Het jaar 1816 wordt ook wel het jaar zonder zomer genoemd, met een zomertemperatuur die bijna 2 graden lager was dan normaal in de Lage Landen.
De oorzaak van de koude zomer in 1816 was een vulkaanuitbarsting van vulkaan Tambora op Soembawe in Indonesië het jaar ervoor. Vulkaanuitbarstingen zijn niet uniek, maar deze uitbarsting was zo krachtig dat het de kracht had van meerdere atoombommen.
Gregoriaanse kalender van 1816
Het jaar 1816 is het 16e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
In april 1815 explodeerde de Tambora-vulkaan in een krachtige uitbarsting die tienduizenden mensen op het Indonesische eiland Sumbawa het leven kostte. Het jaar daarop werd bekend als het "jaar zonder zomer" toen ongewoon koude, natte omstandigheden over Europa en Noord-Amerika raasden .
1816 stond bekend als 'het jaar zonder zomer' in Noord-Amerika en elders, met wijdverbreid ongewoon weer en mislukte oogsten . De Second Bank of the United States verkrijgt haar charter. E. Remington and Sons (het vuurwapen- en later typemachineproductiebedrijf) wordt opgericht in Ilion, New York.
1816 staat bekend als het jaar zonder zomer vanwege ernstige klimaatafwijkingen waardoor de gemiddelde wereldwijde temperatuur met 0,4–0,7 °C (0,7–1 °F) daalde.
Zo is de gemiddelde temperatuur van de zomer van 1947 verlaagd, van 18,7 graden voorheen naar 18,0 graden nu.
3 | De vulkaan Tambora
Maar de vulkaan Tambora, met zijn 2.751 meters hoog, is nog steeds actief tot de dag van vandaag. De vulkaan bevindt zich vlakbij de noordelijke rand van het eiland Sumbawa.
Volgens de USGS is de kans op een VEI-7-uitbarsting van Mount Tambora op korte termijn relatief klein . Een uitbarsting van die omvang gebeurt niet vaak en als het zou gebeuren, zou het waarschijnlijk van een andere actieve vulkaan komen in plaats van Mount Tambora.
Tambora, 1815
Op 10 april 1815 werd de druk te groot en explodeerde de 4300 meter hoge vulkaankegel. De grootste vulkaanuitbarsting sinds de oudheid spuwde 175 km³ as en puimsteen en 60 megaton zwaveldeeltjes de atmosfeer in.
De grootste uitbarsting die ooit beschreven is, was die van de Indonesische vulkaan Tambora in 1815. Niet alleen de uitbarsting was enorm, ook de gevolgen waren wereldwijd merkbaar. Grote vulkaanuitbarstingen hebben vaak wereldwijde invloed. Dat gold ook voor de vulkaan in Tonga die in januari 2022 uitbarstte.
De winter van 1963 kondigde zich al in november aan. Op 16 november ging West-Europa gebukt onder sneeuwstormen en ook bij ons viel sneeuw. De temperatuur zakte die maand tot -8 graden en op 5 december vroor het in Zeeland 12 graden.
Een minimum van -21 °C werd gemeten in Woburn in Bedfordshire op 25 februari. Zonder de wolken zou de maand vrijwel zeker nog kouder zijn geweest dan het was, zeker 's nachts. In sommige delen van de Britse Eilanden viel er in februari 1947 maar liefst 26 dagen sneeuw.
Opvallend waren in Europa de warmere zomers in de Middeleeuwen en het vaker voorkomen van koude winters. Dit is de zogenoemde Kleine IJstijd tussen grofweg 1450 en 1850.
Op 27 januari 1942 werd deze waarde genoteerd. Op die dag werd ook het nationale kouderecord van Nederland gemeten. In Winterswijk daalde het kwik naar -27,4 graden. Op 16 februari 1956 daalde de temperatuur in De Bilt naar -21,6 graden en op 3 februari 1912 werd het -19,9 graden.
Frame vond de gemiddelde temperatuur in oktober tussen 1950-60 en 2013-2023 en zette die in zijn tweet. Dit laat zien dat de temperatuur met ongeveer één graad is gestegen, wat overeenkomt met de snelheid waarmee de opwarming van de aarde plaatsvindt. Met andere woorden, oktober is ongeveer net zo koud als het vroeger was .
De gevolgen van deze uitbarsting waren maandenlang over de hele wereld voelbaar. In Europa en Noord-Amerika werd 1816 bekend als het “Jaar Zonder Zomer”, en wereldwijd stierven er ruim 100.000 mensen.
In de jaren '70 en '80 van de 20e eeuw waren er ook een aantal koude winters in Nederland. In 1978-1979 was de temperatuur gemiddeld ongeveer -5 graden Celsius, met temperaturen die af en toe tot -15 graden daalden. Ook in 1985-1986 was de winter koud, met temperaturen die gemiddeld ongeveer -6 graden Celsius waren.
De Big Freeze, zoals het bekend kwam te staan, begon op Boxing Day 1962 met hevige sneeuwval en duurde bijna drie maanden . De sneeuwstormen bereikten op sommige plaatsen een hoogte van 20 voet en het hele land werd gevangen in de ijzige greep ervan. Voor de kust van Kent bevroor de zee tot wel een mijl van de kust, terwijl de temperaturen recorddieptepunten bereikten.
Op 10 juli 1908 slaagde hij erin, als eerste mens op aarde, om het gas helium bij een temperatuur van −271 °C vloeibaar te maken. Dat is slechts 2 graden af van het absolute nulpunt van -273 °C.
De winter van 2024-2025 lijkt een zachte winter te worden, met daarbij een normale hoeveelheid neerslag.
'Drenthe is de koudste plek van Nederland' ASSEN - De temperatuur in Drenthe is vanochtend gedaald tot -9,5 graden. En daarmee is onze provincie het koudste plekje van Nederland, volgens RTV Drenthe-weerman Roland van der Zwaag. Door de lage temperaturen kan gladheid ontstaan.
De laagste temperatuur in Nederland werd gemeten in Winterswijk op 27 januari 1942, toen de temperatuur daalde tot -27,4 °C (-17,3 °F).
Door klimaatverandering stijgt de zeespiegel en weersomstandigheden veranderen ook. Eerst maar eens over die weersomstandigheden. Een hevige noordwesterstorm (windkracht 10) was de belangrijkste veroorzaker van de Watersnoodramp van zeventig jaar geleden. "De kans op zo'n storm is heel klein, maar nog steeds aanwezig.
De engste natuurramp
De engste ramp, met meer dan 50% van de stemmen, waren tornado's . Aardbevingen stonden op de tweede plaats op de lijst van Amerika's angsten met 24% van de stemmen, gevolgd door orkanen (19%), overstromingen (11%), modderstromen (9%) en bliksem (3%).