“Kinderen die mishandeld zijn, krijgen door het trauma een continue shot van het stresshormoon, cortisol. Dit heeft een giftig effect op de ontwikkeling van de zenuwcel, die onder het stresshormoon veel armer is dan in de gewone, gemiddelde omstandigheden.
Kindermishandeling remt de ontwikkeling en kan stoornissen veroorzaken. Het schaadt dan de emotionele ontwikkeling en de vooruitgang van de motoriek, de groei, de spraak, het taalgebruik en de intellectuele vermogens.
De gevolgen van huiselijk geweld
Slachtoffers raken vaak in een isolement. Ze verliezen hun weerbaarheid en zelfvertrouwen, en kunnen een negatief zelfbeeld ontwikkelen. Hierbij spelen gevoelens van schuld en schaamte doorgaans een grote rol. Dit kan leiden tot depressies, stressklachten en lichamelijke klachten.
De gevolgen van emotionele mishandeling doen niet onder voor de gevolgen van lichamelijke mishandeling. Slachtoffers van psychisch geweld kunnen op latere leeftijd te maken krijgen met een scala aan traumaklachten. Waaronder complexe PTSS, depressie, suïcidepogingen en psychiatrische aandoeningen.
Slachtoffers van mishandeling en verwaarlozing hebben een matig verhoogde kans op het ontwikkelen van een depressie. Ook kunnen herhaalde traumatische ervaringen leiden tot toxic stress en het ontwikkelen van een chronische posttraumatische stress-stoornis (CPTSS).
Psychische verwaarlozing (ookwel emotionele verwaarlozing) is de meest voorkomende vorm van kindermishandeling in Nederland. De schade op lange termijn is vaak nog groter dan andere vormen. Daarom hoog tijd voor meer aandacht.
Van psychische of emotionele mishandeling is sprake wanneer ouders of andere opvoeders met hun houding en gedrag afwijzing en vijandigheid uitstralen tegenover het kind.
Psychische mishandeling (ook wel emotionele - of geestelijke mishandeling genoemd) is het stelselmatig uitschelden, treiteren, vernederen, bedreigen, kleineren, overvragen, isoleren of elk ander gedrag dat een negatieve invloed kan hebben op de emotionele ontwikkeling van een kind.
De meest voorkomende vormen van kindermishandeling zijn emotionele en fysieke verwaarlozing, met respectievelijk 36 en 24 procent van de gevallen.
Kinderen die partnergeweld meemaken, groeien op in een onveilige situatie, zowel fysiek als psychisch. Ze kunnen bij geweldsincidenten zelf gewond raken, bijvoorbeeld doordat ze bij een ouder op schoot zitten, of tussenbeide proberen te komen. Geweld tussen ouders roept bij kinderen vaak heftige emoties op.
Mishandelen kent vele vormen. Het kan zijn controleren, isoleren, vernederen, schreeuwen, of misbruiken maken van iemand. Soms doen mensen je onbewust kwaad, bijvoorbeeld omdat zij opgegroeid zijn met veel geschreeuw en dit voor hen normaal is.
Kindermishandeling is elke vorm van mishandeling die voor een kind bedreigend of gewelddadig is. Dus niet alleen lichamelijk geweld, maar ook bijvoorbeeld emotionele mishandeling of verwaarlozing vallen eronder.
Posttraumatische stresssymptomen, zoals niet kunnen slapen, hechtingsstoornissen; Laag zelfbeeld, grotere kans op internaliserende problemen zoals angst en depressie; Slechtere emotieregulatie – naast middelenmisbruik, angst, depressie en gevoelens van vijandigheid – groter risico op suïcide.
plotselinge wisselingen in de stemming van het kind: ongelukkig zijn, boos zijn of plotseling teruggetrokken gedrag; vrees voor bepaalde mensen of plekken, bijvoorbeeld: het kind wil niet alleen gelaten worden met een oppas, huisvriend of familielid; een ouder kind dat zich gedraagt zoals een jong kind.
Emotionele verwaarlozing valt onder de categorie vroegkinderlijke trauma's. Dat klinkt heel heftig, en de gevolgen zijn dat ook, toch hoeft het niet altijd als zodanig te zijn ervaren. Sterker nog, in eerste instantie lijkt het alsof er nooit iets is gebeurd. En dat is het nu precies.
Theoretisch valt psychische mishandeling in het Wetboek van Strafrecht onder mishandeling. Maar hoe maak je psychische mishandeling aantoonbaar? In het geval van partnergeweld adviseert de politie slachtoffers om concreet bewijsmateriaal te verzamelen, in de vorm van filmpjes of tekstberichten.
Verbaal geweld is iemand met woorden schade berokkenen. Verbaal geweld kan zich eenmalig of herhaaldelijk voordoen. Het kan op zachte toon of met luide stem (schreeuwen, roepen, tieren…, maar ook door te zwijgen).
Emotionele instabiliteit, ook wel psychische instabiliteit of labiliteit genoemd, houdt in dat je buiten proportioneel emotioneel reageert, voornamelijk op negatieve gebeurtenissen. Ook ervaar je over het algemeen meer negatieve emoties, zoals somberheid of angst.
Opstapelende gezondheidsproblemen
De resultaten laten een hoger risico op depressie, ongeluk, ontevredenheid met het leven, eenzaamheid en onveilig gevoel in de eigen omgeving zien. Ook blijkt dat tegenspoed in de kindertijd mensen een verhoogd risico op sociaal isolement geeft.
Bij passieve mishandeling wordt er iets niet gedaan (het kind krijgt geen aandacht); Er hoeft niet per se schade te worden toegebracht om van kindermishandeling te spreken. Een risico op schade is hiervoor voldoende; Mishandeling gaat niet alleen om fysieke schade, maar ook om psychische schade.
Hij manipuleert je, vaak zonder dat je er erg in hebt, en hij is niet aanspreekbaar op zijn gedrag. Hij noemt jou: overgevoelig, paranoïde of gewoon te emotioneel. Telkens als je er zat van hebt, start hij een actie om je te paaien. Als jullie uit elkaar gaan, doet hij er alles aan om je terug te winnen.
Alle vormen van geweld tegen een kind zijn kindermishandeling. En er is nog een vorm van geweld die ook schadelijk is voor kinderen. Als je ouders elkaar slaan, elkaar uitschelden of gemene dingen naar elkaar schreeuwen, en jij bent daar bij, dan is dat ook kindermishandeling.
Soorten kindermishandeling
Onder lichamelijke kindermishandeling vallen alle vormen van lichamelijk geweld tegen het kind. Bijvoorbeeld slaan, schoppen, bijten, knijpen, schudden (van een baby) of het kind laten vallen. Ook de corrigerende tik valt hieronder. Deze is in Nederland sinds 2007 bij wet verboden.
Het is in Nederland niet wettelijk bepaald vanaf welke leeftijd je een kind alleen thuis mag laten. In artikel 255 van het Wetboek van Strafrecht staat echter wel dat het verboden is om iemand 'tot wiens onderhoud, verpleging of verzorging' je verplicht bent 'in hulpeloze toestand' achter te laten.