Ja, groene, bruine en beurse plekken en uitlopers moet je goed wegsnijden uit aardappels. In de uitlopers van oudere aardappelen en in de schil van onrijpe aardappelen kan namelijk de stof solanine voorkomen. In grote hoeveelheden is deze stof giftig voor de mens.
Aardappels worden groen als ze een tijdje in het licht liggen. Ook groene aardappelen bevatten solanine. Indien je aardappel volledig groen is, eet je die dus beter niet op. Als je de plek gewoon kunt wegsnijden, kan je de rest van de aardappel wel gewoon opeten, net zoals bij uitlopers.
Wanneer aardappelen aan licht worden blootgesteld worden ze groen en neemt het giftige solanine gehalte toe. Solanine is een alkaloïde dat van nature voorkomt in aardappelen, met name in de schil van onrijpe aardappelen, maar het zit ook in de uitlopers van wat oudere aardappelen.
Solanine en tomatine geeft een bittere smaak en een wat brandend gevoel in de mond. In grote hoeveelheden zijn solanine en tomatine giftig voor mensen. Ze kunnen misselijkheid, overgeven, buikkramp en diarree veroorzaken. In ernstige gevallen kunnen bewustzijnsverlies, ademhalings- of hartproblemen ontstaan.
Uw aardappelen zijn niet meer te eten als ze erg groen zijn, rot zijn of een ander ziektebeeld vertonen. Vaak gaat dit gepaard met een stinklucht. Zelfs als de aardappels slap worden of worteltjes beginnen te schieten, kunt u ze nog prima eten.
Hoe weet ik of een product niet meer goed is? De aardappelen zijn beschimmeld, uitgedroogd of verrot. Bederf herken je snel door goed te kijken, ruiken of proeven.
Een bedorven aardappel ruikt zuur en muf.
De groene kleur is een aanwijzing dat er verhoogde hoeveelheden van de glycoalkaloïden solanine en chaconine aanwezig zijn. Groengekleurde delen van de aardappel zijn daarom niet meer geschikt voor consumptie. Vermijd dat aardappelen groen worden en bewaar ze in een koele donkere plaats.
Bewaar je aardappelen te warm (>8°C), dan lopen ze uit. De uitlopers (wortels) en 'pitten' zijn niet gezond, ze bevatten solanine, een voor sommige mensen licht giftige stof die in grote hoeveelheden buikklachten, depressies en slapeloosheid kan veroorzaken.
Ja hoor eet ze gerust, maar snij de uitlopers wel ruim uit. Op plaatsen waar uitlopers groeien, zit namelijk de natuurlijke gifstof solanine. Deze stof breekt niet af tijdens koken. Je kunt er allerlei klachten van krijgen, zoals buikpijn, diarree of koorts.
Het ontstaan van solanine kun je grotendeels voorkomen door aardappels koel, donker en droog te bewaren. Je kunt aardappels in de schil eten, maar verwijder de plekjes dan ook goed. Ze dienen daarnaast vers en onbeschadigd te zijn. Snijd groene plekken, uitlopers en beschadigde plekjes van aardappelen ruim weg.
De aardappel behoort net zoals overigens de aubergine en de tomaat tot de nachtschadefamilie en bevat het giftige solanine. Daarom eet u ze beter niet rauw. Het meeste gif zit net onder de huid, reden waarom u aardappelen best schilt.
Aardappelen bewaren doe je daarom best op een koele (tussen 2 en 10 °C), donkere, droge en goed verluchte plaats (bv. kelder (kast)) in een geperforeerde papieren zak, een net of een open mand. Schud ze af en toe om. Bewaar aardappelen nooit in de koelkast.
Aardappels bereiden & bewaren. Ongeschild blijven aardappelen op een koele (8-10°), donkere plek 2-3 weken goed. Bewaar de aardappels in een papieren zak, een doos of een mandje: in een plastic zak ontkiemen of schimmelen ze eerder. De kwaliteit van aardappels neemt wel af naarmate je ze langer bewaart.
Ongekookte, geschilde aardappelen kan je, ondergedompeld in water, tot 2 dagen bewaren in de koelkast. Opgelet, de kwaliteit van de aardappelen gaat op deze manier wel snel achteruit. Kook ze eerder mee en bewaar je restje nadien in de koelkast.
'Door het droge weer van de afgelopen weken bevatten de aardappelen veel zetmeel', zegt Marc Goeminne van het 'Interprovinciaal proefcentrum aardappelteelt' uit Kruishoutem. 'Dat zorgt ervoor dat de knollen bij een duwtje of een val zeer makkelijk blauwe plekken vertonen.
Voor een gemiddelde volwassene is 200 mg solanine schadelijk; de dubbele hoeveelheid kan zelfs dodelijk zijn. Aardappels bevatten gemiddeld 40 mg solanine per kg. Na het eten van meer dan 5 kilo aardappels in één keer kun je dus ziekteverschijnselen verwachten. Maar ook zonder solanine heb je dan al wel buikpijn.
Aardappelziekte tijdig herkennen
Dat doe je aan de bruin zwarte vlekken op de stelen en het blad van de aardappelplant. Deze vlekken ontstaan meestal het eerst op de stengels, specifiek bij de bladoksels. Bij vochtig weer merk je aan de onderkant van het blad witte schimmel pluisjes.
Rotte aardappelen moeten zo snel mogelijk verwijderd worden om aantasting van de andere aardappelen te voorkomen. Als de temperatuur aan de hoge kant is en er teveel licht is in de bewaarruimte, lopen ze sneller uit.
Oogsten. Vroege aardappelen kun je al oogsten als de knollen groot genoeg zijn, terwijl het loof nog niet is afgestorven. Aardappelen om te bewaren, oogst je pas als het loof is afgestorven. De aardappel is dan afgerijpt en is daardoor langer houdbaar.
Zoals reeds aangehaald, kan je bladgewassen als voor- of nateelt zetten op andere percelen. Hoofdgewassen waar geen voor- of nateelt mogelijk is, zijn: winterwortel, witloof, knolselder, pastinaak, schorseneer, rode biet en late aardappelen. Aardbeien worden in het najaar gepland, dit kan na een aardappelteelt.
Aardappelen niet in de koelkast
Wanneer u de aardappelen namelijk bewaart in de koelkast gaat de kwaliteit razendsnel achteruit. Door de kou wordt het zetmeel in de aardappelen omgezet in suikers. Ook kunnen aardappelen niet goed tegen het vocht in een koelkast. Daar kunnen ze van gaan rotten.
Bewaren in de kelder blijft het best, een plaatsje in een koele schuur komt op de tweede plek. Sjef gebruikt voor de opslag opvouwbare boodschappenkratten, omdat er lucht bij de knollen moet kunnen blijven komen. “Luchtdicht afgesloten aardappelen kunnen gaan rotten.
Bewaar uien niet samen met aardappelen. Doe je dit wel, dan zullen de aardappelen sneller gaan rotten. Vermijd de koelkast als de uien ongeschild zijn. Uien nemen namelijk makkelijk vocht op en dat is in overvloed aanwezig in de koelkast.