordigt dit een zelfstandige, veeleisende, leider.
De intelligentie bij olifanten wordt gezien als een van de hoogste onder de dieren. Met een massa van 5 kg zijn de hersenen van olifanten groter dan die van elk ander landdier.
Niet alleen zoogdieren zoals wij, maar ook vogels, vissen en mogelijk kreeften. Wie niet kan praten, voelt geen pijn, was lange tijd het adagium in de wetenschappelijke wereld. Tot de jaren 1980 opereerden artsen baby's die nog niet konden praten zonder verdoving.
Een verbod op mosselen lijkt ze minder van belang te vinden, omdat ze ten onrechte denkt dat die 'al dood' zijn. Ondanks die misser, ook mosselen kook je levend, weet Oskam het zeker: 'Alle schaal- en schelpdieren leggen dezelfde lijdensweg af' als ze in de pan belanden.
Hoe herken je het zesde zintuig bij jezelf? Je herkent je zesde zintuig als je iemand voor het eerst ontmoet en je voelt direct aan dat deze persoon niet te vertrouwen is. Ook als je een beslissing moet nemen kan je direct aanvoelen of weten welke beslissing de juiste is, of niet.
Met het zesde zintuig wordt vaak paranormale gaven bedoeld. Maar iedereen heeft een zesde zintuig, jij ook. Naast horen, zien, ruiken, proeven en voelen kun je namelijk ook evenwicht waarnemen. Het evenwichtsorgaan bevindt zich in het binnenoor en is gevuld met vloeistof.
Bij mensen met synesthesie werken de zintuigen op een bijzondere manier samen: een waarneming in één zintuig levert ook meteen een andere, extra waarneming op, meestal in een ander zintuig. Over hoe dat komt en waarom het bestaat, is nog weinig met zekerheid bekend.