In de late middeleeuwen ontstond de traditie onder arme mensen om na de jaarwisseling langs de deuren te gaan, om mensen een gelukkig nieuwjaar te wensen. In ruil voor de beste wensen kregen zij wat te eten. Vaak was dat een oliekoek.
De Amerikanen noemen oliebollen 'Dutch doughnuts'. Ze zijn een overblijfsel van de Nederlandse aanwezigheid tijdens de 17e eeuw in Nieuw- Nederland, dat overeenkomt met de huidige staten New Jersey, Delaware en gedeelten van Connecticut en Pennsylvania. Het plaatsje Bolsward staat synoniem voor oliekoeken.
Oliebollen hebben het voordeel dat alle ingrediënten waarmee ze gemaakt worden (meel, gist, olie en gedroogd fruit) goed blijven in de winter en dat je er goed van kunt uitdelen. Oliebollen leggen ook een goede bodem in de maag, waardoor je geen honger meer hebt en de kou minder voelt. Zo is de traditie ontstaan.
Al eeuwen is het eten van oliebollen typisch Nederlands. Maar over de herkomst van de oliebol gaan veel verschillende verhalen. Het gebruik om deeg te bakken in heet vet kan op meerdere manieren in onze omgeving zijn terechtgekomen.
In veel andere landen wordt de deegbal vaak gevuld. In Afrika, Azië en Zuid-Amerika vind je een aantal zoete en hartige varianten: Suriname en India: de ghul ghula. Polen, Rusland en Armenië: de pączki. Latijns-Amerika, Spanje en Guam: de buñuelo.
Oliebollen horen sinds de negentiende eeuw bij oud en nieuw
Of om ze allemaal zelf op te eten, want de kortste dagen vielen precies tussen de vastenperiodes in. Rond de negentiende eeuw begonnen die lekkere, vette oliebollen en de jaarwisseling echt bij elkaar te horen.
8 oliebollen
Er gaan ieder jaar weer meer dan 100 miljoen oliebollen over de toonbank en dan maakt een groot deel van de Nederlanders ze ook nog eens zelf met oud en nieuw. Kortom: iedere Nederlander eet gemiddeld 8 oliebollen per persoon per jaar.
Duurste en goedkoopste oliebol
Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat een oliebol gemiddeld zo'n 95 cent kost. Brabantse oliebollen kosten 1 euro en zijn daarmee het duurst. De goedkoopste oliebollen zijn bij Friese kraampjes te vinden.
De oven voorverwarmen op 200°C. De oliebollen in een vuurvaste schaal 10 tot 12 minuten verwarmen. Opwarmen in de oven geeft de oliebol weer een mooi krokant korstje voor een optimale versbeleving. De oliebollen (5 stuks) 30 seconden verwarmen op 750 watt.
oliebol {de}
deep-fried dough ball {znw.}
Weetje. Een enkele keer kom je puristen tegen die eraan vasthouden dan een krentenbol die met rozijnen is bereid helemaal geen krentenbol is, maar een “rozijnenbol”. Dat kan dan zowel voor het broodje gelden als voor de oliebol-mét.
Er zijn namelijk twee soorten oliebollen, te weten kermis/kraamoliebollen of luxe bakkersoliebollen.
Zowel in oliebollen als appelflappen zitten aardig wat calorieën. Een kleine oliebol (65 gram) bevat zo'n 166 kilocalorieën (kcal). In de variant met rozijnen zitten net iets meer calorieën, zo'n 180 kcal per stuk. Hoewel een oliebol al een behoorlijke caloriebom is, is het nog niets in vergelijking met een appelflap.
De naam smoutebol is, net zoals oliebol, negentiende-eeuws. Het huidige verschil tussen de Nederlandse oliebol en de Vlaamse smoutebol is dus niet het vet waarin ze gefrituurd worden, maar de periode wanneer ze gegeten worden (winter in Nederland, kermisseizoen in Vlaanderen) en de aan- of afwezigheid van vulling.
Traditioneel bestaan oliebollen uit een mengsel (witte) bloem, gist en melk en worden ze gefrituurd in hete olie. Oliebollen bevatten veel calorieën. Tips voor het bakken van oliebollen: Gebruik geen hard frituurvet, maar olie, zoals zonnebloem-, maïs-, soja- of arachideolie.
De provinciewinnaars van de Oliebollentestonline 2021 zijn bekend. De oliebollen van de Zuid-Hollandse Gebakkraam Nico Sterrenberg kregen de beste beoordeling van de jury, een 10.
Meesterbakker Voskamp wint AD Oliebollentest
Honderden uren 'training' stopt Meesterbakker Voskamp in zijn oliebollen. Elk jaar weer, want het bloem kan net weer wat anders zijn en de ene rozijn is de andere niet. Met resultaat: voor het tweede achtereenvolgende jaar wint Voskamp de AD Oliebollentest.
Bakker Nijkamp uit Holten bakt de beste oliebollen van Nederland: 'Knapperig van buiten en zacht van binnen'
Maar om een kilo aan te komen moeten er flink wat meer van verschanst worden. Per halve kilo gaat het om een extra inname van 3.500 calorieën, bovenop de gemiddelde inname van 2.000. Daarvoor moeten bijna 20 oliebollen gegeten worden. Voor een kilo gaat het dan om bijna 39 oliebollen.
Uit recent onderzoek blijkt dat de gemiddelde Nederlandse vrouw 1,67 meter lang is en 72 kilo weegt. Zij heeft na een halfuur wandelen bijna de hele oliebol eraf gelopen (151 kcal). De gemiddelde man van 1,81 meter en 84 kilo heeft na een halfuur precies de hele oliebol (161 kcal) verband.
Groene groenten worden met Oud & Nieuw in de Verenigde Staten – maar ook op andere plekken ter wereld – gegeten omdat de groene kleur doet denken aan dollars. Boerenkool, snijbiet en andere bladgroenten brengen daarom geluk!
Om Olie-koecken te backen (1668)
1652 lijken veel op de hedendaagse oliebol. In die tijd werden ze in raapolie gebakken. In de loop van negentiende eeuw kreeg het woord oliebol steeds meer aanhang. In 1868 nam de Van Dale 'oliebol' op.
Wist je dat we gemiddeld zo ongeveer acht oliebollen per persoon eten tijdens en rondom de jaarwisseling.
Er zitten 157 kilocalorieën in 1 stuk (65 gram) oliebol. Wil je weten hoe het zit met de andere voedingswaarden in 'oliebol'? In onze caloriechecker hieronder kom je te weten hoeveel vet, verzadigd vet, eiwit, koolhydraten, suikers en vezels erin zit.