Wanneer een vliegtuig wordt getroffen door bliksem is er geen reden tot paniek.Vliegtuigen worden ontworpen om een blikseminslag zo goed mogelijk op te vangen. Vliegtuigen lopen geen gevaar maar het is beter om een storm te ontwijken. Piloten proberen altijd om een storm heen te vliegen.
Vliegtuigen kunnen de bliksem goed aan. "Zolang er geen contact is met de aarde, is er weinig aan de hand", zegt Hölzel. "Daarom kunnen vogels ook op een hoogspanningskabel zitten." "In de recente luchtvaartgeschiedenis zijn er nooit ongelukken door gebeurd", vult Melkert aan.
Wat gebeurt er als onweer het vliegtuig raakt? Als de bliksem het vliegtuig raakt gebeurt dit bijna altijd op de uitstekende onderdelen, zoals de staart, vleugels of de neus. Daarna verspreidt de lading zich en gaat deze aan de andere kant weer uit het vliegtuig.
Mogelijke oorzaken van turbulentie in vliegtuigen zijn onweer en ander zwaar weer. De hoge windsnelheden kunnen zelfs een groot passagiersvliegtuig doen schudden. Bliksem is grotendeels onschadelijk voor het vliegtuig zelf, want net als bij auto's vormt de bliksem een kooi van Faraday.
Storm en zijwind
De meeste vliegtuigtypes kunnen wel landen of opstijgen met een beetje zijwind. Maar zodra de zijwind boven de baan hard is - door bijvoorbeeld een windvlaag of plotseling draaiende, toenemende wind - dan moet Luchtverkeersleiding Nederland een baan gebruiken die gunstiger in de wind ligt.
Bovendien komt onweer vaak gepaard met andere weerstypen zoals harde wind en hagel. Daarom vliegen piloten bij voorkeur niet door een onweersbui heen. Veel vliegtuigen zijn uitgerust met een weerradar, zodat piloten onweersbuien op tijd aan zien komen en kunnen ontwijken.
Zonder een functionerende computer kan een modern vliegtuig niet in de lucht blijven. Gelukkig blijken de extra veiligheidsmaatregelen die zijn getroffen om te voorkomen dat de bliksem het vliegtuig niet kan binnendringen bijna altijd afdoende.
Je vliegtuig zal niet kapot gaan door turbulentie. Een vliegtuig is erop gemaakt om maar liefst 2,5 keer de hoogst gemeten turbulentie ooit op te vangen. Dus geen zorgen, er gaat niks stuk terwijl je in de lucht bent.
Echter, turbulentie als directe oorzaak voor het neerstorten van een vliegtuig komt zeer zelden voor. In veel van deze gevallen waren er meestal andere factoren in het spel, zoals slecht weer of menselijk falen.
Een vliegtuig dat in een luchtzak belandt, zal veelal een eind omlaag vallen. Een dergelijke val bedraagt doorgaans enkele meters, maar kan oplopen tot tientallen meters. Een luchtzak is een vorm van turbulentie.
Volgens studies is ongeveer 16% van de vliegtuigongelukken terug te voeren op fouten tijdens het opstijgen, terwijl maar liefst 45% wordt veroorzaakt door problemen tijdens het landen. Uit deze gegevens zou men kunnen concluderen dat landen inderdaad gevaarlijker is dan opstijgen.
"Als de motor uitvalt, wordt jouw toestel als het ware een zweefvliegtuig", legt vliegenier Van den Brink uit. "Je stort dus niet neer, maar vliegt met constante snelheid naar beneden. Het is van belang dat je een minimumsnelheid handhaaft, dat is zo'n 75 knopen, 140 kilometer per uur.
Kijkend naar het ergste wat kan gebeuren - namelijk dat een vliegtuig neerstort - dan is de kans zo'n 1 op 11 miljoen dat dit je overkomt.
Volgens de British Airline Pilots Association (BALPA) is een aanvaring met een vogel niet gevaarlijk, tenzij je een vogel bent natuurlijk. Vliegtuigen zijn zo gebouwd dat een vogel in de motor geen directe schade aanricht en piloten worden getraind om met dit soort situaties om te gaan.
Het doorbreken van de geluidsbarrière gaat samen met een schokgolf. Dit is op korte afstand hoorbaar, vaak als 2 knallen omdat de voor- en achterkant van het vliegtuig door de geluidsbarrière gaan. Door de doorgaans korte tijd tussen de 2 knallen, wordt meestal maar 1 doffe dreun (sonic boom) waargenomen.
Hoe groot is de kans dat je geraakt wordt door de bliksem? De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is volgens het KNMI gemiddeld 1 op 3 miljoen. ,,Toch treft de bliksem in ons land elk jaar wel enkele mensen'', licht de meteoroloog eerder toe. ,,In de meeste gevallen leidt dit tot een hartstilstand.
Deze soort turbulentie is vrij makkelijk te voorspellen. Piloten bestuderen voorafgaand aan een vlucht de weersvoorspellingen en weten dus vaak wel waar en wanneer ze turbulentie kunnen verwachten. Tijdens de vlucht hebben ze ook nog eens contact met de luchtverkeersleiding en collega's in andere vliegtuigen.
In de herfst en winter is de kans op turbulentie tijdens het landen en opstijgen het grootst, volgens piloot en vliegangstbehandelaar Kelly Otte.
Uit het overzicht op de website blijkt de regionale Thaise carrier Nok Air de onveiligste airline van dit moment te zijn. Op de voet gevolgd door Nepal Air. Ook deze luchtvaartmaatschappij scoort slechts 1 ster, die de airline verdient omdat de toestellen boven de VS mogen vliegen.
* 1992, 20 september: vliegtuigje neergestort in de slikken ten noorden van Tholen, vier doden. * 1992, 4 oktober: Boeing-vrachtvliegtuig van Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al stort neer op flats in de Bijlmermeer, 43 doden.
Bij plotselinge turbulentie reageert je lichaam met een versnelde hartslag, verhoogde bloeddruk, onrustige gevoelens, transpireren en buikkrampen. Volgens Otte is dit is een normale reactie die je niet kunt voorkomen, maar wel mee om kunt leren gaan. Accepteren dus.
Het vliegtuig is in het midden het meest stabiel. Hierdoor is deze plek aan te raden als je angstig bent voor turbulentie. In tegenstelling tot achterin het toestel, waar je juist de meeste last van turbulentie ervaart.
De vraag "Hoe veilig is vliegen?" kan daarom als volgt worden beantwoord: Reizen per bus en trein is het veiligst, op de voet gevolgd door reizen per vliegtuig. Het is een feit: statistisch gezien is de kans op een ongeval in een vliegtuig ongeveer 1 op 188.364 (2019) en is dus veel kleiner dan in een auto.
Een vlucht hoeft geen hinder te ondervinden van een harde wind. Het is afhankelijk van de windrichting en beschikbare landingsbanen of een vlucht kan vertrekken. Bij een wind uit het zuiden en noorden is de kans op problemen klein. Dit is echter niet het geval als de windrichting uit het oosten en westen komt.