Wat is vertraagde ontwikkeling? De term “vertraagde ontwikkeling” kan worden gebruikt om ieder type vertraging van motorische, spraak- of denkvermogens te beschrijven, die al of niet het gevolg kunnen zijn van een specifieke aandoening.
Een ontwikkelingsstoornis is een neurologische (heeft te maken met de hersenen) of psychische aandoening. Deze stoornis is de oorzaak dat de normale ontwikkeling van kinderen en jongeren verstoord en belemmerd wordt. Door deze andere ontwikkeling blijft het kind achter ten opzichte van de leeftijdsgenootjes.
Kinderen met een ontwikkelingsachterstand ontwikkelen zich (veel) langzamer dan hun leeftijdsgenoten. Ze gaan bijvoorbeeld later rollen, zitten, staan, lopen of praten. Vaak zijn er vanaf de geboorte al (lichamelijke) klachten. Soms wordt een ontwikkelingsachterstand pas later duidelijk.
Als een kind in zijn spraak en taal duidelijk achterblijft bij leeftijdgenootjes is de spraak- taalontwikkeling vertraagd. Oorzaken voor een vertraagde spraak/taal kunnen slechthorendheid zijn, articulatieproblemen of stotteren, een taalachterstand of zelfs een taalontwikkelingsachterstand (TOS).
Oorzaak van een ontwikkelingsachterstand
Een ontwikkelingsachterstand (of stoornis) kan ontstaan door genetische afwijkingen of kunnen ontstaan voor, tijdens of na de zwangerschap. Enkele oorzaken kunnen zijn: Alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Medicatiegebruik tijdens de zwangerschap.
De gedragsproblemen die zwakbegaafde kinderen over het algemeen meer laten zien dan gemiddeld begaafde kinderen hebben vaak te maken met overbeweeglijkheid, concentratie, impulsiviteit, koppigheid en agressie. Het kan zo zijn dat door de lagere intelligentie het normbesef van het kind zwak is.
Behandeling. Meestal bestaat er geen behandeling die de oorzaak van de ontwikkelingsachterstand kan weghalen. Wel kunnen kinderen door bijvoorbeeld een logopedist of een kinderfysiotherapeut worden gestimuleerd in hun ontwikkeling. Zodat een kind binnen zijn mogelijkheden toch zoveel mogelijk kan ontwikkelen.
Een kind met TOS heeft behoefte aan een schema omdat diegene moeilijk alle woorden kan onthouden die hem verteld worden. Echter, kinderen met autisme hebben juist behoefte aan een schema omdat zij moeite hebben met onverwacht overschakelen.
Sommige kinderen behalen de mijlpalen in de motoriek en spraak-/ taalontwikkeling niet of veel later dan andere kinderen, zoals omrollen, iets vast- of oppakken, eten van vast voedsel, zitten, lopen en praten. Indien dit het geval is, zonder duidelijke verklaring, spreken we over een algehele ontwikkelingsachterstand.
Problemen met praten kunnen grote gevolgen hebben als ze niet worden onderkend. Als je bepaalde dingen niet goed begrijpt of niet goed duidelijk kunt maken, kan dat leiden tot misverstanden in de communicatie.Die frustraties worden soms vertaald in agressief of juist teruggetrokken gedrag.
Hoe worden kinderen met een ontwikkelingsachterstand behandeld? Meestal bestaat er geen behandeling die de oorzaak van de ontwikkelingsachterstand weg kan halen. Soms is dit wel het geval bij bepaalde stofwisselingsziekten of bij een ontwikkelingsachterstand als gevolg van epilepsie.
Dat gaat niet meer over het belang van kinderen. Wij denken dat er veel meer mogelijk is om onderwijs te bieden. School is niet alleen belangrijk voor het bijbrengen van cognitieve vaardigheden, maar ook om de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Die achterstand kun je niet altijd inhalen.''
Bij ongeveer 6 op 10 de kinderen met een ontwikkelingsachterstand heeft de achterstand een medische oorzaak. Meestal is dit een verandering in het erfelijk materiaal (DNA). Dat is de reden dat we binnen het Amalia kinderziekenhuis eerst DNA-onderzoek uitvoeren, voordat verder onderzoek plaatsvindt.
Sommige kinderen of jongeren ontwikkelen zich anders dan leeftijdgenoten. Soms is er sprake van gedrags- of ontwikkelingsproblemen. Denk aan ADHD, autisme, tics of een leerstoornis. Een ontwikkelingsstoornis heeft effect op alle terreinen van je leven: als je thuis bent, bij vrienden, op school of in je werk.
Je hebt kinderen die boos zijn, maar ook kinderen die opstandig zijn. De boosheid verdwijnt, maar als het opstandig en agressief gedrag vaker voorkomt en langer duurt, dan kan er sprake zijn van ODD. Dit is de Engelse afkorting voor Oppositional Defiant Disorder.
We spreken van een gedragsstoornis als iemand een langdurig patroon laat zien van negatief, opstandig of driftig gedrag of gedrag dat tegen de normen ingaat, zoals vechten, stelen of liegen.
Anti-sociaal gedrag, hyperactief en ongeconcentreerd, ongemotiveerd, extreem aandacht vragen, of zich juist terugtrekken. Sommige kinderen met een hoog IQ maar met een lage sociaal emotionele ontwikkeling lopen vast in hun leven, op school en/of buiten school.
Moeilijk temperament (temperamentvol kind)
Als kind passen ze zich vaak moeilijk aan en trekken ze zich terug bij nieuwe, onbekende situaties. Ze hebben vaak een negatieve stemming, waardoor ze veel huilen of heftig kunnen reageren. Een moeilijk kind kan snel van slag of gefrustreerd zijn.
Als je een achterstand hebt in je sociaal emotionele ontwikkeling, kan dit zich op verschillende manieren uiten. Je kunt bijvoorbeeld moeite hebben met het maken van contact met leeftijdsgenoten, je kunt op school in moeilijkheden komen of je niet begrepen voelen.
Wanneer een kind achterloopt in de ontwikkeling is er sprake van een ontwikkelingsachterstand. Een kind kan een ontwikkelingsachterstand op één gebied hebben of op meerdere gebieden. In Nederland heeft 1 op de 60 kinderen een ontwikkelingsachterstand. 1 op de 250 kinderen heeft een ernstige ontwikkelingsachterstand.
Gedrags en/of sociaal-emotionele problematiek
Faalangst. Beperkte sociale vaardigheden. Problemen met emotieregulatie (extreem boos, verdrietig, angstig gedrag)Rouw.
De term 'globale ontwikkelingsachterstand' gebruik je als er niet alleen een achterstand is in motoriek, maar ook in cognitieve, sociaal-emotionele en spraak-taalontwikkeling.
Bij (jong)volwassenen kunnen bijvoorbeeld een laag opleidingsniveau, een klein sociaal netwerk, een gebrek aan concrete vaardigheden als klokkijken en het hebben van wat meer kinderlijke hobby's en voorkeuren tekenen zijn dat er sprake is van een lvb of zwakbegaafdheid.
We spreken af dat een 'gemiddelde mens' een IQ van 100 heeft. We respec- teren die afspraak in elke leeftijdsgroep. Zo heeft een 'gemiddeld intelligent' kind van 6 jaar een IQ van 100, een 'gemiddeld intelligent' kind van 10 jaar een IQ van 100, een 'gemiddeld intelligente' dertiger een IQ van 100 enz.
Iemand heeft een licht verstandelijke beperking (LVB) als hij aanzienlijke beperkingen heeft op het gebied van cognitieve ontwikkeling en adaptieve vaardigheden, ook wel sociaal aanpassingsvermogen genoemd.