De Verlichting was een periode waarin gestreefd werd naar meer licht in de duisternis, dat wil zeggen: meer kennis, meer geluk. Het was een Europese beweging die zich vanaf 1670 vanuit Nederland en Engeland gedurende de achttiende eeuw verspreidde over de rest van Europa.
De verlichte ideeën die werden toegepast op de samenleving draaiden voornamelijk om tolerantie, vrijheid en gelijkheid. Er was een sterke focus op vooruitgang: men geloofde dat de samenleving maakbaar was en verbeterd kon (en moest) worden.
De Verlichting of Eeuw van de Rede was een cultureel-filosofische en intellectuele stroming in Europa die ruwweg samenviel met de 18e eeuw. Het was een reactie op het dogmatische autoriteitsgeloof.
Het ideaal van de verlichting was een samenleving die bevrijd was van geweld, macht, onderdrukking, ongelijkheid etc. Verdraagzaamheid, persoonlijke vrijheid en onderlinge gelijkheid waren daarom zeer belangrijk.
De Verlichting, ook wel bekend als Eeuw van de Rede was een 18e-eeuwse intellectuele en filosofische beweging in Europa die grote invloed had op het denken over politiek, samenleving, kunst en wetenschap. Het eerste land waar de ideeën van de Verlichting werden ingevoerd is de Verenigde Staten.
Durf te denken! De Verlichting was een periode waarin gestreefd werd naar meer licht in de duisternis, dat wil zeggen: meer kennis, meer geluk. Het was een Europese beweging die zich vanaf 1670 vanuit Nederland en Engeland gedurende de achttiende eeuw verspreidde over de rest van Europa.
Reacties. Je ziet in de Verlichting een contrast met de Renaissance, in de Renaissance greep men terug op de klassieke oudheid, maar in de Verlichting wordt iets nieuws in gang gezet. De mens gaat zelf nadenken en ontwikkelt zelf nieuwe ideeën, ze nemen dus geen oude ideeën over.
Rationalisten waren ervan overtuigd dat kennis en rede superieur waren aan traditie en geloof. Rationeel denken zou leiden tot vooruitgang. Rationalisme was dan ook het belangrijkste kenmerk van het denken tijdens de Verlichting. Bij het rationalisme was het gebruiken van de rede dus het belangrijkst.
Voltaires gedachtegoed kenmerkte zich door een vooruitstrevend humanisme, rationalisme en felle kritiek op onrecht en de kerk. Voltaire Voltaire wees alle vooroordelen, bovennatuurlijke en dogmatische verklaringen af, kwam op voor de mensenrechten en legde het accent op de rede.
In het marktmechanisme waar winst de drijfveer voor economisch handelen is, zal dan de beste afstemming ontstaan van vraag en aanbod. De ideeën van de Schotse verlichting worden ontwikkeld door geleerden als John Playfair, Joseph Black, James Hutton, David Hume en Adam Smith.
soulagement; adoucissement; éclairage; rétro-éclairage; atténuation; allégement; déchargement; ramollissement.
' Immanuel Kant is een belangrijke filosoof van de achttiende-eeuwse Verlichting. Zijn definitie daarvan is klassiek geworden: 'Verlichting is de bevrijding van de mens uit de onmondigheid die hij aan zichzelf te wijten heeft.
Ze gingen nadenken over hoe de wereld echt in elkaar zit. Dit is de overeenkomst van de verlichting en de wetenschappelijke revolutie. Het verschil is dat bij de wetenschappelijke revolutie de wetenschappers zich meer focussen op de natuur en de wereld en bij de verlichting meer op de samenleving.
Verlichting wordt ook beschreven als het bereiken van Nirvana, het uitdoven van de verlangens waardoor het lijden wordt opgeheven en er geen wedergeboorte meer plaatsvindt.
Empirisme en rationalisme: belangrijkste wetenschappelijke methoden uit de tijd van de Verlichting. Engeland werd de thuisbasis van empiristische verlichte denkers en filosofen, onder wie de Verlichtingsdenkers John Locke (1632-1704), George Berkeley (1685-1753) en David Hume (1711-1776).
Rousseau geloofde net als zij in vrijheid en gelijkheid voor alle mensen, maar geloofde niet dat luxe en wetenschap voor vooruitgang zorgden. Mensen die leefden als wilden in de natuur of als plattelandsmensen waren pas echt vrij, onafhankelijk en onbedorven.
Literatuur
Met zijn liefde voor de natuur stond Rousseau aan het begin van de Romantiek. Zijn briefroman Julie was in de achttiende eeuw een van de best verkochte boeken. In zijn roman Emile zet Rousseau zijn visie op de menselijke natuur uiteen en stelt hij de volgens hem ideale opvoedingsmethode voor.
Kant was piëtist. Deze stroming verzette zich tegen dogmatisch geloof en verdedigde een geloof dat zuivere ethiek leert.
De filosofie van Immanuel Kant: kernpunten
“Verlichting is de bevrijding van de mens uit de onmondigheid die hij aan zichzelf te wijten heeft.” Als motto gebruikte Kant sapere aude: durf te denken. Tegelijk wees hij in zijn denksysteem op de grenzen van het verstand.
Het rationalisme was vooral in de zeventiende eeuw de dominante wijsgerige stroming, met filosofen als Descartes, Spinoza en Leibniz. De tegenovergestelde richting heet empirisme.”
Verlichting (stroming), een intellectuele stroming in de westerse wereld; soms ook gebruikt voor het tijdperk waarin deze stroming opkwam en de tijdgeest domineerde. Verlichting (boeddhisme), eindstadium in het boeddhisme.
Een absoluut vorst nam eerst alle beslissingen zelf; een verlicht vorst maakt meer gebruik van de ministers en advies van bestuurders. Er was dus ruimte voor overleg. Bij de absolute vorsten was er geen sprake van godsdienstvrijheid. Nu is er sprake van religieuze tolerantie.
De eerste tekenen van de Renaissance waren al merkbaar in het Italië van de 14e eeuw. Steden als Florence, Venetië en Milaan waren in deze tijd zelfstandige stadsstaten. Ze behoorden officieel tot het Heilige Roomse Rijk, maar werden niet zo sterk bestuurd door de keizer en de paus.
Het verlichte despotisme vond de oorsprong in de verlichting, een politiek-filosofische stroming in de 18e eeuw. Bij het verlichte despotisme voerden absolute monarchen sociaal-politieke hervormingen door in hun rijken. Dat wil zeggen, alles voor mijn volk, maar niets door mijn volk (=regeren in naam van het volk).
Een revolutie of omwenteling is een plotselinge opstand van het volk die tot een blijvende politieke verandering leidt. Het is daarmee de tegenhanger van evolutie, of geleidelijke verandering. Zo worden bijvoorbeeld de gebeurtenissen in Rusland in 1917, waarbij de tsaar werd afgezet, aangeduid als revolutie.