Een fistel is een verbinding tussen twee holle organen, bijvoorbeeld je darm en je blaas.Of tussen een hol orgaan en de huid. Een ander woord voor fistel is pijpzweer.
Een fistel ontstaat meestal door een ontsteking in een anaalplooi of -kliertje. Dit kan bij iedereen gebeuren; een aanleiding is niet bekend. Wanneer deze ontsteking zich verder uitbreidt naar de sluitspier van de anus en vervolgens door de huid breekt, blijft er een fistel over.
Het loopt meestal vanuit het anale kanaal via de inwendige en/of uitwendige kringspier naar de huid rondom de anusopening. Dit noemen we dan een peri-anale fistel. Op de plaats van de fistel is een gaatje te zien in de huid. Een fistel is meestal ongevaarlijk maar gaat eigenlijk nooit vanzelf over.
Een fistel verdwijnt niet vanzelf. Vrijwel altijd is er een operatie nodig. Alleen bij fistels die ontstaan door ontstekingsziekten, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, kunnen medicijnen de fistel soms genezen. Er zijn verschillende operaties mogelijk.
Een fistel is een soort zweertje dat vanuit een zieke darm doordringt en een weg zoekt naar nabij gelegen organen of naar de huid. Zo ontstaat een met slijmvlies bedekt tunneltje waar etter of zelfs ontlasting doorheen loopt. Helaas zijn fistels niet altijd tegen te gaan, maar meestal wel te genezen.
Vocht- of pusverlies: Meestal zijn er klachten van vocht of pusverlies uit een openingetje (vaak zichtbaar als een bultje) in de huid. Via de fistel komt vocht, slijm en ontlasting naar buiten. Daardoor kunt u zich vies en ongemakkelijk voelen. Ontsteking of zwelling: Onder de opening ontstaat wel eens een ontsteking.
U mag na de operatie meestal de zelfde dag weer naar huis. Als vervolg op de operatie krijgt u altijd een controle afspraak mee op de polikliniek. Het anale kanaal geneest niet heel snel, vaak heeft het enige tijd nodig voordat het heelt. Over het algemeen krijgt u een controle afspraak na 6 weken.
Fistels kunnen je enorm belemmeren in je dagelijks leven. Ze kunnen leiden tot pijn, vocht- en pusverlies en daarmee tot ongemak en schaamte.
Een fistel is een verbinding tussen twee holle organen, bijvoorbeeld je darm en je blaas. Of tussen een hol orgaan en de huid.
Uit een fistel komt meestal regelmatig vuil, bloed of vocht. Ook kan er af en toe een zwelling met een abcesje ontstaan, dat zich via de fistel ontlast. Dat veroorzaakt meestal pijn en druk. Een fistel gaat niet vanzelf over.
Een haarnestcyste (sinus pilonidalis) is een ontsteking in de huid van de bilnaad. Hierbij ontstaat vaak een kleine holte (cyste) onder de huid met open verbinding naar buiten. Van buiten zie je dan een gaatje of intrekking in de huid. Zo'n open verbinding heet een fistel.
Een fistel gaat bijna nooit vanzelf over. Meestal is een operatieve behandeling nodig. De behandeling zorgt ervoor dat pus wordt afgevoerd, dat er geen nieuwe ontstekingen komen en dat de fistel uiteindelijk dichtgroeit.
Verzorging thuis
Het wondgebied moet u regelmatig onder de douche schoonspoelen, met name na de stoelgang, maar ook tussendoor. Twee à drie keer per dag is vaak voldoende. Ook kunt u een zitbadje nemen. De seton moet iets gedraaid worden om deze los te houden in de fistel.
Meestal is dit van tijdelijke aard. Helaas kan echter in een klein aantal gevallen het verlies van deze controle blijvend zijn. Vooral het verlies van vocht kan dan hinderlijk zijn.
Een abces is een holte gevuld met etter. In 30 tot 40% van de gevallen vormt er zich ook een fistel. Een fistel is een gangetje tussen de etter en de darm of de huid rond de aars. Abcessen ontstaan doorgaans vanuit een wondje in de endeldarm.
Een per ianale fistel is een verbinding (kanaaltje) tussen de huid en het anale kanaal en ontstaat meestal na een eerdere ontsteking in het anale gebied. In Nederland worden er ongeveer 2850 fistel behandelingen per jaar verricht. Fistels komen meer voor bij mannen dan bij vrouwen.
Is deze ziekte erfelijk? Als het kind alleen een tracheo-oesofageale fistel heeft, is deze waarschijnlijk multifactorieel erfelijk.
Door tijdig de aambeien te behandelen kan dikwijls een cryptitis, en bij uitbreiding een abces, vermeden worden: dus beter voorkomen dan het risico te lopen op een mogelijk fistelvorming.
De pus uit het abces moet dan worden afgevoerd. Zo ontstaat er een gangetje naar een ander orgaan, zoals de huid of darm. Fistels zijn lastig en vooral pijnlijk omdat ze een geïrriteerde huid veroorzaken. Daarnaast kan er voortdurende afscheiding komen uit de fistelopening of kan het abces doorbreken met pusverlies.
Helaas kunt u zelf niets doen om fistels te voorkomen. Belangrijk is dat de arts altijd onderzoekt of er andere oorzaken dan een abces zijn. Er zal gevraagd worden naar uw klachten en naar ziektes in de familie. Ook het lichamelijk onderzoek hoort daarbij.
Bij ongeveer 4 van de 10 mensen die een perianaal abces hebben, ontstaat er een fistel. Dat is een gangetje tussen de darm en de huid rond de anus. Meestal geeft een fistel hinderlijke klachten, zoals het verlies van vocht. Hiervan kunt u jeuk hebben.
Een rectovaginale fistel is een verbinding (een gangetje) tussen de vagina en de anus of de endeldarm (rectum). Via het gangetje kan lucht, pus en/of ontlasting in de vagina komen.
De eerste week moet het geheel strak tegen elkaar aan zitten. Binnen twee maanden groeit de doorgang in de buikwand en maag samen tot een soort gangetje. Dit wordt een fistel genoemd.
Holle organen zijn bijvoorbeeld: maag, blaas, darmen en vagina. Het kan gebeuren dat er bij een ziekte (bijvoorbeeld door een abces) een verbinding, een soort buisje, ontstaat tussen twee holle organen, of tussen een hol orgaan en de buitenwereld. Zo'n verbinding noem je een fistel.