Een verwijding van de buikslagader heet in medische termen een 'aneurysma van de aorta abdominalis' (AAA). De normale aorta heeft in de buik een doorsnede van ongeveer twee centimeter. Is de doorsnede meer dan drie centimeter, dan spreken we van een aneurysma.
Een aneurysma van de aorta abdominalis (AAA) geeft in principe geen klachten. Meestal wordt een aneurysma dan ook bij toeval ontdekt wanneer om andere redenen een onderzoek plaatsvindt. Zo kan bij lichamelijk onderzoek van de buik boven de navel een kloppende zwelling gevoeld worden.
Klachten. De meeste mensen met een aorta aneurysma hebben geen klachten. Een aneurysma wordt meestal per toeval ontdekt. Bijvoorbeeld tijdens een echografie of CT-scan die vaak gemaakt wordt om een andere reden.
Meestal geeft een aneurysma geen klachten, maar soms geeft het buik- of rugklachten.In enkele gevallen voelt u het aneurysma als een “pulserende massa” in de buik.
Van alle patiënten met een gescheurd aneurysma overlijdt ongeveer 70%. Van de patiënten met een gescheurd aneurysma die in het ziekenhuis komen en die worden geopereerd, overlijdt ongeveer 30%. Van de 3000 patiënten, die worden geopereerd, wordt ongeveer 2/3 preventief geopereerd en 1/3 acuut.
Zoutgebruik en bloeddruk
Bij een aandoening aan de aorta, zoals een aortadissectie of een aneurysma, moet u dat absoluut vermijden. Beperk daarom uw zoutgebruik. Het gebruik van verse kruiden kan geen kwaad. Probeer ook het gebruik van producten die veel zout bevatten te beperken.
Abdominaal aorta-aneurysma treft ongeveer 4-7% van de mannen en 1-2% van de vrouwen ouder dan 65 jaar. Vastgestelde risicofactoren voor AAA zijn onder andere toenemende leeftijd, mannelijk geslacht, roken en familiegeschiedenis (tabel 1).
De helft van de patiënten met een ruptuur van een aneurysma overlijdt voordat zij het ziekenhuis bereiken. Van de patiënten die wel in het ziekenhuis komen en een spoedoperatie ondergaan, overlijdt de helft. Kortom, slechts één op de vier patiënten overleeft een ruptuur van een aneurysma.
Een aneurysma komt het vaakst voor in de buikslagader. Maar u kunt ook een aneurysma hebben in de slagaders in de borstkas, liezen, de knieholtes of naar de hersenen.
De buik van het slachtoffer kan blauwe vlekken vertonen en kan hard en gespannen aanvoelen. Het slachtoffer heeft mogelijk veel pijn ter hoogte van de buik en kan de benen hebben opgetrokken. Het slachtoffer kan bewustzijnsstoornissen hebben. Soms is bewusteloosheid het enige symptoom.
Afhankelijk van de plaats waar het aneurysma zich bevindt, gaat het om pijn tussen de schouderbladen, lage rugpijn of buikpijn. Pijn is meestal een voorbode van complicaties.
Ook voelen sommige mensen de slagader kloppen in hun buik. De verwijding wordt minder snel groter als je niet rookt en als je medicijnen gebruikt. Patiënten bij wie een buikslagaderverwijding wordt ontdekt, worden óf geopereerd, óf er wordt gecontroleerd hoe de buikslagaderverwijding zich ontwikkelt.
Een aneurysma is een abnormale verwijding van een slagader. Naarmate de doorsnede van een aneurysma toeneemt, stijgt ook de kans dat het aneurysma scheurt en er een levensbedreigende bloeding ontstaat. Aneurysma's komen overal in het lichaam voor, maar worden meestal in de grote lichaamsslagader (aorta) gevonden.
Door slagaderverkalking ontstaan verdikkingen van de vaatwand, waardoor slagaderen vernauwen. De vaatwand kan onder invloed van slagaderverkalking ook verzwakken. Zo ontstaat een aneurysma. Het proces van slagaderverkalking begint vaak al op twintigjarige leeftijd.
Naarmate u ouder wordt, neemt de kans op een aorta-aneurysma toe. Vanaf de leeftijd van 65 jaar is het risico op een aneurysma bij mannen groter dan bij vrouwen. Erfelijke bindweefselziekten (bv. syndroom van Marfan, Ehlers-Danlos syndroom) kunnen de aortawand aantasten.
Zo is bij een lichamelijk onderzoek van de buik, boven de navel een kloppende zwelling te voelen. Maar meestal komt een verwijding aan het licht bij een echografie of röntgenonderzoek van de buik. Een enkele keer veroorzaakt de verwijding van de buikslagader vage rugklachten en pijn in de buik.
De meest voorkomende plaats is de lichaamsslagader, oftewel aorta, in de buik. Dit wordt een AAA genoemd, een Aneurysma Aortae Abdominalis.
De bloeding uit een aneurysma zit meestal tussen de hersenvliezen in het spinnenwebvlies (arachnoïd) rondom de hersenen. Daarom noemen we het een subarachnoïdale bloeding. Op het moment van de bloeding ontstaat plotseling hoofd- en/of nekpijn.Meestal gaat dit samen met misselijk zijn en overgeven.
Risicofactoren voor het ontstaan van een aneurysma
Dit zijn roken of gerookt hebben, hoge bloeddruk, hoog cholesterol, hogere leeftijd en mannelijk geslacht. Suikerziekte is geen risicofactor voor een aneurysma. Er zijn aanwijzingen dat alcoholgebruik de kans op het ontwikkelen van een aneurysma ook kan vergroten.
Drie van de vier patiënten met een gescheurd aneurysma komt te overlijden. De kans op overleving is afhankelijk van de snelheid waarmee de patiënt op de operatietafel ligt. Patiënten, waarbij een aneurysma wordt ontdekt, worden ofwel geopereerd ofwel er wordt gecontroleerd hoe het aneurysma zich ontwikkelt.
Een aneurysma veroorzaakt doorgaans geen klachten. Bij een aorta-aneurysma in de buikholte kun je soms een kloppende massa in de buik voelen. Bij een aorta-aneurysma in de borstholte heb je soms ongemakken en pijn op de borst, of heesheid.
Matig met zout. Mensen met een bloeddruk hoger dan 120/80 mm Hg kunnen hun gezondheidsrisico verminderen door af te vallen, meer te bewegen, eventueel minder alcohol te gebruiken en meer groente en fruit te eten.
Sommige artsen raden reparatie van AAA's groter dan 5 cm (ongeveer 2 inch) aan bij geselecteerde vrouwen, omdat het risico op ruptuur van grotere aneurysma's (≥5,0 cm) groter is bij vrouwen dan bij mannen . Reparatie kan ook worden aanbevolen voor mensen met AAA's die groter zijn dan twee keer de grootte van een normaal deel van de aorta.
Erfelijk. Bij een op de tien patiënten met zo'n aneurysma of subarachnoïdale bloeding komt de ziekte in de familie voor.
De meest voorkomende locatie van een aneurysma is de aorta , die zuurstofrijk bloed van het hart naar het lichaam transporteert. De thoracale aorta is het korte segment van de aorta in de borstholte. De abdominale aorta is het deel van de aorta dat door de buik loopt.