Wetenschappers hebben bij natuurlijke concentraties uranium geen schadelijke effecten gevonden. Er kunnen bij de opname van zeer grote hoeveelheden uranium echter wel chemische effecten optreden en deze kunnen bijvoorbeeld nierziektes veroorzaken.
Nadelen. Bij kernenergie ontstaat radioactief afval. Het gaat dan onder andere om gebruikte brandstofstaven uit de kerncentrale, afval dat bij de uraniumwinning ontstaat, en het sloopafval na sluiting van een centrale. De ioniserende straling die het radioactieve afval afgeeft, is schadelijk voor de gezondheid.
Volgens een rapport van 23 december 2020 van het Nucleair Energie Agentschap (NEA) in Parijs zijn de bewezen en geschatte voorraden uranium 3,8 miljoen ton. Daar komt nog eens 2,3 miljoen ton bij op grond van redelijk betrouwbare gegevens die nog nader getoetst moeten worden.
De verrijking van uranium bestaat dus uit het verhogen van het gehalte van uranium 235 van 0,7% naar waarden tussen 3 en 5%. Tegenwoordig gebeurt de verrijking door centrifugeren in seriegemonteerde centrifuges, cascades genoemd. Deze techniek heeft de te energieverslindende techniek met gasdiffusie volledig vervangen.
De kosten worden geheim gehouden. Maar op de zwarte markt schijnt een kilo hoogverrijkt uranium ongeveer 2,5 miljoen euro op te brengen. Voor een atoombom heb je ongeveer 25 kilo nodig: dat kost je dus zo'n 62,5 miljoen euro in totaal. Het produceren van de bom zelf kost dan relatief weinig: denk aan ongeveer een ton.
Ongeveer tweederde van het radioactief cesium dat vrijkwam betrof cesium-137, dat een halveringstijd heeft van 30 jaar. Dichtbij de centrale zijn de gevolgen daarvan dus nog tot op de dag van vandaag merkbaar.
Niet alleen voor een groot deel van het verrijkte uranium zijn we afhankelijk van Rusland, ook voor de grondstof zelf. 60 procent van het uranium komt uit Rusland of Kazachstan.
De IAEA schat bijvoorbeeld dat het huidige verbruik van uranium naar verwachting zal verdubbelen van ongeveer 70.000 ton tot 140.000 ton per jaar in 2030. De IAEA verwacht dat de vraag tot 2040 met ongeveer + 3,1% per jaar zal groeien.
Radioactiviteit en straling zijn ALTIJD gevaarlijk
En de splijtstoffen uranium en plutonium associëren we met kernwapens. Natuurlijk hadden die twee kernrampen nooit mogen gebeuren. We weten ook dat beide ongelukken voorkomen hadden kunnen worden door veiliger menselijk handelen en een beter ontwerp van de centrales.
het falen van een kernreactor met als direct gevolg een kernsmelting, een explosie of een brand, het weglekken van radioactief afvalmateriaal uit opslagtanks, het onbedoeld vrijkomen van radioactieve materialen door onoplettendheid.
Kernrampen. Kerncentrales kunnen beschadigd raken of, zoals in Fukushima gebeurde, zelfs exploderen. De gevolgen van vrijkomende radioactieve straling kunnen catastrofaal zijn – hele landstreken kunnen voor duizenden jaren onbewoonbaar worden.
Uranium is een natuurlijk, radioactief materiaal. De aardkorst is er rijk aan. Met een kilo uranium kunnen bijna zevenduizend Nederlandse huishoudens een jaar lang van elektriciteit worden voorzien. Hoewel niet onuitputtelijk is de uraniumvoorraad wel heel groot.
De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie spreken af dat nucleaire en conventionele raketten en kruisraketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer vernietigd moeten worden.
De ontginning van uranium levert slechts 55 tot 65 procent van de kernbrandstof. De rest is afkomstig van secundaire bronnen, vooral van de ontmanteling van Russische (en in mindere mate Amerikaanse) kernwapens sinds het einde van de Koude Oorlog. Tegen 2015 raakt die bron echter uitgeput.
Jazeker. Ook in dit opzicht is Nederland een nucleaire grootmacht. De van oorsprong Nederlandse multinational Urenco maakt 30 procent van ál het verrijkte uranium – de belangrijkste brandstof van kerncentrales – in de wereld. Het bedrijf heeft vestigingen in Nederland, Duitsland, Groot-Brittannië en de VS.
Er stroomt nu een kleine 42 miljoen kubieke meter Russisch gas per dag door Oekraïne, richting Europa. Dat is ongeveer 40 procent van wat het Russische gasbedrijf Gazprom oorspronkelijk geboekt had, aldus Sergej Makogon, de ceo van Ukrtransgaz, dat de 33.000 kilometer aan Oekraïense hogedrukgasleidingen beheert.
Om uranium-235 te winnen moeten grote hoeveelheden erts gedolven worden, want slechts 0,7% van al het uranium bestaat uit deze uraniumisotoop. Bij de mijn blijven in veel gevallen grote hoeveelheden radioactief afval en verzuurde modder achter.
Uranium kun je vanwege de radio-actieve eigenschappen niet zelf kopen en thuis opslaan. Wanneer je belegt in uranium, investeer je in aandelen van bedrijven die actief zijn in de uranium industrie, zoals mijnbouw bedrijven of fondsen die fysiek uranium aanhouden.
Ongeveer 4 procent van de Nederlandse elektriciteit komt voort uit kernenergie. 76 procent hiervan wordt geproduceerd door de kerncentrale in Borssele, die draait op uranium aangekocht op de internationale markt, waar ook uranium uit Niger terechtkomt.
De prijs uranium heeft inmiddels zijn hoogste niveau bereikt. De grondstof die voornamelijk wordt gebruikt voor de productie van kernwapens of rakketten stijgt hard doordat er veel mensen in investeren. Het beleggingsfonds uranium is in korte tijd met 50% gestegen.
Het leven is niet gemakkelijk voor de Tsjernobyl-zwerfdieren. Niet alleen moeten ze de strenge Oekraïense winters doorstaan, maar ook dragen ze vaak verhoogde niveaus van straling in hun vacht en hebben ze een verkorte levensverwachting.
Behandeling. In principe bestaat er geen behandeling tegen de directe effecten van ioniserende straling. Slechts de secundaire effecten kunnen eventueel bestreden of beperkt worden. Het maakt overigens verschil of de bestraling lokaal of over het gehele lichaam plaatsvond.
Dit houdt in: binnen blijven of naar binnen gaan en deuren, ramen en alles wat als ventilatie werkt, sluiten. Bijvoorbeeld een afzuigkap en toiletrooster; voedsel- en drinkwatermaatregelen treffen. Bijvoorbeeld een oogst- of slachtverbod om te voorkomen dat er besmet vlees of groente op de markt komt.