Leesgedrag heeft onder meer te maken met kiezen voor lezen in plaats van andere activiteiten en dit langere tijd willen doen. Het hangt samen met leeshouding en de verwachting van lezen. Daarnaast gaat het om het vermogen literatuur te lezen, te begrijpen en te waarderen.
Leesvaardigheid omvat een reeks van vaardigheden: het decoderen en begrijpen van woorden en zinnen, het integreren en interpreteren van grotere teksteenheden en het reflecteren op en evalueren van de informatie in de tekst.
De mate waarin een leerling plezier beleeft aan het lezen van boeken. Het bevorderen van het leesplezier is een belangrijke doelstelling, maar ontstaat alleen in een stimulerende leesomgeving.
Onder leesattitude wordt de intentie om te lezen, de houding ten opzichte van het lezen, verstaan. Dit hangt samen met hoe vaak een leerling leest, met de motivatie om te lezen en met de leesvaardigheid. Een positievere leesattitude leidt tot meer lezen.
Lezen verruimt ons denken, leert ons om anderen beter te begrijpen en vergroot ons welzijn. Juist daarom is inzetten op leesbevordering zo onontbeerlijk. In dit artikel zetten we de belangrijkste wetenschappelijke inzichten over het belang van lezen op een rij.
Lezen stelt je in staat inzichten op te doen over de maatschappij waarin je leeft en kennis te verwerven over het verleden, over gebeurtenissen in landen ver weg en over mensen met een andere achtergrond. Door te lezen train je je fantasie en je verbeelding; je leert je inleven in anderen en ontwikkelt empathie.
Ontdek de wereld, maar ook jezelf
Via lezen slaan we kennis en informatie op. Educatieve boeken hebben voornamelijk dat doel voor ogen, maar ook fictieve verhalen brengen inzichten bij. Via verhalen verruimen we ons denken en wereldbeeld.
1.1 Definitie en onderzoeksvragen Voor de duidelijkheid definiëren we eerst het begrip leesbevordering. Met leesbevordering bedoelen we in dit onderzoek: aandacht schenken aan het ontwikkelen van de leesmotivatie en de literaire competentie van kinderen.
Het onderzoek van Stichting Lezen noemt redenen waarom jongeren minder boeken lezen. Jongeren zouden het lastig vinden om actuele boeken te vinden die hen aanspreken. Jongeren bezoeken immers geen bibliotheken en boekwinkels en in de media komen ook weinig boeken voorbij.
Eigenaarschap van leren is de mate waarin de leerling verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen leerproces. Om het eigenaarschap van leerlingen te versterken kun je onder meer de motivatie, betrokkenheid, zelfsturing en metacognitieve vaardigheden bevorderen.
Onder leestechniek verstaan we alle technieken die leerlingen nodig hebben om tekens om te kunnen zetten tot klanken en om deze klanken te kunnen vertalen tot woorden, zinnen en teksten die ze kunnen begrijpen. Op de basisschool wordt veel aandacht besteed aan het leren lezen.
Na de zomervakantie blijken vooral kinderen in groep 3 en 4 slechter te lezen dan voor de vakantie. Een zorgwekkend fenomeen, dat ook wel de 'zomerleesdip' wordt genoemd. Het leesniveau gaat achteruit doordat de kinderen tijdens de vakantie minder lezen.
Lezen is brandstof voor het brein
Inhoudelijk zijn verhalen brandstof voor het brein. De hersenen hebben namelijk kennis en informatie uit de omgeving nodig voor hun rijping. Vooral nieuwe prikkels zijn belangrijk voor ons functioneren. Daarom is nieuwsgierigheid een kerneigenschap van de mens.
Helft jongeren leest wekelijks
Ongeveer de helft (46%) van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar oud leest wekelijks een boek in de vrije tijd. 11% slaat zelfs elke dag een boek open.
Het lezen vergroot en verrijkt je woordenschat waardoor het makkelijker is je te verwoorden van je eigen gedachten. Het lezen zorgt voor de sociale ontwikkeling. Een kind kan zich verplaatsen in verschillende personages waardoor hij ziet dat ieder anders denkt in dezelfde gebeurtenis of situatie.
Met behulp van deze video leer je alles over vijf verschillende leesstrategieën: oriënterend lezen, globaal lezen, studerend lezen, zoekend lezen en kritisch lezen. We vertellen je waarom je deze strategieën moet begrijpen en hoe je het zelf kunt toepassen.
Je kunt een tekst op verschillende manieren lezen: oriënterend, zoekend, globaal of actief. Daarnaast kun je grote hoeveelheden tekst op verschillende manieren samenvatten.
Leesmotivatie staat of valt bij motiverend lees- en literatuur- onderwijs. Hieronder vindt je twee inspirerende voorbeelden. CORI (Concept Oriented Reading Instruction) is een aanpak voor begrijpend lezen in het primair onderwijs. Thematisch lezen staat binnen deze aanpak centraal.
Wie leest, leert de wereld!
Het maakt een groot verschil in het leven van kinderen en jongeren of ze lezen of niet. Want lezen is noodzakelijk voor leren, zeker het leren op school. Wie goed leest en verhalende en informatieve teksten begrijpt, kan kennis opdoen en zich ontwikkelen.
Waarom is leesplezier belangrijk? Als een kind met plezier een boek heeft gelezen, zal het daarna sneller een nieuw boek oppakken. In 2020 publiceerden de Raad voor Cultuur en de Onderwijsraad hun advies 'Lees! Een oproep tot een leesoffensief' om jongeren vaker, met meer plezier en beter te laten lezen.
Twee gebieden – de linker gyrus angularis en de rechter temporele gyrus– bleken de centrale knooppunten te zijn van deze “lezende-brein kaart”. Beide gebieden zijn betrokken bij semantiek en helpen ons geschreven tekst te begrijpen. Maar ook de somatosensorische hersenschors raakte geactiveerd.