De tbs'er krijgt op een longstay-afdeling geen intensieve behandeling voor de stoornis. Centraal staan psychische en medische zorg en de benodigde beveiliging. Het verblijf is niet gericht op terugkeer in de maatschappij. Daarom krijgt de tbs'er geen verlof om hem voor te bereiden op terugkeer in de maatschappij.
Short-stay is een verblijf van minimaal een week en korter dan 6 maanden, long-stay is een verblijf van 6 maanden of langer.
Hierbij wordt de terbeschikkinggestelde (TBS'er) geplaatst in een gesloten beveiligde inrichting, ook wel de TBS'kliniek genoemd. Er zijn in Nederland 11 TBS'klinieken. De TBS'er wordt hier verplicht verpleegd en krijgt daarnaast de mogelijkheid om behandeld te worden voor zijn stoornis.
Behandeling in een tbs-kliniek duurt gemiddeld zeven tot acht jaar, maar er is in principe geen van tevoren afgesproken einddatum bekend. Eens in de twee jaar is er sprake van een verlengingszitting over het al dan niet verlengen van de TBS.
Terbeschikkingstelling (tbs) met dwangverpleging is de zwaarste maatregel als onderdeel van een straf. De behandeling richt zich op een veilige terugkeer van daders in de samenleving. Een rechter bepaalt of een dader tbs krijgt bij een ernstig misdrijf, een psychische stoornis en een gevaar voor herhaling.
TBS en levenslang niet toegestaan
Het is een rechter niet toegestaan om naast een levenslange gevangenisstraf ook TBS met dwangverpleging op te leggen (HR 14 maart 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU5496.
Voorwaarden tbs
De dader heeft een misdrijf gepleegd waar minstens 4 jaar gevangenisstraf op staat. Of een misdrijf dat speciaal genoemd wordt in de wet, zoals bedreiging. De dader leed aan een persoonlijkheidsstoornis, psychose of verstandelijke beperking toen hij de misdaad beging.
Als het gevaar duidelijk is verminderd, kan de rechter de tbs met dwangverpleging voorwaardelijk beëindigen.
Een tbs-behandeling in een forensisch psychiatrisch centrum kost per dag ongeveer € 465,-.
Tbs valt onder de 'vrijheidsbenemende maatregelen'. De tbs-gestelde zit altijd eerst een eventueel opgelegde gevangenisstraf uit, deze straf is bedoeld als vergelding. En wel voor dat deel van het delict dat de veroordeelde - ongeacht de stoornis - te verwijten valt.
Van die ex-tbs'ers gaat zo'n 20? procent binnen twee jaar na vrijlating opnieuw de fout in, maar zij doen dat wel minder vaak dan voorheen. Die tbs'ers doen dat steeds minder vaak: tussen 2005 en 2009 ging het gemiddeld om 2,3 misdrijven per persoon, tegenwoordig ligt dat aantal op 1,7.
TBS wordt jaarlijks rond de 200 keer door de rechter opgelegd. Momenteel zitten er rond de 1600 tbs-gestelden in een tbs-kliniek.
Tbs is effectief als je kijkt naar de kans op herhaling van een delict oftewel recidive. Voormalig tbs'ers gaan minder vaak de fout in dan ex-gedetineerden. Er zijn ook tbs'ers waarbij behandeling geen zin blijkt te hebben. Sommigen plegen tijdens verlof of na terugkeer in de maatschappij toch ernstige vergrijpen.
Shortstay is het tijdelijk wonen in een zelfstandige woning voor een periode van minimaal 7 nachten en maximaal 6 maanden.
In veel steden worden woningen voor korte periodes verhuurd aan buitenlandse werknemers (expats) en studenten of anderen die met spoed woonruimte nodig hebben. Vaak gebeurt dit onder de naam 'short stay'.
Nederland heeft ongeveer 140 vrouwen met tbs tegenover ongeveer 1800 mannen. Het aantal tbs-opleggingen aan vrouwen stijgt wel. Ook is bijna 90 procent van de vrouwen in fpc's een risico voor hun kinderen.
Een tbs'er met voorwaarden wordt niet gedwongen verpleegd. Hij verblijft wel vaak in een verslavingskliniek of een forensisch psychiatrische kliniek (FPK).
Nederland heeft momenteel iets meer dan 1400 tbs-gestelden. De laatste jaren stromen er meer tbs-patiënten in. Er waren wachtlijsten voor tbs-patiënten. Door onder andere meer capaciteit te creëren in klinieken kunnen patiënten beter doorstromen naar een kliniek voor behandeling.
Ernstige misdrijven verjaren niet. Misdrijven waarop een boete staat. Of een gevangenisstraf van maximaal 3 jaar. Bijvoorbeeld belediging van de Koning of stroperij.
5 jaar na de einduitspraak of 5 jaar na het volledig betalen van een strafbeschikking; 10 jaar na de einduitspraak of 10 jaar na het volledig voldoen van een strafbeschikking als er een vrijheidsstraf of een taakstraf is opgelegd; 2 jaar na het overlijden van de persoon op wiens strafblad het feit staat.
Dit kan als er sprake is van: een samenloop van strafbare feiten. terroristische misdrijven. recidive (herhaling van strafbare feiten)
Maar als mensen weigeren zich te laten onderzoeken, kan tbs vaak niet worden opgelegd. "Het mag niet zo zijn dat iemand met een ernstige stoornis zijn behandeling ontloopt door niet mee te werken", zei minister Dekker eerder al, toen hij aankondigde meer maatregelen te willen nemen.
Is TBS verplicht? Nederland kent in haar wet geen dwangbehandeling. Dit houdt in dat ook iemand aan wie TBS opgelegd is niet verplicht kan worden hier aan mee te werken. Ook al wordt er wel TBS met bevel tot verpleging opgelegd door de rechter.
Als reactie op de kritiek die de tbr in de loop der jaren krijgt, wordt tbr in 1988 vervangen door tbs.
De terbeschikkingstelling komt erop neer dat de veroordeelde, nadat zijn hoofdvrijheidsstraf is afgelopen, onder toezicht komt te staan van de strafuitvoeringsrechtbank, en dit voor een duur die kan gaan van vijf jaar tot vijftien jaar.