Bij begrijpend lezen in groep 7 moet je kind niet alleen de zinnen en woorden uit een tekst kunnen begrijpen en signaalwoorden herkennen.Het moet ook kunnen omgaan met meerkeuzevragen. Een meerkeuzevraag heeft meestal 4 mogelijke antwoorden waaruit je kind moet kiezen.
Wat het is, spreekt eigenlijk voor zich: het is een vaardigheid die je in staat stelt te kunnen lezen én begrijpen wat er geschreven staat. Je hebt het nodig om informatie uit geschreven teksten te kunnen halen en begrijpen. Bij die teksten kun je denken aan boeken, artikelen, instructies en (officiële) brieven.
De meest voorkomende oorzaken zijn moeite met lezen, een kleine woordenschat, beperkte algemene kennis of het lastig vinden om hoofdzaken en bijzaken te onderscheiden. We geven je hier wat meer informatie over de mogelijke oorzaken van de problemen met begrijpend lezen.
Rol van intelligentie bij begrijpend lezen
Herhaaldelijk is aangetoond dat leerlingen met een hogere intelligentie beter zijn in begrijpend lezen. Intelligentie is 'het vermogen doelgericht te handelen, rationeel te denken en effectief met de omgeving om te gaan'.
Door je woordenschat te vergroten, wordt het begrijpen van teksten steeds makkelijker. Maak een samenvatting van elke alinea, zo kun je heel snel zien wat belangrijk is en wat niet. Kun je de verbanden niet vinden, kijk dan naar de verwijswoorden (hij, deze, dat). Deze geven de verbanden tussen de zinnen aan.
Groep 7 wordt wel gezien als het belangrijkste jaar van de basisschool. De moeilijkste stof van rekenen en taal wordt behandeld. Met deze bagage gaan de leerlingen naar groep 8 waar een groot deel wordt herhaald en iets verder uitgediept. Vanaf groep 7 is ook Engels een verplicht vak.
Hoe oefen je dan het beste? Oefen begrijpend lezen eerst mondeling. Lees de tekst voor, lees de antwoorden voor en laat dan de vraag beantwoorden. Ook zwakke lezers moeten wennen aan het zelf lezen van tekst en vragen, dus laat ze zelf nazoeken in de tekst, maar help eventueel wel met het goede stuk tekst aanwijzen.
Overschatting eigen geheugen
Veel kinderen overschatten hun eigen geheugen. Ze lezen een vraag, denken het antwoord wel te weten en checken niet meer in de tekst of ze het goed hebben. Vooral kinderen die niet van lezen houden en zwakke lezers zijn hier gevoelig voor.
Die gecombineerde informatie vormt in het hoofd van de lezer een mentaal plaatje, ook wel een 'situatiemodel' genoemd. Hoe meer voorkennis een lezer heeft, des te gemakkelijker hij de tekst begrijpt.
Zes strategieën blijken effectief te zijn: activeren van voorkennis en voorspellen; zelf vragen stellen tijdens het lezen; visualiseren van de inhoud van de tekst; bewaken van het leesgedrag, verduidelijken of helpen; afleidingen maken tijdens het lezen; en samenvatten en navertellen.
De lesstof in groep 7
Heel lang stond groep 7 bekend als het moeilijkste jaar van de basisschool. Heel veel lastige leerstof kwam voor het eerst aan bod.
Groep 7 is voor veel kinderen een pittig jaar. Niet alleen op het gebied van de dingen die ze leren komen er moeilijke dingen aan bod, maar ook op sociaal emotioneel gebied krijgen ze de eerste (pre)puberteit voor hun kiezen. Van alle vakken gaat het niveau omhoog en worden de opgaven moeilijker.
Blijven zitten in groep 7
In groep 7 kunnen leerlingen blijven zitten. Bijvoorbeeld om werkwoordspelling en niet-werkwoordspelling nog extra in te oefenen. Of extra aandacht te geven aan redactiesommen. Meestal zijn er meerdere punten die samen leiden tot deze beslissing.
Begrijpend lezen oefenen kun je op een aantal manieren doen. Bijbegrijpend lezen gaat het letterlijk om het begrijpen van een tekst. Een goede manier om begrijpend lezen te oefenen, is door 'gewoon' veel te lezen.Je kunt begrijpend lezen oefenen door met je kind met kortere teksten aan de gang te gaan.
Begrijpend lezen gaat over het begrijpen van geschreven taal. Dat kan op papier zijn of digitaal. Het gaat om het begrijpen, om het snappen, het bevatten, het doorhebben, het inleven, dus dat je het goed kan volgen. Begrijpen is het tegenovergestelde van onbegrip en misverstand.
Hoogbegaafde kinderen leggen de lat heel hoog. Dat uit zich vaak in heel nauwkeurig willen lezen en weinig letten op tempo. Ze gaan dan vaak niet in AVI-niveau omhoog en dat kan demotiverend werken. Ga dus na op welk AVI-niveau ze uitvallen als het gaat om nauwkeurigheid.
Investeer bij de zwakke lezers op technisch lezen en investeer bij leerlingen uit taalarmere milieus in woordenschat. Vraag de leerlingen om de inhoud van de tekst te verbinden met wat ze daar al over weten (woordenschat).
Ook hebben kinderen met ADHD nog al eens een disharmonisch intelligentieprofiel (Balans, 2022; Kolthof, e.a. 2017) Dat wil zeggen dat hun verbale vaardigheden bijvoorbeeld heel veel beter ontwikkeld zijn dan hun performale vaardigheden. Ze kunnen dingen dus goed zeggen, maar krijgen het lastig op papier.