Maizena en aardappelzetmeel zijn de bekendste zetmeel bindmiddelen, maar je kunt ook denken aan tapioca of sago. Daarnaast binden room, eieren, boter of meel ook prima.
Aardappelzetmeel heeft een neutrale smaak en zorgt voor een heldere binding. Je kunt dit bindmiddel goed gebruiken voor het binden van bijv. jus, saus en compotes, maar ook bij stoofpeertjes. Maïzena maakt de saus ondoorzichtig en is ook neutraal van smaak.
Er zijn zetmeelhoudende bindmiddelen (bijvoorbeeld bloem, aardappelmeel en maïsmeel) en niet-zetmeelhoudende bindmiddelen (eieren, gelatine, boter). Zetmeelhoudende bindmiddelen zijn vaak geur-, kleur- en reukloos en hebben als eigenschap op te zwellen en vloeistof te binden zodra deze wordt verhit.
Maizena als bindmiddel
De bekendste manier om Maizena (de merknaam voor maiszetmeel, vandaar de hoofdletter!) te gebruiken, is als bindmiddel. Hiermee kun je waterige substanties verdikken, zodat je uiteindelijk een mooie gebonden saus of soep hebt.
Maizena bindt niet helder, maar ondoorzichtig. Handig bij romige soepen en sauzen. Allesbinder is iets helderder en minder troebel. Hier kun je dus rekening mee houden als je je gerecht wilt binden.
Allesbinder wordt gebruikt voor het binden van jus, soepen, sauzen, groentenat en stoofschotels. Het is ook een prima middel om de kaasfondue minder plakkerig te maken. Andere middelen om te binden zijn aardappelzetmeel en maizena.
Aardappelzetmeel en maiszetmeel hebben een vergelijkbare werking als bindmiddel en ze smaken neutraal. Aardappelzetmeel zal een meer heldere binding geven dan maiszetmeel. Met die laatste wordt de gebonden bereiding eerder ondoorzichtig. Dus de keuze is afhankelijk van de wensen van de kok.
Meelsoorten als Quinoameel, rijstemeel, boekweitmeel, gele erwtenmeel, kikkererwtenmeel, en uiteraard maïsmeel zijn zeer geschikt. Let wel: verschillende meelsoorten kunnen wel de smaak beïnvloeden. Heb je geen last van gluten, kun je ook volkorenmeel of roggemeel gebruiken.
Agar agar is gemaakt van algen en is in de winkel te vinden in de vorm van poeder, staven en vlokken. Het is ideaal om ijs, jam, soep, pudding en vruchtentaart mee te maken. Het voordeel van dit plantaardige bindmiddel is dat het een sterke bindkracht heeft. Zo zou het twee keer zo goed binden als gelatine.
Je hoeft het alleen even te mengen tot een glad papje en dan voeg je je het toe aan de hete vloeistof. Maizena is neutraal van smaak en blank van kleur. Soep: Gebruik ca. 15 g Maizena voor 1 l soep.
Fijne bindmiddelen zijn: aardappelmeel, maïzena en bloem. Deze bindmiddelen hebben een korte kooktijd van enkele seconden tot 3 minuten. Griesmeel en havermout zijn grove bindmiddelen en zijn in ca. 10 tot 20 minuten gaar, tenzij voorbewerkt.
Wil je je saus of soep iets dikker én romiger maken? Roer het zetmeel door verse slagroom, voeg het toe aan je soep of saus en laat op dezelfde manier kort doorkoken. Je kunt hiervoor ook kookroom gebruiken, dat is namelijk niets anders dan room met zetmeel.
Maizena is namelijk maismeel waaruit de vetten en eiwitten zijn weggewassen. Zo blijft pure zetmeel over en dat is bij uitstek geschikt om te binden. Maar we maken er ook wel pudding of vla van. De bloem (meel) die we in de keuken gebruiken is vrijwel altijd tarwebloem.
Je kunt een roomsaus dikker maken door het volume ervan te laten afnemen boven het fornuis. Als dit niet lukt of als je niet veel tijd hebt, gebruik dan een verdikkingsmiddel om je saus dikker te maken. Bloem, boter, eieren en maïzena zijn simpele ingrediënten die je kunt gebruiken om je roomsaus dikker te maken.
Bloem voor alle doeleinden en tarwebloem zijn niet de beste alternatieven, maar zullen het werk in een mum van tijd doen. Gebruik dubbele hoeveelheid van bloem in plaats van aardappelzetmeel, en je recept zal in een mum van tijd dikker worden. Dit is natuurlijk geen een glutenvrij alternatief.
Bakpoeder is een mengsel van natriumbicarbonaat (baking soda), een zuur (wijnsteenzuur/citroenzuur) en een stabilisator (zetmeel zoals maizena) en heeft om die reden een minder sterke werking dan baking soda. Bakpoeder is een volledig voor jou in elkaar gezet rijsmiddel.
Maizena nadeel: niet geschikt voor het binden van zure gerechten en niet geschikt voor bevriezen en ontdooien. Tapioca voordelen: Tapioca is geschikt voor het binden van gerechten die bevroren worden. Tapioca bind bij relatief lage temperaturen.
Les 2: waarom Agar geschikt is voor mise en place
Agar geeft een stevige vaste gelei en gelatine een flexibelere gelei. Ook kan Agar niet goed tegen een hoge zuurgraad, terwijl gelatine niet tegen bepaalde enzymen kan zoals die van ananas, papaya en kiwi. Een voordeel van Agar is dat het zijn bindkracht behoudt.
Kuzu (kudzu) is het zetmeel van de wortel van de Japanse kuzuplant. Dat is gelijk het belangrijkste verschil met arrowroot: het komt van een ander soort wortel. In Japan zien ze kuzu als medicinale plant, en dat is direct het grootste voordeel van kuzu boven arrowroot.
Xanthaangom geeft uw soepen, sauzen, puddingen en gekookte custards bijna identieke resultaten als het gebruik van maizena of arrowroot-poeder. Het wordt het best gebruikt in gekookte toepassingen.
Johannesbroodpitmeel is uitermate geschikt als koolhydraatarm (vegetarisch en glutenvrij) verdikkings-, en bindmiddel. Johannesbroodpitmeel bindt direct (zelfs zonder koken) en kan dus worden toegepast in zowel warme als koude vloeistoffen.
Om een soep of saus te binden kun je boter gebruiken, maar ook een schep Maizena (merknaam voor maiszetmeel) doet de truc. Je kunt maiszetmeel gebruiken voor het opstijven van slagroom, het krokant bakken van ingrediënten of het verdikken van soepen.
Gebruik gelijke delen maïzena of aardappelzetmeel met melk of koud water. Meng het mengsel tot een papje. Voeg het papje al roerend door een warme saus of soep. Blijf roeren totdat het gerecht gebonden is.
Maïsmeel wordt gemaakt van de hele vermalen maïskorrel, maïszetmeel(=Maizena) wordt alleen gemaakt van het zetmeel uit de korrel. Het bevat geen eiwitten en vetten.