Basisverlichting voorziet een ruimte van gelijkmatig licht waarbij je goed kunt zien wat je doet. De lichtval komt direct uit de lampenkap waardoor de verlichting relatief fel is. Bij basisverlichting gaat het meestal om hang- en plafondlampen die met een dimmer ook als sfeerverlichting kunnen fungeren.
Functionele verlichting is verlichting die een bepaalde functie heeft. Denk aan eettafel verlichting, leesverlichting, werkverlichting, verlichting om make-up aan te brengen, noodverlichting, etc.
Het ligt aan het type armatuur hoeveel lampen je nodig hebt. Kies je voor een plafondlamp dan heb je minder lampen nodig om de gehele ruimte voldoende te verlichten, omdat deze meer algemeen licht geeft. Kies je voor spots dan heb je meerdere lampen nodig, omdat deze gebundeld licht geven.
Het indirecte licht en de weerkaatsing op het plafond maakt dat de ruimte meer diffuus verlicht is. Het belangrijkste van algemene verlichting is dat het de ruimte goed verlicht, maar niet storend aanwezig is.
In het algemeen moet u voor een goede verlichting in de woonkamer op zo'n 500 à 700 lumen per vierkante meter rekenen.
Over het algemeen wordt er in de woonkamer en andere leefruimtes vaak gebruik gemaakt van een warm witte lichtkleur, tussen de 2400 en 3000 Kelvin. In de meeste gevallen adviseren wij een lichtkleur van 2700 Kelvin.
Zorg ervoor dat je ook functionele verlichting hebt, zoals een staan lamp, voor als je bijvoorbeeld een boek wilt lezen. Kies in de woonkamer bij sfeerverlichting ledlampen van 300-500 Lumen en bij functionele verlichting ledlampen van 500-700 Lumen.
LED-lampen zijn energiezuinig: ze zetten maar liefst 50% van de energie om in licht. LED-lampen gaan langer mee: zo'n 50.000 uur! LED-lampen geven direct 100% licht: bij spaar- en halogeenlampen duurt het even voordat hij opgewarmd is en vol licht kan geven.
Accent verlichting is verlichting die is ingesteld om elementen in je woning of tuin extra aandacht te geven. Denk hierbij aan kunstwerken, boeken- of vitrinekasten of bepaalde nissen in je huis. Er wordt onderscheid gemaakt tussen sfeerverlichting en functionele verlichting.
Gebruik dan je dimlicht. Dit zijn de 'standaard' lichten die je inschakelt in de avond. Zo creëer je meer zicht en ben je voor anderen beter zichtbaar. Er is wel een uitzondering: als je de mistlichten aanhebt, hoef je de dimlichten niet in te schakelen.
Lichtplan maken voor algemene verlichting
Het benadert zoveel mogelijk daglicht. Dit kun je bereiken door het plaatsen van bijvoorbeeld uplighters. Deze lampen schijnen het licht naar boven waar deze wordt weerkaatst door het plafond en zo de ruimte diffuus verlicht.
De functie van dimlicht is tweeledig: het maakt je zichtbaar voor overige weggebruikers en het geeft je beter zicht op de weg. Dit in tegenstelling tot dagrijverlichting, waarvan het schijnsel te zwak is om de weg voor je te verlichten.
Het is in Nederland niet verplicht om overdag verlichting te voeren, maar kan de zichtbaarheid wel bevorderen. Als u dagrijverlichting heeft, staan niet automatisch uw achterlichten aan.
De lichten die we het vaakst gebruiken, zijn de dimlichten. Deze lichten steken we aan wanneer de avond valt of het donker is. Ook bij regenweer, sneeuw, mist en andere omstandigheden waarbij het onmogelijk is om verder te kijken dan 200 meter is het verplicht om de dimlichten aan te steken.
In alle gevallen is het fijner om de zithoek aan te lichten vanuit drie punten in de hoeken van de kamer. Neem daarvoor in één hoek een lamp die vooral licht naar het plafond geeft. Je profiteert dan van het terugkaatsende licht. Deze lamp moet je wel kunnen dimmen, zodat je er verschillende sferen mee kunt maken.
Hanglamp bij de bank
De vloerlamp en de wandlamp zijn de twee meest populaire vormen van verlichtingen bij de bank. Maar een hanglamp is ook zéker een goede optie. Hiermee bedoelen we geen hanglamp die je centraal boven de zithoek ophangt, wat heel vaak voorkomt.
Het ezelsbruggetje 1W = 1m2
Wat hier staat is dat voor elke vierkante meter je 1 Watt aan LED-verlichting nodig hebt. Dit gaat uit van een standaard luxwaarde van ongeveer 200 in een standaard ruimte, bijvoorbeeld een woonkamer.
Daglicht. Daglicht is het meest prettige licht om bij te lezen. Binnenshuis is dit soms niet voldoende en wilt u misschien graag een lamp of leeslamp gebruiken. Er zijn veel verschillende lampen te krijgen, toch is niet iedere lamp geschikt om bij te lezen of te handwerken.
Door zo'n lichtkleur raken je ogen overbelast en raken je ogen misschien oververmoeid. En dat wil je niet tijdens het werken of studeren. Je wilt ten slotte geen gezellige sfeer, maar een werksfeer creëren. Kies daarom voor een lichtkleur van 4000 tot 5000 Kelvin.
Een lamp met 850 lumen zou voldoende moeten zijn boven de eettafel. Hoewel dit kan afhangen van de afstand tot de eettafel maar ook van de lampenkap. Laat je hierover daarom altijd adviseren door de fabrikant van de lamp. Meestal staat hun advies op de achterzijde van de verpakking.