Bij een indeukingsfractuur of een ingezakte wervel is het wervellichaam ingezakt omdat de stevigheid van het bot is aangetast. Een lichte val, hoesten, het heffen van een zwaar voorwerp of zelfs spontaan bij botontkalking (osteoporose), zijn verschillende oorzaken van een ingedeukte wervel.
De meeste indeukingsfracturen kunnen conservatief behandeld worden. Dit houdt in dat er pijnstilling wordt gegeven, eventueel in combinatie met een stabiliserend korset. Bij blijvende pijnklachten wordt soms een kleine ingreep uitgevoerd: een vertebroplastie.
Behandeling van een ingezakte wervel
Pijnstilling is onderdeel van een behandeling aan een ingezakte wervel. Soms meten we u een brace of korset aan tegen de pijn. U draagt dit tussen de zes en twaalf weken. Als de pijn onder controle is, kunt u onder begeleiding van een fysiotherapeut beginnen met bewegen.
Revalidatie. Het is van belang dat de gebroken wervel de gelegenheid krijgt te herstellen. De revalidatieperiode is zes tot twaalf weken.
Meestal vermindert de pijn binnen enkele weken en verdwijnt in enkele maanden tot een half jaar. Als een wervel eenmaal is ingezakt, blijft dit ook zo. De wervel kan hersteld en verstevigd worden door een operatie.
Als u een ingezakte wervel heeft, kunt u het volgende voelen: Pijn in de rug die plotseling opkomt of langzaamaan ontstaat en die erger wordt bij het rechtop zitten of staan en minder wordt als u gaat liggen. Pijn, gevoelloosheid of verlamming in de benen. Pijn bij het hoesten, niezen, lachen of diep ademhalen.
Om de bewegingen rondom de plek van de wervelinzakking tegen te gaan, gaan de rugspieren in de buurt zich krachtig samentrekken. Deze spierverkramping kan dagenlang aanhouden, wat leidt tot verstijving van de rug en spierpijn. De acute pijn van de wervelinzakking is meestal in vier tot zes weken verdwenen.
Wervelbreuken zijn in feite het ergste, deze ontstaan dikwijls ongemerkt. Soms ontstaat de pijn acuut, bijvoorbeeld in de rug doordat een wervel inzakt. Inzakken klinkt niet zo dramatisch maar is toch ook een breuk! De pijn is dan heftig, neemt langzaam af en kan na een aantal weken ( 6-8) helemaal weg zijn.
Bij een stabiele breuk is alleen het wervellichaam gebroken en is het ruggenmerg niet in gevaar. Bij een instabiele breuk is er wel kans dat het ruggenmerg beschadigd raakt of dat de breuk verder inzakt en daarmee de vorm van de wervelkolom verder verandert. Meestal zullen röntgenfoto's van de rug worden gemaakt.
Bij een inzakkingsfractuur ontstaat er ernstige pijn in de rug. Bewegen kan de pijn enorm doen toenemen en vaak ontstaat er een ander looppatroon waarbij er een voorover gebogen houding ontstaat. Een inzakkingsfractuur kan gepaard gaan met een beschadiging van het ruggenmerg.
Symptomen. Een botbreuk geeft pijn, ook een wervelbreuk geeft pijn. De pijn is het hevigst bij bewegen, bijvoorbeeld als u gaat staan of lopen of als u opstaat van bed en stoel. De meeste pijn zit aan de rugkant en straalt uit naar boven en beneden, rond de gebroken of ingezakte wervel.
Oorzaken van het afschuiven van een wervel kunnen zijn:
ernstige slijtage van wervelgewrichten en of de tussenwervelschijf; afwijkingen in de bouw van de wervels (vanaf de geboorte); een ongeval.
U merkt meestal pas iets als u een bot breekt. U krijgt dan pijn en door de breuk kan uw houding veranderen of uw bot kan anders gaan staan. U wordt kleiner Uw rugwervels kunnen tgv osteoporose inzakken. Als een wervel spontaan inzakt, doet dat veel pijn in uw rug.
De operatie duurt ongeveer anderhalf à twee uur. De precieze duur is afhankelijk van het aantal wervels dat wordt vastgezet.
Belangrijkste is dat uw lage rug in zijn natuurlijke vorm op de juiste manier wordt gesteund. Pijnprikkels zullen dan tot een minimum beperkt worden en mogelijk zelfs volledig wegblijven. Zowel de rugligging als de zijligging is dan een goede slaaphouding.
Na de behandeling
Vaak is het daarom prettig om het dragen van het korset langzaam af te bouwen, over een periode van één tot twee weken. U kunt bijvoorbeeld het korset in de eerste dagen één uur per dag afdoen, daarna twee keer per dag één uur, enzovoort, tot u weer met vertrouwen kunt bewegen.
De naamgeving voor de individuele wervels wordt in jargon afgekort tot C1-C7 voor de halswervels, T1-T12 of Th1-Th12 voor de borstwervels, L1-L5 voor de lendenwervels en tot S1-S5 voor de wervels in het heiligbeen.
Mocht u toch nog veel pijn hebben na de behandeling van de botbreuk, dan kunt u pijnstillers innemen. U kunt bijvoorbeeld paracetamol en/of ibuprofen volgens de bijsluiter innemen. Als u ondanks de pijnstillers nog steeds veel pijn heeft, is het verstandig om contact op te nemen met een arts.
Bisfosfonaten zijn medicijnen die zich binden aan het calcium in het bot en hierdoor de afbraak van het bot remmen. Doordat de botten worden versterkt zal de kans op botbreuken afnemen. Voorbeelden zijn alendroninezuur, clodroninezuur, ibandroninezuur, pamidroninezuur, risedroninezuur en zoledroninezuur.
Botpijn komt voor als er uitzaaiingen zijn in een van de botten van het skelet. Botpijn wordt vaak omschreven als een diepe, doffe pijn (zoals groeipijn) die je niet echt kunt 'aanraken'. Tumoren en uitzaaiingen scheiden ook chemische stoffen af die soms ook rechtstreeks pijnzenuwen prikkelen en dus pijn veroorzaken.
In de meeste gevallen zijn er bij osteoporose zelfs helemaal geen duidelijke veranderingen in het bloed aantoonbaar. Met een bloedonderzoek is dus niet vast te stellen of iemand nu wel of juist geen osteoporose heeft. Daarvoor zijn röntgenfoto's of moderner onderzoek (DPA en DEXA) van het bot nodig.
Na het 45e levensjaar wordt er meer bot afgebroken dan er wordt aangemaakt. Bij het ouder worden is het dus normaal dat er meer bot wordt afgebroken en de botten brozer worden. Als er bovenmatige botafbraak plaatsvindt, is er sprake van osteoporose.
Als je osteoporose hebt, kan het lastiger zijn om te blijven werken. Wees je daarom van een paar dingen bewust. Aan het werk komen of blijven hangt onder meer af van je werkgever, leidinggevende en collega's. Realiseer je dat niemand jouw mogelijkheden en beperkingen in detail kent.