Een hoge rente maakt het duurder om geld te lenen. Dat zorgt ervoor dat mensen en bedrijven minder geld uitgeven. En dan neemt de vraag af. Het gevolg daarvan is dat de prijzen minder hard stijgen waardoor de inflatie afneemt.
Wereldwijd proberen centrale banken de inflatie omlaag te brengen. Het verhogen van de rente is daarvoor het belangrijkste instrument. De hoop is dat het de groei van de economie vertraagt, en in het kielzog daarvan de prijsstijgingen (en dus de inflatie).
Invloed kapitaalmarktrente
Hoe minder inflatie, hoe meer er verhandeld wordt. En doordat het aanbod stijgt, daalt de rente. Kortom, hoe minder inflatie, hoe lager de kapitaalmarktrente en doorgaans dus ook de hypotheekrente. De hoogte van de kapitaalmarktrente is wel afhankelijk van de looptijd.
De ECB verhoogt de rente om de hoge inflatie in de eurozone de kop in te drukken. In Nederland stegen de prijzen in augustus met maar liefst 12 procent. Door de rente te verhogen, wordt lenen duurder. Daardoor zal de inflatie afnemen.
Als de inflatie hoger dan 2% zou zijn, zou er kans zijn op geldontwaarding en een daling van de koopkracht. Bij een hoge inflatie wordt het spaargeld van mensen minder waard. Ook zullen zij minder kunnen kopen van hun inkomen. Om dit te voorkomen probeert de ECB ervoor te zorgen dat de inflatie niet hoger wordt dan 2%.
De enige betrouwbare manier voor de meeste mensen om inflatie tegen te gaan is “assets” op te stellen die het beter doen dan de markt, of op zijn minst de markt evenaren. Met andere woorden: beleggen.
De overheid is een van de weinige partijen die in elk geval op korte termijn profiteert van de hoge inflatie. De staatsschuld wordt in reële termen immers minder waard.
Een normale (lage) inflatie (kleiner dan 2 procent) wordt gezien als gunstig voor de economie: het spoort de consument aan goederen te kopen want uitstel betekent dat men meer moet betalen voor hetzelfde product. Het maakt ook lenen interessant want inflatie knabbelt aan de rente die je op de lening moet betalen.
Spaarrente omhoog
Een verdere stijging van de spaarrente lijkt waarschijnlijk. De verwachting is dat de lange rente in 2022 verder gaat stijgen. Als je kiest voor een spaarrekening met een variabele rente, dan heb je vooral te maken met de gevolgen van de besluiten van de Europese Centrale Bank ECB.
Van Bruggen Adviesgroep acht het meest waarschijnlijke scenario dat de hypotheekrente in 2022 licht gaat stijgen met 0,2 à 0,4%.
Wanneer de inflatie te hoog is doordat de vraag naar goederen en diensten groter is dan het aanbod, kunnen we in normale omstandigheden de rente verhogen en zo de kredietverlening duurder maken. De economie koelt dan af, de inflatieverwachtingen worden getemperd en de inflatie daalt.
Waarde hypotheek daalt met inflatie
Inflatie is voor degene die geld leent in feite positief: spaargeld wordt minder waard, de geleende hypotheekeuro's dus ook. De € 400.000 die je nu leent is over 30 jaar relatief veel minder. In absolute euro's niet, relatief ten opzichte van je inkomen wel.
Verwacht wordt dat de rente op leningen met een korte looptijd stijgt en de rente op leningen met een lange looptijd eerst daalt en dan ook stijgt. De inflatie in de eurozone is het afgelopen jaar fors gestegen van 2,2% in juli 2021 naar 8,9% in juli 2022.
Een beetje inflatie is goed voor de economie. Doorgaans heeft men het dan over zo'n 2 procent. Als de prijzen lichtjes stijgen, hebben consumenten er geen belang bij om hun aankopen uit te stellen en consumeren ze vlot. Dat zorgt voor een blijvende vraag naar goederen en diensten en dus voor werkgelegenheid.
Een inflatiepercentage van 2% wordt gezien als optimaal voor de groei van de economie. Meer of minder inflatie kan de groei van de economie belemmeren: Bij een te hoge inflatie verliest geld zijn waarde, waardoor er minder uitgegeven kan worden.
De economen van DNB maken hierbij de schatting dat de 10-jaarsrente in 2022 stijgt naar een niveau van 0,2 procent en in 2023 verder oploopt naar 0,4 procent. De verwachting is dus dat de 10-jaars staatsrente de komende twee jaar met ongeveer een half procentpunt stijgt.
Hoeveel spaargeld mag je hebben 2021? In het jaar 2021 mag je een heffingsvrij vermogen hebben van € 50.000. Met een partner is het heffingsvrij vermogen vastgesteld op € 100.000.
De gemiddelde variabele spaarrente was begin jaren 80 ongeveer 10% op jaarbasis. 11,6% is de hoogste rente ooit door een Nederlandse bank gegeven. Dat was in 1980. Toch moet je in je achterhoofd houden dat de inflatie tussen 1979 en 1983 hoog was (+5% per jaar) en de waarde van huizen daalde (-35% in 4 jaar tijd).
Met de huidige oplopende inflatie in 2022 kan het aantrekkelijk zijn om geld te lenen als de rente op uw lening gelijk blijft. Zo staat de rente op een persoonlijke lening vast. Bij het stijgen van de prijzen, wordt uw lening dan steeds minder waard.
Inflatie betekent dat geld minder waard wordt. Met hetzelfde hoeveelheid geld kan dan minder gekocht worden. Inflatie is het tegenovergestelde van deflatie.
"De hoeveelheid geld in handen van burgers en bedrijven is tijdens de coronacrisis sterk gegroeid", aldus Hoogduin. Dat geld wordt nu massaal uitgegeven, waardoor de prijzen omhoog gaan. "Als inflatie een vuurtje is, dan is de geldhoeveelheid het brandhout dat het vuur aan de gang houdt", beaamt Mujagic.
Er zijn verschillende manieren om je vermogen te beschermen tegen inflatie. Zo kun je beleggen in edelmetalen, zoals goud. Sommige mensen zien edelmetalen als een aantrekkelijke investering, omdat ze worden beschouwd als veilige haven in tijden van hoge inflatie en crises.
Voor de vastgoedsector heeft inflatie op de korte termijn vooral gevolgen voor de huurprijsstijgingen. In de meeste sectoren stijgen de huurprijzen namelijk mee op basis van de jaarlijkse of maandelijkse inflatie. Op de langere termijn gaat de renteontwikkeling ook een belangrijke rol spelen.
Nadelen van inflatie voor huishoudens
Alles wordt duurder en de lonen stijgen normaal gesproken slechts later mee. Ook worden pensioenen niet altijd aangepast (geïndexeerd) aan stijgende prijzen. Spaarders worden in tijden van hoge inflatie geconfronteerd met een negatief reëel rendement.