Crocidoliet en amosiet zijn de twee gevaarlijkste vormen van asbest – ze vormen het grootste risico voor de gezondheid bij inademing van de vezels.
Longkanker kan al na tien jaar ontstaan na het inademen van asbest. Hoe meer asbestvezels u heeft ingeademd, hoe groter de kans. Als u rookt loopt u nog meer risico.
De vezels kunnen niet door het immuunsysteem worden afgebroken waarna ze als het ware door het lichaam gaan zwerven en allerlei schade kunnen aanrichten. Wit asbest is iets minder gevaarlijk doordat de vezels vaker kunnen worden afgebroken en minder schade in een lichaam kunnen berokkenen.
Hoe snel kun je ziek worden van asbest? Hoe snel je ziek wordt van asbest, merk je pas na jaren. De incubatietijd ligt tussen de 20 en 30 jaar. Het kan soms dus wel tientallen jaren duren voordat longkanker ontstaat door schade die de asbestvezels in je longen hebben aangericht.
En de vezels die in je longen terecht zijn gekomen, kunnen er niet meer worden uitgehaald. Het enige én het beste wat je kunt doen, is je niet ongerust maken. De kans dat je later kanker krijgt als je een keer meer vezels hebt ingeademd is heel klein.
Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 125 miljoen mensen blootgesteld aan asbest op de werkplek. Jaarlijks sterven wereldwijd ruim 107.000 mensen aan asbestgerelateerde ziekten zoals buikvlies- of borstvlieskanker (mesothelioom), longkanker en stoflongen (asbestose).
Hoe gevaarlijk is asbest? Alleen de losse asbestvezels die in de lucht zweven en die je in kunt ademen, zijn schadelijk. Iemand die langdurig veel asbestvezels inademt, kan longkanker of longvlieskanker (mesothelioom) krijgen. Het inademen van veel vezels komt vooral voor in binnenruimtes.
Symptomen van asbestkanker zijn vaak: kortademigheid met vochtophoping achter een long; hoesten en pijn bij doorzuchten; verminderde eetlust en gewichtsverlies.
Hoe herken je asbest? Asbest zelf is wit, blauw of bruin. Alleen asbestvezels zijn microscopisch klein en zie je met het blote oog niet. Asbestvezels kun je daardoor niet herkennen, alleen via een microscoop.
In 2021 kregen 580 mensen de diagnose mesothelioom. Een andere naam voor mesothelioom is asbestkanker.
Asbeststukjes vormen enkel een risico indien ze asbestvezels vrijstellen die in droge omstandigheden kunnen opwaaien en ingeademd worden. De vrije asbestvezels die mogelijk tijdens de brand vrijkwamen, zijn onmiddellijk sterk verdund in de lucht en zelden detecteerbaar. 200 vezels/m3 .
Asbest heeft helaas geen specifieke geur, eigenlijk is het geurloos. Ook bij het vrijkomen van asbest bij bijvoorbeeld een brand kun je asbest niet ruiken. Dit komt omdat asbest zeer goed tegen hoge temperaturen kan en dus niet verbrand, meestal verbrand alleen de grondstof waar het asbest in verwerkt zit.
Hoe blauwe asbest herkennen? Crocidoliet werd vroeger vooral gebruikt als spuit asbest. Ook in oude golfplaten, asbestcement en rioleringsbuizen zijn sporen van blauwe asbest te vinden.
Verreweg de grootste hoeveelheid asbest (ongeveer 75%) is verwerkt in asbestcement. Bijna alle cement golf- en vlakke platen van vóór 1989 bevatten asbest. In de periode 1989-1993 zijn zowel asbesthoudende als asbestvrije platen toegepast.
FFP3 asbest masker
FFP3 maskers, zoals de 3M 8835+ en de 3M aura 9332+, zijn inzetbaar tegen asbestvezels. Houd er rekening mee dat deze alleen geschikt zijn voor kortdurende werkzaamheden. Daarnaast moet de drager een gladgeschoren gezicht hebben omdat baardgroei de aansluiting op het gelaat belemmert.
Vroeger werd asbest gebruikt in stucwerk om deze te verstevigen en niet enkel omwille van de brandweerstand van asbest. Pleisterwerk met asbest kan je dus in alle ruimtes vinden. De meeste kans is onder daken of op verdiepingen waar men de asbesthoudende stucwerk gebruikte om kamers met af te werken.
Waar kun je asbest in huis vinden? Asbest kan op allerlei plekken in huis zitten. Je kunt het bijvoorbeeld vinden in plafondplaten, zachtboard platen, platen achter de cv-ketel, een schouw of vensterbank van imitatiemarmer ('nepmarmer'), afvoerbuizen van cement, vloerzeil en de kit van kozijnen.
In bijna alle gebouwen die tussen 1960 en 1980 zijn gebouwd zit asbest. Het is lastig om het materiaal te herkennen. Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets.
Er is nog geen behandeling voor genezing of langdurige overleving van de ziekte. Van chemotherapie is inmiddels aangetoond dat het de levensverwachting met gemiddeld een aantal maanden kan verlengen. Chemotherapie kan echter een zware behandeling zijn en is daarmee niet voor iedereen geschikt.
De eerste symptomen van de ziekte verschijnen vaak pas tientallen jaren na de blootstelling aan asbest. De symptomen die bij asbestziekten kunnen voorkomen zijn moeilijkheden bij het ademhalen, hoesten, pijn op de borst of in de schouderbladen, vocht achter de longen of in de buikholte, koorts en gewichtsverlies.
Mesothelioom, kanker van het borst- of buikvlies, is de meest gevreesde asbestziekte, aangezien ze in alle gevallen op relatief korte tijd tot de dood leidt.
Hechtgebonden asbest in goede staat zit gebonden in het bindmiddel (bijvoorbeeld cement) en zorgt in principe niet voor een onmiddellijk gezondheidsrisico. Maar door verwering, beschadiging en veroudering komen er steeds meer asbestvezels vrij.
Een particulier mag maximaal 35m2 per kadastraal perceel verwijderden. Wilt u meer verwijderen dan moet een gecertificeerd bedrijf dit doen. Voor het zelf veilig verwijderen van asbest bestaat geen blauwdruk.
Asbest bestaat uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. De vezelachtige structuur is te zien op breukvlakken en bij beschadigingen van asbestmateriaal (pas op dat u asbestvezels niet inademt). Asbest is vaak wit tot lichtgrijs. Golfplaten als dakbedekking zijn vaak grijs, zwart of roodachtig van kleur.
Dit is een soort asbest dat niet hechtgebonden is en voornamelijk bestaat uit bruine en blauwe asbest. Deze soorten asbest hebben een lage gebondenheid en kunnen daardoor gemakkelijk loskomen. Deze losse asbestvezels zijn erg gevaarlijk voor de gezondheid. Zo kunnen ze longkanker of huidproblemen veroorzaken.