Eenzaamheid is je niet verbonden voelen. Je ervaart een gemis aan een hechte, emotionele band met anderen. Of je hebt minder contact met andere mensen dan je wenst. Eenzaamheid gaat gepaard met kenmerken als negatieve gevoelens van leegte, verdriet, angst en zinloosheid en met lichamelijke of psychische klachten.
Eenzaamheid kun je nooit voor iemand anders oplossen. Je kunt troosten, afleiden, het gevoel misschien af en toe verzachten, maar oplossen, dat gaat niet. Dat kan iemand alleen maar zelf. Het kan soms zelfs averechts werken om iemand afleiding te bieden.
Eenzaamheid veroorzaakt gezondheidsrisico's
Eenzaamheid kan ook leiden tot depressie en een verhoogd risico op hartziekten en de ziekte van Alzheimer. Mensen die eenzaam zijn vertonen vaker ongezond gedrag: weinig bewegen, minder gezond eten en meer gebruik van verslavende middelen.
Emotionele eenzaamheid komt vaak voort uit de kwaliteit van het contact: je ervaart dit contact bijvoorbeeld als moeizaam of oppervlakkig. Bij sociale eenzaamheid ervaar je een tekort aan betekenisvolle relaties met anderen. Je hebt dan minder sociaal contact dan je wenst.
Als iemand die eenzaam is, een bekende ziet, wordt het beloningssysteem in de hersenen super actief, veel actiever dan bij mensen die niet eenzaam zijn. 'Dat geeft aan hoe groot de behoefte bij eenzame mensen is om een bekende te zien', zegt Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie.
Heb je geen vrienden meer dan kun je je naast alleen ook erg ongelukkig voelen. Bij 113 Zelfmoordpreventie kun je een test doen om erachter te komen of je professionele hulp nodig hebt. Voel jij je somber, angstig of depressief? Doe dan de test en kom er in 5 minuten achter wat je kunt doen aan je klachten.
Mensen die zich eenzaam voelen zijn minder gelukkig en minder tevreden met hun leven. Bij langdurige eenzaamheid kan je last krijgen van slaapproblemen, stress en een depressie. Ook verhoogt het de kans op de ziekte van Alzheimer.
Op het moment dat iemand voelt er niet bij te horen, buitengesloten te zijn, geen verbinding te hebben met de anderen. Daarom is het een lichamelijk fenomeen: je kunt het meten in de hersenen. Opvallend is dat eenzaamheid in precies hetzelfde deel van de hersenen te ziens is als lichamelijke pijn.
Verlegenheid, je ongemakkelijk voelen of een sociale angststoornis (SAD) kunnen het moeilijk maken om te socializen. Toch is mensen te ontmoeten de enige manier om vrienden te vinden, en om dat te kunnen doen, moet je manieren vinden om je verlegenheid of sociale angst onder controle te houden.
Zelf eenzaamheid aanpakken
Misschien kunt u iemand bellen of mailen. Durf hulp te vragen. Mensen doen vaak graag iets voor een ander. In veel gemeenten zijn er activiteiten voor mensen die eenzaam zijn.
Wanneer je jezelf ongelukkig voelt, vertelt dat iets. Het wijst je misschien naar een onvervulde behoefte. Het geeft aan dat de situatie waarin je zit onbevredigend is. Dat wil zeggen: jouw aanwezige behoefte blijft onbevredigd, blijft onvervuld.
Een periode van negen maanden wordt in het algemeen als normaal beschouwd. Duurt het langer, blijf je je eenzaam voelen, onderneem dan actie en zoek hulp. Wie niet van eenzaamheid af komt, heeft echt hulp nodig om te voorkomen dat het een chronisch probleem wordt.
Het is wel belangrijk om er snel met iemand over praten. Als er niemand in je omgeving is waarmee je kunt praten, bel dan met 0900-0113 of chat via www.113.nl. Hier werken mensen die er goed met je over kunnen praten.
Natuurlijk zal niemand zijn leven verliezen omdat ze niet minstens één vriend hebben. In veel gevallen zal het echter verdriet, teleurstelling en ontmoediging veroorzaken. Het is genoeg om te zeggen dat een van de redenen waarom mensen naar therapie gaan, het gevoel van eenzaamheid is.
We noemen niets voelen of geen plezier meer beleven ook wel anhedonie. Iedereen heeft dit weleens en het gaat vaak gewoon weer over. Als het lang duurt en erg is, kan het ook onderdeel zijn van bijvoorbeeld depressie, trauma, psychose, persoonlijkheidsproblemen.
Als je alleen bent, heb je niemand om je heen. Wanneer iemand geen of nauwelijks sociale contacten heeft, spreken we van sociaal isolement. Wat eenzaamheid is, hoe het voelt en wat het met je doet is voor iedereen anders. De een heeft meer betekenisvolle relaties of een groter sociaal netwerk nodig dan de ander.
Bij sociaal isolement ontbreekt het mensen aan een ondersteunend netwerk van familie, vrienden en bekenden. Ze missen de persoonlijke relaties waar zij op terug kunnen vallen wanneer ze steun nodig hebben. Het gaat dan om praktische, emotionele of gezelschapssteun.
Je kan 24 uur per dag terecht bij de Luisterlijn voor een gesprek van mens tot mens: 088 0767 000 of via een lokaal telefoonnummer, chat en mail. Het kan gaan over verdriet, verlies, zorgen of eenzaamheid. Of iets anders. De vrijwilligers van de Luisterlijn hebben tijd en aandacht voor jouw verhaal.