De belangrijkste functies van de staart zijn vliegen verjagen, communiceren en balanceren. Zo zie je koeien en paarden in de wei veelal zwiepen met hun staart om zo de vliegen weg te jagen. Honden en katten laten door de positie en de beweging van hun staart zien hoe ze zich voelen.
Elke koe heeft een eigen stemgeluid, waarmee ze emoties kan uiten. Dat blijkt uit onderzoek naar de geluiden van koeien in positieve en negatieve omstandigheden, zoals wachten op voer, afzondering van de kudde, hitte en kou.
Blijf uit de buurt van koeien met kalveren en probeer vooral niet om zo'n schattig kalf te aaien. Mocht een koe toch aanvallen, geef dan met een stok een gerichte tik op de neus. Een speciale waarschuwing geldt voor mensen met honden. Koeien zien namelijk weinig verschil tussen hond en wolf.
Het optillen van de staart kan gebruikt worden als een afleidingmechanisme om te voorkomen dat runderen zouden trappen (Figuur 9).
Ze gebruiken hun stem om contact te houden en opwinding, betrokkenheid of leed te delen met hun soortgenoten. Zo praten ze met elkaar wanneer ze in hun seksueel actieve periode zitten, wanneer ze op voedsel wachten en wanneer ze gescheiden worden gehouden van de kudde.
Koeien zijn zeker slim en kunnen veel dingen leren. Ze leren bijvoorbeeld dat ze naar de melkput moeten om gemolken te worden of dat ze niet tegen schrikdraad moeten lopen om een schok te voorkomen. Koeien zijn kuddedieren en ze leren ook van elkaar.
Waarom loeit een koe? Vooral om de sociale band tussen twee of meerdere dieren te bevestigen. Met loeien zegt een koe eigenlijk: 'Hier ben ik'. Dat is belangrijk bij moeder en kalf, bij stieren en bij dieren die van de koppel zijn afgedwaald of weggehaald.
Het soort tanden waarmee gebeten wordt speelt een grote rol. Een koe heeft botte tanden om het gras te malen. Deze beet zorgt voor kneuzingen.
Het gezichtsvermogen van koeien verschilt sterk van dat van mensen. Zo zien de dieren ongeveer 30 procent van wat wij zien. Dit komt onder andere omdat hun gezichtsveld beperkt is tot 330 graden en het beeld aan de randen hiervan onscherp is.
De meeste koeien hebben van nature hoorns. In de biologische dynamische melkveehouderij houden koeien hun hoorns. Ze vormen een wezenlijk onderdeel van de koe. De koeienhoorn is meer dan alleen de dode buitenste hoornlaag.
Een koe zal niet zomaar een mens aanvallen. De dieren worden vooral zenuwachtig van honden die rondrennen en aan hun poten komen snuffelen. Honden zijn vaak de aanleiding van incidenten tussen koeien en wandelaars. Houd je huisdier daarom aan de lijn.
Ga de koeien ook zeker niet voeren of aaien! Blijf rustig en maak het vee niet aan het schrikken. Zorg dat de dieren je bewegingen kunnen inschatten en maak geen grote, onverwachte bewegingen. Moederkoeien beschermen hun kalveren en zien honden als een gevaar.
Koeien zijn weliswaar normaliter niet agressief, maar kunnen dat wel worden wanneer ze menen dat hun jongen bedreigd worden. En jonge dieren die in een groep bij elkaar staan kunnen ineens de kolder in de kop krijgen en in hun enthousiasme of ballorigheid wandelaars onder de voet lopen.
Goed geheugen. Koeien hebben bovendien een heel goed geheugen. Zo herkennen ze gezichten; boeren maken het vaak genoeg mee dat een koe vrolijk op hen af loopt voor een begroeting. Ook hun ruimtelijk geheugen is prima ontwikkeld.
Onderzoek toont aan dat aan uiterlijke kenmerken af te lezen is hoe dieren zich voelen. Koeien kunnen inderdaad blij zijn om in menselijke termen te spreken. Ze steken elkaar als het ware aan. Als een koe gaat rennen en springen dan gaan andere koeien dat vaak ook doen.
Als kuddedieren zijn runderen van nature op elkaar aangewezen voor bescherming tegen roofdieren. Sociale relaties vormen de basis van een goede groep en zijn dus een belangrijk onderdeel van hun leven. Koeien die samen in een kudde leven, gaan eigenlijk een soort vriendschap aan.
Onderzoekers hebben vastgesteld dat koeien net zo'n hekel hebben aan schreeuwen dan aan slaan. Harde metalen geluiden, schreeuwende mensen en schel gefluit zijn zeer stressvol. - Koeien kunnen goed ruiken en zullen geen voer eten dat stinkt. Daarom eten ze in het weiland om de mesthopen heen.
Koeien slapen liggend
"Een koe kan heel goed een beetje dommelen, dat doen ze liggend met de kop omhoog. Als ze echt slapen, gaan ze gewoon plat liggen, met de kop in rust. Onderzoeker van koeien bij de Wageningen Universiteit, Wijbrand Ouweltjes, vergelijkt de slaap van koeien met die van een paard.
Het ziet er misschien wat gek uit, maar het werkt: voor een goede gezondheid is het goed om een koe te aaien. En ook het fluisteren van lieve woorden heeft zin.
De gevaarlijkste dieren van Nederland zijn:
Adder. Grote pieterman. Wolf. Wild zwijn.
Een koe kan je goed benaderen als je dat rustig doet als ze ligt. Als ze staat kan het ook, eventueel op je hurken heel erg rustig benaderen. Als ze in de groep staat is het lastiger als ze je niet kent. Koeien wennen aan aandacht, dus als ze het gewend zijn gaat het steeds makkelijker.
Janskruid, rode klaver, stinkende gouwe, veldzuring, vingerhoedskruid, waterscheerling, wolfsmelk en zwarte nachtschade kunnen gezondheidsklachten bij runderen veroorzaken. Overigens eten koeien niet of nauwelijks giftige planten. Alleen als er te weinig voer is, gaan ze ervan eten.
Bij het bronstgedrag van zowel koeien als stieren spelen geuren een belangrijke rol. De dieren gooien hun kop in de lucht en krullen de bovenlip op ('flemen') om de geuren goed op te kunnen snuiven. Stieren brullen als ze een tochtige koe ruiken en hun dames loeien veel en hard.
De droogstandsperiode is een soort van zwangerschapsverlof voor de koe. In deze periode komt de uier van de koe tot rust en wordt zij niet gemolken, met andere woorden: de lactatie van de koe stopt tijdelijk. In deze periode spreken we dus van een droge koe.
Reden is dat een koe als ze diep slaapt, plat op de zij ligt, en bij die slaapligging is de slokdarmuitgang geblokkeerd. Bij koeien moet die eigenlijk altijd open zijn, opdat hun pensgassen kunnen ontsnappen. Kalfjes kunnen wat langer in dezelfde houding slapen; zij halen zonder pensproblemen 45 minuten op hun zij.