Het noorderlicht spot je op een plek rond de poolcirkel waar het in de winter goed donker is, bijvoorbeeld in Lapland. Maar er is ook zonneactiviteit nodig. Het noorderlicht ontstaat doordat er elektrisch geladen deeltjes van de zon de ruimte in worden geslingerd.
Noorderlicht ontstaat als elektrisch geladen deeltjes van de zon via de noord- of zuidpool van de aarde binnendringen in de dampkring. Die elektrisch geladen deeltjes (protonen en elektronen) worden bij grote zonneactiviteit in de ruimte geslingerd: een zonnestorm ofte CME (Coronal Mass Ejection) .
Wat veroorzaakt het noorderlicht? De aurora doet zich voor als de zonnewind tegen de magnetosfeer duwt (het gebied van de ruimte waarop het aardmagnetisch veld een invloed heeft) en de geladen deeltjes (elektronen) met een hoge snelheid de atmosfeer in slingert.
Als het noorderlicht zich voordoet, zien we vaak een lichte gloed of is het licht zichtbaar als bewegende bogen, stralenbundels of gordijnen van licht en heel zelden is het zelfs vlammend. Soms staat aan de noordelijke horizon een boog waaruit de lichtstralen als zoeklichten omhoog schieten.
Voor het noorderlicht moet je dus richting het noorden, naar landen zoals IJsland, Noorwegen, Zweden, Finland of Groenland. Al is het noorderlicht heel soms zelfs ook in Nederland te zien, maar dan alleen op plekken waar je zo min mogelijk lichtvervuiling hebt (zoals op de Waddeneilanden bijvoorbeeld).
Aangezien het in juni en juli niet donker wordt in Lapland (in deze periode schijnt de middernachtzon 24 uur per dag), is het daardoor in de zomer niet mogelijk om het noorderlicht waar te nemen. De periode dat het noorderlicht dus daadwerkelijk zichtbaar is strekt zich uit van augustus tot en met mei.
Wanneer de dagen korter worden in de winter wordt het ook steeds vaker mogelijk het natuurfenomeen te zien. In Fins Lapland is het 200 dagen van het jaar mogelijk om het noorderlicht te zien.
#2 Het Noorderlicht is altijd anders
Dat maakt het ook zo bijzonder. Afhankelijk van de aardse gassen waarmee deeltjes botsen, verschillen de kleuren van felgroen naar rood, maar zelfs oranje, wit en blauw zijn mogelijk. Groen licht bevindt zich op de onderste laag, waardoor je deze kleur het vaakst kunt zien.
Hoe lang ze te bewonderen zijn kan ook variëren, soms is het maar een kwartiertje of half uurtje, andere keren duurt het dan weer enkele uren. Het noorderlicht blijft met andere woorden een sporadisch fenomeen. Net dat maakt het ook zo bijzonder.
Noorderlicht bestaat uit meerkleurig, wazig en langzaam bewegend licht dat op ongeveer 100 tot 1000 kilometer hoogte boven het land zweeft. Vaak is het licht groenig-geel, maar violet tot rood komen ook voor. De vorm van het lichtschijnsel kan ook verschillend zijn: boog-, gordijn- en sluiervormig.
Zodra in het Pure Noorden de duisternis invalt, kan het noorderlicht zich laten zien. In Lapland kan dat dus in de wintermaanden al om 14.00 uur zijn. In Lapland maakt het niet uit hoe noordelijk je bent. In Noord-Zweden en -Finland is de kans op het noorderlicht net zo groot als in Zuid-Lapland.
Is de KP-index 1, dan is het Noorderlicht alleen zichtbaar in het allerhoogste puntje van Noorwegen. Is de KP-index 9, dan kun je het Noorderlicht zelfs in het noorden van Nederland zien. De kans op Noorderlicht in Nederland is echter heel klein, gemiddeld wordt het zeven keer per jaar gezien.
Daar zie je dat zonlicht het noorden van de planeet niet bereikt. Dit betekent dat het op 23 december de zon in Rovaniemi om 11:08 uur opkomt en om 13:23 uur ondergaat. Vanaf 6 juni is het tot en met halverwege juli 24 uur licht. Het is dus nooit 24 uur donker in Lapland maar wel 24 uur lang licht.
Er ligt wel een groot verschil in het noorderlicht kunnen zien of het noorderlicht kunnen bewonderen. Het noorderlicht is in Nederland (als het er al is) niet of nauwelijks met het blote oog te zien. Alleen een hele gevoelige fotocamera kan het noorderlicht vanuit Nederland vastleggen.
Het noorderlicht is er eigenlijk het hele jaar door, dus niet alleen in de herfst en winter. Omdat het donker moet zijn om het licht goed te zien, bieden de donkere seizoenen de ideale omstandigheid. Wel moet het een heldere avond zijn zonder regen en wolken en reis je beter even uit de verlichte stad.
Zuurstofatomen zijn de bron van het meest voorkomende noorderlicht. Afhankelijk van het energieniveau van de aangeslagen toestand zal het licht na een botsing met zuurstofatomen een rode of groene kleur hebben.
De meeste kans om het Noorderlicht te zien heb je meestal tussen november en half april. Als je dus speciaal gaat voor de Noorderlicht reizen zou dit de beste reistijd voor het Lapland Noorderlicht zijn. De beste tijdstippen om het Noorderlicht te zien liggen meestal tussen 22.00 en 02.00/03.00 uur (lokale tijd).
De beste reistijd om naar Lapland te gaan is van december tot en met maart. Tijdens de wintermaanden zijn de sneeuwcondities gunstig voor het doen van de meeste activiteiten en is de kans op het zien van het noorderlicht in de nacht het grootst.
Een goed uitgangspunt bij het fotograferen van het noorderlicht: apertuur f/2.8, ISO 1600 (hoger als het heel donker is) en 15 seconden sluitertijd. Onthoud dat wanneer het noorderlicht snel en actief door de hemel danst, je de sluitertijd best korter maakt.
Minder felle kleuren
Wanneer je het Noorderlicht in het echt ziet, dan kom je erachter dat de kleuren helemaal niet zo fel zijn zoals je hebt gezien op foto's. Vaak heeft het licht een meer melkachtige, witte kleur. Als je geluk hebt, dan zie je misschien een vage glinstering van groen, lichtpaars of roze.
Het poollicht is een bijzonder natuurverschijnsel, wat je rond de noord- en zuidpool wel eens kunt zien. Op de Noordpool heet het noorderlicht en op de Zuidpool het zuiderlicht.
In delen van Nederland bestaat er vanavond een kans om het noorderlicht te zien. Ook in Belgisch Limburg zou er voor het eerst in 18 jaar een kleine kans bestaan om het natuurfenomeen te kunnen aanschouwen. Door hevige zonneactiviteit is er momenteel een plasmawolk op koers richting de aarde.
Hoe koud is het in Lapland in de winter? In de wintermaanden, tussen december en april, zakken de temperaturen naar ongeveer -5ºC tot -15ºC. Soms schommelt het kwik rond het vriespunt, maar er wordt ook wel eens -20ºC tot -30°C op de thermometer aangetikt. De gevoelstemperatuur is anders dan in Nederland en België.
Onbewolkte hemel
Een tweede voorwaarde om het noorderlicht te kunnen zien, is dat het onbewolkt is. Gaat het veel sneeuwen, dan weet je dat de kans om de Aurora Borealis te zien, klein is.