Kalksteen ontstaat door de opeenhoping van (kalkhoudende) stoffelijke overblijfselen van in zee levende organismen. Er kunnen daarom fossielen van zeedieren in voorkomen, zoals schelpen, ammonieten, of koralen. Blauwe hardsteen is bijvoorbeeld een vorm van kalksteen die veel restanten van zeelelies (crinoïden) bevat.
Kalksteen kan op verschillende manieren worden gewonnen. Tegenwoordig wordt bijna alleen nog maar gebruik gemaakt van zogenaamde dagbouw. Hierbij wordt de grond die boven de mergel of kalksteen ligt, circa 15 meter, weggegraven en wordt vervolgens het kalksteen- of mergelpakket van boven naar beneden afgegraven.
Nederland lag toen onder een warme ondiepe zee waarin miljarden minuscule organismen leefden, die bij het afsterven naar de bodem zonken. Uit deze organismen is de Limburgse kalksteen ontstaan.
Aangenomen wordt dat kalksteen al meer dan 3 miljard jaar wordt gevormd, al sinds het Precambrium. Ondiepe zeeën waren en zijn de ideale kweekplaats voor calciumcarbonaat dat op de waterbodem ontstaat door het bezinken en bijeenspoelen van resten van organismen.
Die lagen werden miljoenen jaren geleden gevormd door de neerslag van sediment (zand, klei, kalk) op de zeebodem en op die zeebodem leefden de dieren die je nu als fossielen terugvindt. De sedimentlagen zijn daarna verhard en bij de botsing van aardkorstplaten omhoog gekomen om een gebergte te vormen.
In Noord-Europa ontstond krijt 70 tot 100 miljoen jaar terug in de krijttijd uit algen met kalkskeletjes. Dode algen zonken naar de zeebodem, waar zo weinig klei en zand was dat er bijna pure krijtafzettingen konden ontstaan. Algen met kalkskeletjes sloegen 70-100 miljoen jaar geleden in krijtlagen neer op de zeebodem.
Bouwmateriaal. De belangrijkste toepassing van kalk is echter die als bouwmateriaal. Kalksteen is de grondstof voor de productie van cement, waartoe het in roterende ovens wordt gebrand tot cementklinker, met eventuele toevoeging van klei en dergelijke.
Zandsteen is een zogenaamd sedimentair gesteente, of afzettingsgesteente, dat is ontstaan door het sedimenteren van losse zandkorrels, die vervolgens verkitten en verhardden tot een vast gesteente. We spreken uitsluitend van zand wanneer de diameter van de korrels varieert tussen de 0,0625-2 mm.
Kalksteenslag of “gravé” is een gebroken bijproduct van blauwe Belgische hardsteen. Het wordt meestal gebruikt als een tijdelijke verharding of als funderingsmateriaal.
Mergel die rijk is aan calciet (35-65%) wordt kalkmergel genoemd. Het grote verschil met kalksteen zit 'm in het veel hogere gehalte aan kleimineralen van kalkmergel, wat onder andere gunstig is voor de watervasthoudcapaciteit.
Karakterisering en samenstelling. Plaatvormige vuursteen uit Zuid-Limburg. Vuursteen ontstaat als kiezelzuur (silica of siliciumdioxide, chemische formule SiO2) neerslaat in kalkafzettingen. De vorming van vuursteen vindt al plaats sinds het Precambrium 3,6 miljard jaar geleden.
Calcium (kalk) is een mineraal dat vooral zit in melk, melkproducten en kaas. Het zit ook in graanproducten, zoals volkorenbrood en in bepaalde groene groenten, zoals boerenkool en spinazie. Calcium heb je onder andere nodig voor de opbouw en het onderhoud van de botten en het gebit.
Kalkzandsteen is zo een materiaal (dat zelf bovendien niet kan rotten of schimmelen). De 'ademende' eigenschappen die kalkzandsteen heeft, zorgen voor een natuurlijk vochtregulatie en een gezond binnenklimaat. Het warmte-accumulerende vermogen van kalkzandsteen zorgt voor uitstekende warmteregulering.
Marmer is een metamorf gesteente (kalkgesteente). Ontstaan doordat het sedimentgesteente (afzettingsgesteente) kalksteen zeer lang heeft blootgestaan aan een enorme hoge druk en temperatuurverschillen tijdens het ontstaan van gebergten.
Laten we dit meteen even duidelijk maken: vanuit medisch oogpunt is het absoluut geen goed idee om krijt te eten. Volgens de Amerikaanse National Library of Medicine kan het doorslikken van grote hoeveelheden krijt leiden tot buikpijn, obstipatie, diarree, misselijkheid en braken, maar ook kortademigheid en hoesten.
Kalk branden
Schelpen of kalksteen (Calciumcarbonaat – CaCO3) worden in een oven gebrand bij temperaturen rond 900 ° C waarbij koolstofdioxide (CO2) wordt afgescheiden en Calcium Oxide (CaO) wordt gevormd. De gebrande kalk noemen we de levende of ongebluste kalk.
Het effect van kalk op het lichaam
Op zich is kalk niet ongezond of gevaarlijk. U hoeft zich dus geen zorgen te maken als u hard water drinkt of het gebruikt om koffie of thee te bereiden. Calcium is zelfs een belangrijk mineraal voor de opbouw van botten en tanden.
Het Krijt werd afgesloten met een van de grote massa-extincties uit de Aardse geschiedenis, waarbij onder meer de dinosauriërs uitstierven, uitgezonderd Ornithurae, een deel van de vogels.
Krijt is een vast materiaal dat voornamelijk uit calciumcarbonaat (CaCO3) bestaat.
De wereld van het Krijt
De temperaturen waren hoog, vooral op gematigde breedtes en zelfs aan de polen, waar ijs ontbrak. Omdat er geen ijs was en opgewarmd zeewater uitzet, was de zeespiegelstand wereldwijd hoger dan tegenwoordig. Een groter deel van de continenten was dan ook bedekt door ondiepe zeeën.
Tot de zachte steensoorten rekenen we onder meer marmer, kalk- en zandsteen. Omdat deze soorten meer kalk bevatten zijn ze kwetsbaarder.
Graniet. Hardste, duurzaamste, maar doorgaans ook duurste natuursteensoort. Goede weerstand tegen vervuiling. 'Stollingsgesteente', afkomstig van ondergronds gestold magma.
Omdat graniet onder hogere druk en onder invloed van hogere temperaturen is ontstaan, is het ook een harder materiaal dan marmer.