Nitraat is een stof die van nature in groenten en fruit zit. In mindere mate zit het ook in drinkwater. Daarnaast worden nitraat en nitriet soms aan levensmiddelen toegevoegd om de houdbaarheid te verbeteren of voor kleurvorming. Nitraat en het daaruit gevormde nitriet kan schadelijk zijn voor de gezondheid.
Veiligheid. Nitraat zelf is niet gevaarlijk voor de gezondheid, maar nitraat kan in het lichaam omgezet worden in nitriet. Nitriet kan schadelijk zijn voor de gezondheid doordat het zuurstofgehalte in bloed verminderd kan worden.
Nitraat en groenten
In de factsheet is een lijst opgenomen van groenten die veel nitraat bevatten, namelijk: andijvie, bleekselderij, Chinese kool, koolrabi, paksoi, postelein, raapstelen, alle soorten sla, snijbieten, spinazie, spitskool, venkel, waterkers en de reeds genoemde rode bieten.
Nitraat is voor planten de belangrijkste minerale stikstofbron. Planten nemen nitraat op uit de bodem om eiwitten aan te maken die nodig zijn voor hun groei. Alle planten, en dus ook alle groenten, bevatten nitraat.
Groenten als aardappelen, aubergine, tomaten en paprika's kunnen ontstekingen verergeren. Let wel op: Dit geldt alleen als je er heel veel van eet. Paprika's bevatten ook nog solanine, een natuurlijke gifstof. Te veel hiervan is slecht voor het zenuwstelsel en kan leiden tot stuiptrekkingen.
Als het nitraatgehalte in je aquarium te laag is, moet je dit verhogen. Je kunt een chemisch middel, zoals HS Aqua Balance NO3 Plus, aan je aquariumwater toevoegen om het NO3-gehalte te verhogen.
Nitraatarme groente:Asperges, aubergine, bloemkool, boerenkool, broccoli, courgette, doperwten, knolselderij, komkommer, paprika, prei, rodekool, savooiekool, snijbonen, sperziebonen, spruiten, snijbonen, tuinbonen, uien, witlof, witte kool, wortelen.
Enkele groenten met een laag nitraatgehalte (1000 mg/kg) zijn: Bloemkool. Aardappelen.
Wie van spinazie, sla of andijvie houdt, hoeft zich niet meer in te houden: volgens het Voedingscentrum blijkt uit nieuw onderzoek dat het eten van deze nitraatrijke groenten niet gevaarlijk is. Tot nu toe raadde het Voedingscentrum aan om maximaal twee keer per week groente met veel nitraat te eten.
nieuws In Duitsland raadt de consumentenorganisatie Stiftung Warentest aan om niet te veel rucola of veldsla te eten omdat ze te veel nitraten kunnen bevatten. Ook uit onderzoek van de Europese Voedselveiligheidautoriteit EFSA bevat rucola vaak te hoge concentraties nitraten.
Sommige groenten warm je best niet voor een tweede keer op. Bladgroenten zoals bijvoorbeeld sla, spinazie en andijvie bevatten nitraat en dat is een stof die kan omgezet worden in nitriet. Nitriet is een acuut gif en bindt zich met ons bloed, waardoor het bloed minder zuurstof kan vervoeren.
Nitraatrijke groenten zijn o.m. spinazie, andijvie, selder, kropsla, veldsla, radijsjes en peterselie. Zij bevatten tussen de 100 en 400 mg nitraten per 100 gram groenten.
Nitriet is in hoge concentraties giftig. Het zuurstoftransport door het bloed wordt erdoor verstoord. Vooral kleine kinderen zijn er gevoelig voor. Veel gevaarlijker nog is het feit dat nitriet reageert met bepaalde stoffen, waardoor kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan.
In een gemiddelde bietensap zit circa 200 mg nitraat per liter, dit is op basis van onder meer de NEVO tabel. Een glas bietensap per dag kan dus helemaal geen kwaad als het gaat om de nitraatgehalte en bevat verder mineralen zoals kalium, magnesium, ijzer en vitamine C.
Groentesoorten die weinig nitraat bevatten zijn: asperges, aubergine, bloemkool, boerenkool, broccoli, courgette, doperwten, knolselderij, komkommer, paprika, prei, rodekool, savooikool schorseneren, snijbonen, sperziebonen, spruiten, tomaten, tuinbonen, uien, witlof, witte kool en wortelen.
Volgens de Warenwet mag sla in de winter namelijk 4 500 milligram per kilo bevatten. De echte sla-eter kan beter voor ijsbergsla kiezen: in de 'gewone' versie zit 1 070 milligram nitraat, in de biovariant 660 milligram. Andere nitraatrijke groenten zijn bleekselderij, paksoi en postelein.
Nitraat en het daaruit gevormde nitriet werden lang gezien als giftige stoffen. Nieuw onderzoek laat echter zien dat de risico's voor de gezondheid bij het eten van veel sla verwaarloosbaar klein zijn. Dat geldt ook voor de combinatie sla (of andere nitraatrijke groente) en vis. Je kunt dus iedere dag gerust sla eten.
Hoofdpijn wordt veroorzaakt worden door dilatatie van de cerebrale vaten. Dit neemt vaak af na enkele dagen en na dosisverlaging. Nitraten kunnen migraine en andere vormen van hoofdpijn ook verergeren.
U kunt last krijgen van dikke enkels en onderbenen, hoofdpijn, blozen, duizelig gevoel en maagdarmklachten. Ook kunt last hebben van opvliegers. U krijgt het dan opeens heel warm, waardoor u bijvoorbeeld veel moet zweten. De meeste bijwerkingen verdwijnen binnen een paar weken.
Angina pectoris is vaak goed te behandelen met medicijnen. Als medicijnen niet voldoende helpen, kunnen de artsen van het Catharina Hart- en Vaatcentrum dotteren of een bypass operatie uitvoeren.
Het eindproduct van het nitrificatieproces (Nitrificatie) is nitraat (NO3-). Wanneer de ammoniak via nitriet is omgezet door de nitrificerende bacteriën in de biologische filter ontstaat uiteindelijk nitraat. Nitraat is een veel minder gevaarlijke stof dan ammoniak en nitriet.
Nitraat in ons kraanwater is afkomstig uit mest. Als men de bodem van bepaalde gebieden intensief bemest, dan komt het na verloop van tijd in ons grondwater terecht. Wanneer dat grondwater gebruikt wordt om drinkwater uit te winnen, bevat dit water nitraat.