Onder het begrip onderhandse akte wordt verstaan iedere akte die niet als authentieke akte is opgemaakt. Onder het begrip 'akte' dient wettelijk te worden verstaan: een schriftelijk stuk dat tot bewijs kan dienen. Zonder er vaak bij na te denken sluiten partijen vaak vele van deze onderhandse akten af.
Een onderhandse akte is een overeenkomst of schriftelijke verklaring die wordt opgesteld en vervolgens ondertekend door twee partijen. Het is de tegenhanger van een authentieke akte, die meestal door een notaris wordt opgesteld.
De onderhandse akte kan, naast het overzichtelijk maken van afspraken, een belangrijke rol spelen in een rechtszaak. Deze levert namelijk bewijs op van de overeengekomen voorwaarden, welke zo nodig afgedwongen kunnen worden bij de rechter.
Een onderhandse akte is een door partijen zelf gemaakt en ondertekend document waarmee je iets kunt bewijzen. Een mooi voorbeeld is een arbeidscontract. Dit is een document dat de werkgever en werknemer zelf opstellen en ondertekenen. Daarmee heb je schriftelijk bewijs van het bestaan van een arbeidsovereenkomst.
Een authentieke akte is een akte die is opgemaakt door een daartoe bestemde ambtenaar, bijvoorbeeld een notaris. Een onderhandse akte is dus een tussen partijen opgemaakt en ondertekend schriftelijk stuk, dat bestemd is tot bewijs te dienen.
Bij een onderhandse akte hebben alle partijen gelijke rechten en heeft er niemand een eerste voorrecht. Bij een notariële akte is dat anders, dat verschaft elke partij een executoriale titel, hetgeen inhoudt dat elke partij nakoming kan afdwingen.
Het registreren van onderhandse akten is bij de Belastingdienst gratis.
Het koopcontract opstellen kost gemiddeld €100 tot €1.000. De leverings- en hypotheekakte, die u ondertekent bij de notariële overdracht, kosten tussen de €450 en €1.200. Tot slot, zult u mogelijk ook een samenlevingsovereenkomst moet opmaken: €180 tot €600.
Een authentieke akte is een document dat is opgesteld door een bevoegd ambtenaar (vaak een notaris) en dat vervolgens in zijn of haar bijzijn wordt ondertekend door de betrokken partijen.
De notaris is altijd een onpartijdige deskundige die de belangen van iedereen behartigt bij het opstellen van een notariële akte; De akte blijft eeuwig bewaard. Als uw notaris er mee stopt, blijft uw akte gewoon bestaan. Het protocol (dossier met akten) wordt namelijk overgenomen door een andere notaris.
Bij het kopen van een huis kun je te maken krijgen met een onderhandse akte in de vorm van een voorlopig koopcontract. Dit is een afspraak tussen de koper en verkoper over de verkoop van het huis.
Een authentieke akte levert bewijs op van wat de openbare of ministeriële ambtenaar persoonlijk heeft verricht of vastgesteld tot zolang er geen betichting van valsheid is. De partijen kunnen daarvan niet afwijken, omdat iedere overeenkomst die van dit principe afwijkt, nietig is (art. 8.17, eerste lid BW).
Voordelen notariële akte
Een akte die is gemaakt door een notaris, geldt als bewijs in de rechtszaal. Een akte kan nooit kwijtraken, want deze ligt in de (digitale) kluis bij de notaris. Bij sommige zaken die je regelt in een notariële akte gelden er fiscale voordelen, bijvoorbeeld bij samenwonen en een testament.
Bij een onderhandse verhoging is de inschrijving van je huidige hypotheek hoger dan je daadwerkelijk hebt geleend toen je de hypotheek afsloot. Er is dus ruimte om meer bij te lenen, zonder dat je hiervoor naar de notaris moet. Daarmee bespaar je de notariskosten.
Hoeveel geld mag je lenen bij een onderhandse lening? Aan een onderhandse lening is geen maximumbedrag verbonden. Bedenk wel dat je een marktconforme rente moet betalen. Anders wordt de lening gezien als een schenking en krijg je een naheffing van de Belastingdienst.
De verjaringstermijn van een geldlening is vijf jaar. Dat betekent dat als die termijn van vijf jaar is verstreken u geen betaling meer kunt vorderen van de lening.
Geld lenen bij familie of vrienden noemen we ook wel een onderhandse lening. Het is een speciale lening alleen voor u, want de lening wordt niet openbaar aangeboden via een bank financiële instelling. Zorg er bij een onderhandse lening wel voor dat u afspraken goed vastlegt in een contract.
Om te beginnen zijn de maximale administratieve kosten van de notaris bij de aankoop-en kredietakte vanaf januari 2023 vastgelegd op 1.250 euro. Ook de notaris zelf levert een slok op de borrel in. Zijn ereloon op de aankoopakte ligt vanaf nu gemiddeld 10 procent lager, en op de kredietakte zelfs 20 procent.
Van zodra de onderhandse verkoopovereenkomst is afgesloten, moet de notariële akte binnen de vier maanden ondertekend worden. De notaris heeft die tijd nodig om de akte op te stellen. In die periode doet hij ook de nodige controles, opzoekingen of vraagt hij attesten aan.
Dat is afhankelijk van het soort akte en verschilt per situatie, maar het passeren van een akte duurt gemiddeld 30 minuten tot 1 uur.
De grootste kosten, namelijk de verkooprechten en/of de BTW, de hypotheekrechten, de notariële erelonen en de eigenlijke aktekosten zijn ten laste van de koper.
Ereloon van de notaris
Het ereloon bedraagt gemiddeld 1% van de verkoopprijs. Het percentage is degressief (van 1,3% naar 0,057%): hoe hoger de verkoopprijs, hoe lager het percentage. De erelonen van de notaris zijn bij wet vastgelegd en kunnen dus niet onderhandeld worden.
DE VOLMACHT IN DE PRAKTIJK
Voor sommige rechtshandelingen verreist de wet dat het geven van een volmacht enkel schriftelijk kan of bij notariële akte (bv., hypothecaire lening). Maar in de meeste gevallen kunnen volmachten mondeling of schriftelijk worden gegeven tussen de partijen.
In een zorgvolmacht bepaalt u zelf wie uw zaken beheert als u dat niet meer kunt doen. Dat hoeft niet beperkt te blijven tot één iemand, u kunt ook meerdere personen aanduiden. In het vakjargon worden die personen de 'lasthebbers' genoemd en bent u zelf de 'lastgever'.