Zodra er zich een gaatje gevormd heeft, kan tandbederf niet meer uit zichzelf genezen. Een bezoek aan de tandarts is dan noodzakelijk. De tandarts kiest de behandeling in functie van de ontwikkelingsfase waarin de aandoening zich bevindt.
Wanneer u de tandpasta op de door bacteriën aangetaste tand loslaat dan vult deze de gaatjes en verandert in een soort gel. Deze gel vormt de 'mal' voor de vulling die de tand zelf gaat maken. De gel trekt namelijk calcium aan en geeft de tand zo alle ingrediënten om weer dicht te 'groeien'.
Probeer vers fruit, groenten, soepstengels, kaas en yoghurt. Vermijd zoveel mogelijk koolzuurhoudende dranken, frisdranken, sap en met suiker gezoete aanmaakdrankjes.
Tandbederf wordt voor een groot deel beïnvloed door voeding en gebitsverzorging. Suikers, te veel eetmomenten of een slechte mondhygiëne zijn vaak de boosdoeners. Maar ook erfelijkheid heeft invloed op de vatbaarheid van de tanden voor gaatjes. Zowel kinderen als volwassenen kunnen gaatjes krijgen.
We hebben gemiddeld vier tanden of kiezen waar een gaatje in zit. Het onderzoeksbureau TNO houdt in opdracht van Zorginstituut Nederland al meer dan dertig jaar bij hoe het met onze gebitten gesteld is. Bij kinderen gaat het steeds beter. In 2001 had een gemiddelde vijfjarige nog vier gaatjes in zijn melkgebit.
Als de laag een beetje weg is, heb je een beginnend gaatje. Dit kan je door extra goed te poetsen soms nog wel wegpoetsen. Poets dan wel met een fluoride tandpasta, want die zorgt dat de tanden weer sterker worden. Als de laag helemaal weg is, komt er een bruin plekje.
Fruit dat niet aan je tanden blijft plakken
Hierdoor kan je sneller last krijgen van gaatjes in je tanden. Je kan dus beter fruit eten wat niet aan je tanden blijft plakken, zoals appel, peer en druiven, en fruit wat wél blijft plakken, zoals bananen, wat minder eten als het aankomt op je orale hygiëne.
Yoghurt en karnemelk smaken misschien zuur, maar zijn door het aanwezige calcium ook veilig voor het gebit (mits u er geen suiker in doet). Beperk het gebruik van zure dranken en drink zoveel mogelijk water, gewone thee, koffie of melk.
Kaas. Een stukje kaas na iedere maaltijd is prima voor de mondgezondheid. Het stimuleert de speekselvorming, waardoor het effect van zuren wordt geneutraliseerd. Bovendien is kaas ook rijk aan fosfaat en calcium.
Als gaatjes niet op tijd behandeld worden, kan het tandbederf steeds verder gaan, waardoor de bacteriën de zenuw in de tand of kies bereiken en er een ontsteking aan de wortel kan ontstaan. Wanneer deze zenuw is aangetast moet deze verwijderd worden door middel van een wortelkanaalbehandeling.
In de meeste gevallen worden er witte vullingen geplaatst. Naast glasionomeercement en compomeer wordt composiet het meest toegepast. Met composiet is veel mogelijk. Zo kunnen voortanden na een breuk opnieuw worden opgebouwd en verkleuringen van tanden en kiezen worden hersteld.
Als gaatjes niet of te laat behandeld worden kunnen aangetaste tanden dermate slecht worden dat ze (telkens) afbreken en zelfs op den duur verwijderd moeten worden. Ook is het mogelijk dat de gevoelige zenuwen in de tand afsterven of dat de wortelpunten gaan ontsteken.
Speeksel spoelt bacteriën en hun schadelijke melkzuur van je tanden af. Dus als je vaak een droge mond hebt, heb je meer kans op gaatjes. Het probleem kan worden verholpen door in de loop van de dag veel water te drinken of er een gewoonte van te maken om kauwgum te kauwen.
Kies dan voor een tandpasta met andere actieve ingrediënten om gaatjes te voorkomen, zoals baking soda, actieve zuurstof, tin, zink of arginine. De laatste twee tandpasta's van onze lijst zijn fluoridevrij: Desert Essence Fennel tandpasta Tea Tree Olie en Dr. Brite tandpasta mint.
Gaatje in kies of tand herkennen
De kenmerken van een beginnend gaatje zijn onder andere witte vlekjes, donkere verkleuring, of zwarte puntjes op de tanden. In een vergevorderd stadium van cariës kunnen verschillende soorten pijnklachten worden ervaren.
Brood, chips en pasta
De enzymen in je speeksel zorgen ervoor dat het zetmeel in deze producten wordt omgezet naar natuurlijke suikers. Het blijft plakken tussen je tanden wat bedraagt aan de vorming van gaatjes.
Witte tanden worden geel van kleurstoffen die zich in ons eten en drinken bevinden. Een aantal producten, waaronder koffie, thee en rode wijn bevatten tannine. Dit tast het tandglazuur aan en verkleurt het gebit. Maar ook synthetische kleurstoffen kunnen jouw tanden verkleuren.
Groenten en Fruit
Zo zorgen bijvoorbeeld groene groenten zoals broccoli, spinazie en sla voor een beschermlaagje op het tandglazuur. Dit komt omdat deze groenten veel ijzer bevatten. Vele soorten fruit als appels en peren zijn ideaal voor onze speekselproductie.
Wat kun je het best drinken
Het best kun je water, koffie of thee drinken. Daar zitten geen suikers, maar ook geen zuren in. Dat is goed voor je gezondheid en gebit.
In principe is cacao niet schadelijk voor je tanden. Maar in de gemiddelde chocoladereep zit helaas geen 100% cacao. De suikers die zijn toegevoegd maken chocolade slecht voor je tanden. Doordat suikers te lang in je mond achterblijven gaan de bacteriën deze suiker opnemen.
Je hebt dagelijks een portie calcium nodig om je botten sterk te houden. Calcium is ook een belangrijke bouwsteen van je tanden. Melk en melkproducten (of sojaproducten met calcium) mogen daarom niet ontbreken in je voeding.
In een ver stadium zal kiespijn een alarmerend symptoom zijn. Het gat is in dat geval zo groot geworden dat de zenuw geïrriteerd is geraakt. Afhankelijk van de plek van het gaatje zou het mogelijk zijn dat er een stuk van de tand kan afbreken, waardoor het gat nog beter te voelen is met de tong.
Witte aanslag of witte vlekjes zijn doffe plekken die poreus zijn geworden. Vaak zijn ze zichtbaar op hoek- en voortanden. Op zowel boven- als ondertanden kan deze witte aanslag voorkomen. Het is een vlekje dat witter is dan de rest van de tand.
Voorbeelden van symptomen van gaatjes en tandbederf zijn: Kiespijn. Vooral bij het consumeren van hete, koude of zoete dranken en etenswaren. Aanhoudende pijn in de kaak.