Broeikasgassen zorgen ervoor dat warmte wordt vastgehouden en daardoor stijgt de temperatuur op aarde. Zonder broeikasgassen zou de aarde ijskoud zijn, maar met teveel broeikasgassen wordt het juist te heet. De toename van CO2 komt vooral door de verbranding van aardolie, aardgas en steenkool.
Met een gemiddelde temperatuur van 18,4 °C tegen 17,5 °C normaal komt de zomer van 2023 in de top-10 van warmste zomers sinds 1901.
Weer zomer 2023
“Er wordt veel hoge druk ten noorden van ons land berekend en dat resulteert bij ons in oostelijke winden”, legt Van Wezel uit. Bij een oostenwind kunnen we vaak zomerse temperaturen verwachten van 25 graden en meer. Tropische temperaturen van 30 graden en meer komen daarentegen minder vaak voor.
Met wereldwijd een gemiddelde temperatuur van 16,95 graden, is juli 2023 ongeveer 1,5 graden warmer geweest dan het gemiddelde van de periode 1850 tot en met 1900. Dat is de limiet van het Klimaatakkoord en we krijgen met het warmer wordend klimaat vast in de toekomst met meer van deze recordwarme maanden te maken.
Vanaf dat moment stijgt het kwik en kunnen we temperaturen rond de 25, en wellicht tot wel 30 graden verwachten! Volgens Weeronline wordt het in de tweede helft van augustus niet helemaal droog, maar wél zonniger en een stuk minder wisselvallig.
De gemiddelde temperatuur kwam uit op 17,5 graden tegen 14,7 normaal. De zon scheen vaak uitbundig deze maand. Het aantal zonuren was met 211 uur tegen 159 normaal uitzonderlijk hoog. De maand verliep vrij droog maand met gemiddeld 65 mm tegen 79 normaal.
Zomer weersverwachting 2024
De kans op een vrij warme zomer met een bovengemiddeld aantal zonuren lijkt ook dit jaar groot. Net als in de lente lijken lagedrukgebieden vanaf de oceaan geregeld over ons deel van Europa te schuiven, met neerslag. Een landelijke hittegolf is ook tegenwoordig nog steeds geen zekerheid.
Warmterecords. 2020 was samen met 2014 het warmste jaar in de meetreeks. De gemiddelde temperatuur was 11,7 °C. 2018 staat met 11,3 graden op de tweede plaats.
Wereldwijd gezien was de zomer van 2023 met afstand de warmste zomer ooit op aarde gemeten, maakte het Europese klimaatcentrum Copernicus woensdag bekend. In Europa komt de zomer op plek vijf, na 2022, 2021, 2010 en 2003. Sinds 1980 worden de zomers hier elk jaar ongeveer een tiende graad warmer.
Het zal niet verbazen dat de zomer van 2023 in de statistieken zal duiken als een vrij natte zomer. In totaal viel er in Ukkel zo'n 20% meer regen in vergelijking met een normale Belgische zomer. Vooral de maanden juli en augustus droegen daartoe bij.
Zeer zonnig jaar
Normaal is 1774 uur. Het grootste deel van het overschot kwam op naam van de zeer zonnige zomer met een recordzonnige junimaand. De combinatie van een extreem nat en zeer zonnig jaar is bijzonder. Eerdere natte jaren verliepen meestal ook somber.
Vooral in juli en augustus is de kans op zomerse of tropische temperaturen het grootst. Landelijk (gemiddeld over 1991-2020) telt juni vier, juli acht en augustus zeven zomerse dagen (25 graden of warmer). In het zuiden zijn drie tropische dagen (30 graden of meer) in juli en augustus heel gewoon.
De aarde warmt de komende jaren verder op. Daardoor zal de gemiddelde temperatuur in juni in Nederland ook verder stijgen en wordt de kans op een juni zoals in 2023 groter. In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C.
Op maar liefst 38 dagen wees de thermometer in De Bilt 25 graden of meer aan, tegen 28 normaal. Slechts zeven jaren telden nog meer zomerse dagen. In 2018 kwam het tot een recordaantal van 55 zomerse dagen. Het aantal tropische dagen (maxima van 30 graden en meer) was met 5 heel gebruikelijk.
In totaal noteerde het hoofdstation in De Bilt maar liefst 117 warme dagen, terwijl dat er normaal gesproken 93 zijn. Ook waren er minder dagen met vorst in De Bilt, 41 om 53 normaal. Dit aantal zal in het restant van het jaar naar verwachting ook niet meer oplopen.
Het weer in augustus
Normaal gesproken is het in augustus in Nederland lekker zomers. Gemiddeld stijgt het kwik op zo'n 24 van de 31 dagen boven de 20 graden, en op acht dagen daarvan zelfs boven de 25 graden, volgens de experts van WeerOnline.
Kijk je naar de grondtemperatuur, dan staat het record van heetste plek op aarde op naam van de Dasht-e Lut-woestijn in het noordoosten van Iran en de Sonorawoestijn in Mexico. In beide gebieden zijn met satellieten temperaturen tot wel 80 graden Celsius gemeten.
In Death Valley in de VS is het ruim 53 graden. De hoogste temperatuur ooit gemeten op aarde was 56,67 graden Celsius in juli 1913 in Furnace Creek bij Death Valley (in de Amerikaanse staat Californië), zegt Randy Ceverny van de World Meteorological Organization, het weerinstituut dat wereldwijd alle cijfers bijhoudt.
De gemiddelde temperatuur was 18,9°C tegen 17,0°C normaal. De vorige warmste zomers zijn 2003 met een gemiddelde temperatuur van 18,6°C en 1826 met een gemiddelde zomertemperatuur van ongeveer 18,7°C.
Vroeger toen 25 graden heet was
Als het 30 graden was, dan was het pas écht heet en stelden alle scholen een tropenrooster in. Een temperatuur van 40 graden was toen ondenkbaar. Sterker nog, het was statistisch gezien ook onmogelijk.”
De hoogste temperatuur in Nederland sinds het begin van de metingen is 40.7°C op 25 juli 2019 in het Noord-Brabantse Gilze-Rijen. In de zomer van 2019 kwam voor het eerst in Nederland de temperatuur boven de 40°C.
De koudste zomer sinds 1901 was die van 1907 met een gemiddelde middagtemperatuur van 18,1 graden. Ter vergelijking: de zomer van 2023 heeft tot nu toe een gemiddelde maximumtemperatuur van 25,2 graden!
De zomer eindigt met de herfst-equinox (rond 23 september op het noordelijk halfrond en 20 maart op het zuidelijk halfrond).
Mooiweerdagen in cijfers. Juli en augustus bieden doorgaans de meeste dagen met mooi weer. Gemiddeld over honderd jaar tellen die zomermaanden er in De Bilt elk 7, tegen 5 in april en juni. September levert gewoonlijk 4 mooiweerdagen op, maart 3, oktober 2 en de wintermaanden gemiddeld 1 à 2.