Medicijnen kunnen soms onbedoelde klachten geven. We noemen dat bijwerkingen. Medicijnen kunnen u bijvoorbeeld slaperig maken wat gevaarlijk is in het verkeer.
Bijwerkingen zijn ongewenste of onbedoelde effecten die optreden bij een medische behandeling. De bijwerkingen van een geneesmiddel behoren duidelijk vermeld te staan in de bijsluiter die bij een geneesmiddel wordt verstrekt.
Alle soorten medicijnen kunnen bijwerkingen hebben, ook homeopathische of kruidenmiddelen. Wat zijn bijwerkingen? Een bijwerking ontstaat doordat medicijnen niet alleen iets doen op de plaats waar de kwaal zit, maar ook op andere plekken in het lichaam, waar het niet nodig is of niet gewenst is.
Sommige bijwerkingen kunnen door een lange werking van het medicijn nog wel dagen tot soms weken aanwezig zijn na het stoppen of veranderen van het medicijn. Tenslotte kan je arts soms een ander medicijn voorschrijven dat de bijwerkingen vermindert.
Soorten bijwerkingen. Grofweg zijn er 2 soorten bijwerkingen: Het geneesmiddel heeft meerdere effecten, de ongewenste effecten leiden tot bijwerkingen.
Bijwerkingen betreffen meestal lichamelijke klachten, maar kunnen ook psychische klachten geven. De meeste bijwerkingen verdwijnen na de behandeling, echter sommige bijwerkingen kunnen langer duren of zelfs chronisch worden.
Onder een ernstige bijwerking wordt verstaan een bijwerking die dodelijk is, levensgevaar oplevert, invaliditeit of arbeidsongeschiktheid veroorzaakt, of tot opname in een ziekenhuis of verlenging daarvan, leidt.
Twee tot tien dagen na het stoppen met medicijnen kun je last krijgen van een toename van de hoofdpijn, depressieve gevoelens, lusteloosheid, misselijkheid en slaapstoornissen. Je kunt dan alle steun gebruiken. Maak dus met je leidinggevende en eventueel de bedrijfsarts een plan van aanpak voor die periode.
Antistollingsmiddelen, immunosuppressiva, slaapmiddelen of antidepressiva – gaan niet goed samen met bepaalde (kruiden)supplementen. Per medicijn staat vermeld waar het precies om gaat, waarom dat zo is en wat kan worden gedaan. Sint-janskruid heeft een interactie met veel medicijnen.
Bij ouderen worden doorgaans meer bijwerkingen gezien. Dit wordt niet alleen veroorzaakt doordat ouderen gevoeliger zijn voor bijwerkingen van geneesmiddelen, maar ook door het gelijktijdig gebruik van meerdere geneesmiddelen (polyfarmacie). Ook interacties van geneesmiddelen spelen een rol.
Als u een medicijn inneemt komt het via de maag en darm in het bloed terecht. Het bloed brengt het medicijn in het hele lichaam, ook op de plaats waar het werken moet. Als het medicijn zijn werk heeft gedaan, verlaat de werkzame stof het lichaam weer.Daar zorgen de lever en de nieren voor.
De kans op bijwerkingen die pas later optreden, is over het algemeen erg klein. Bijwerkingen gaan meestal vanzelf over binnen enkele dagen.
Het melden van vermoede bijwerkingen is belangrijk omdat deze soms pas in de praktijk worden ontdekt, doordat het geneesmiddel of vaccin door veel mensen gebruikt wordt, ook door mensen met comorbiditeit. Ook treden sommige bijwerkingen pas na langdurig gebruik op.
Jeuk, huiduitslag, urticaria. Stijging van leverenzymwaarden, afwijkende leverfunctie, leverfalen, levernecrose, geelzucht. Zeer zelden (< 0,01%): overgevoeligheidsreacties zoals angio-oedeem, moeilijke ademhaling, zweten, misselijkheid, shock en anafylaxie, bronchospasmen, analgetische astma, exantheem.
Wat is gewenning aan medicatie? Wanneer je langdurig bepaalde medicijnen gebruikt, bestaat de kans dat je er afhankelijk van wordt. Je lichaam went aan het medicijn en je hebt een steeds hogere dosis nodig om hetzelfde effect te ervaren. Deze gewenning wordt ook wel tolerantie genoemd.
Psychofarmaca kennen ernstige negatieve bijwerkingen, zoals sufheid, stijfheid, duizeligheid (met meer kans op vallen), hoge bloeddruk, onrust, agitatie, meer kans op een beroerte en longontsteking, slaperigheid, depressiviteit, hoofdpijn, kwijlen, gewichtsschommelingen, seksuele stoornissen en maag-darmklachten.
Wacht na het innemen van uw medicijn minimaal 4 uur met het eten of drinken van grapefruit(sap) of sinaasappel(sap). Eet per keer niet meer dan 2 grapefruits of sinaasappels. Drink per keer niet meer dan 1 glas grapefruitsap of sinaasappelsap.
Melk met diverse middelen
Het calcium in melk en melkproducten zorgt ervoor dat bepaalde medicijnen minder goed opgenomen worden en daardoor minder goed werken. Dit geldt bijvoorbeeld voor bepaalde ijzertabletten, bepaalde antibiotica en voor bepaalde middelen tegen botontkalking.
Krijgt u een heftige reactie op een medicijn, bijvoorbeeld jeuk, galbulten of benauwdheid?Dan bent u misschien overgevoelig voor dit medicijn. Overleg met uw arts wat u het beste kunt doen. En meld uw overgevoeligheid bij uw apotheker, zodat deze hier rekening mee kan houden.
Als je stopt met maagzuurremmers, gaat je maag tijdelijk – de eerste twee tot drie weken na het stoppen – juist extra maagzuur maken. Met als gevolg dat de maagklachten terug kunnen komen. Dit wordt het reboundeffect genoemd. En zo lukt het natuurlijk niet van de maagzuurremmers af te komen.
Antidepressiva geven direct na de start meestal wel bijwerkingen. Bijwerkingen kunnen na enkele weken weer verdwijnen.
Het is belangrijk om bijwerkingen te melden, omdat u daarmee bijdraagt aan de veiligheid van geneesmiddelen en vaccins. U kunt een melding doen via het online meldformulier bijwerkingen medicijnen op de website van Lareb.
Geneesmiddelen beïnvloeden elkaars werking, door een tegengesteld, of juist versterkend effect. Een aantal voorbeelden: Acetylsalicylzuur (Aspirine®) heeft een bloedverdunnend effect. Combinatie met andere bloedverdunners kan daardoor tot bloedingen leiden.