Diep invasieve endometriose en eventuele darmchirurgieAls er endometriosehaarden meer dan 5 mm zijn ingegroeid in het onderliggende weefsel spreken we van 'diep invasieve endometriose'.
In principe zijn drie vormen van endometriose te onderscheiden: (1) de peritoneale of oppervlakkige endometriose, (2) de endometriose van de eierstokken of endometriomen en (3) de diepe endometriose, waarbij de darm en/of de blaas betrokken zijn.
Bij endometriose graad 3 en 4 spreken we van diep invasieve endometriose. Ongeveer 10% van alle vrouwen met endometriose heeft deze vorm (naar schatting 40.000 vrouwen in Nederland). Hierbij kunnen oa de darm, blaas, eierstokken of middenrif aangedaan zijn.
De MRI-scan
Het kan dus niet direct door de gynaecoloog zelf in de spreekkamer worden gedaan. Ook bij een MRI is het belangrijk dat de radioloog bekend is met de kenmerken van endometriose voor het vaststellen of uitsluiten van endometriose.
Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Als je endometriose hebt, zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Het is een goedaardige aandoening, die niet vanzelf overgaat.
Patiënten met endometriose of adenomyose hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van eierstokkanker en baarmoederkanker.
Het Catharina Ziekenhuis heeft zich de afgelopen tien jaar in Zuid-Nederland ontwikkeld tot een expertisecentrum op het gebied van endometriose. De verschillende specialisten en disciplines werken nauw met elkaar samen en dat levert meerwaarde op voor onze patiënten.
Cyclische schouderpijn kan wijzen op endometriose op het middenrif. Cyclische zwelling en soms bloeden vanuit de navel kan het gevolg zijn van endometriose in de navel, en soms fout gediagnosticeerd als een navelbreuk.
De gynaecoloog kan ook een echoscopie verrichten. Dit onderzoek doet men bij een volle blaas via de buikwand en bij een lege blaas via de vagina. Lichte vormen van endometriose zijn met een echo niet te zien. Chocoladecysten zijn wel te zien op een echoscopie.
Endometriose kan tijdens een operatie worden verwijderd. Vaak kan dit met een kijkoperatie (laparoscopie). Soms is een buikoperatie nodig. Een gynaecoloog voert de operatie uit, soms samen met een chirurg of uroloog.
Pijnlijke menstruatie (dysmenorroe)
Bij endometriose ontstaat de menstruatiepijn later en neemt bij het ouder worden toe. Aanvankelijk is er alleen pijn tijdens de menstruatie, maar op latere leeftijd kan de pijn steeds eerder optreden. Soms is er zelfs chronische pijn, die bij de menstruatie verergert.
Prostaglandinen zijn weefselhormonen die een rol spelen bij veel lichaamsfuncties en waarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor veel symptomen van endometriose. Toename van de klachtenIn het verloop van de tijd kunnen de klachten erger worden en vaker voorkomen.
Symptomatische behandeling Er is geen medicijn dat de endometriose doet verdwijnen. Hormonale medicatie kan de ontwikkelde endometriose afremmen of tot stilstand brengen. De arts schrijft (pijnstillende)medicijnen voor als symptoombestrijding, niet als echte behandeling.
Endometriose kan op diverse wijzen worden vastgesteld. Echter de enige manier waarop een gynaecoloog met zekerheid kan vaststellen of een vrouw endometriose heeft, is het uitvoeren van een laparoscopie (kijkoperatie). Vaak wordt eerst een inwendige echo gedaan.
Bij endometriose kan er tijdens de menstruatie buikpijn bestaan die in de loop van de tijd en bij het ouder worden langzaam steeds erger wordt. Een andere naam voor deze pijn is dysmenorroe. De pijn komt geleidelijk steeds vroeger, zelfs voordat de menstruatie begint en kan uiteindelijk chronisch aanwezig zijn.
Dit is nodig om goed zicht in de onderbuik te hebben waar zich de endometriose bevindt. De hersteltijd hangt af van de duur die je onder narcose geweest bent en welke procedures er uitgevoerd zijn. Sommige vrouwen zijn in staat om na vijf tot tien dagen weer te werken, maar anderen hebben hier langer voor nodig.
Endometriose kan in een beperkt aantal gevallen terugkeren zelfs nadat de baarmoeder en eierstokken zijn verwijderd. Er kan dan geen nieuwe endometriose meer ontstaan omdat er geen nieuw baarmoederslijmvlies in de buik terechtkomt.
Wanneer een cyste te groot wordt, kan deze knappen, of om de as draaien, maar gelukkig is dit een zeldzame complicatie. Cysten worden niet altijd groter; soms neemt het lichaam het bloed weer op en wordt het afgevoerd.
Vrouwen met een eerstegraads familielid met endometriose hebben een grotere kans dat zij ook endometriose krijgen. Erfelijke factoren, bepaalde genen dus, spelen ongetwijfeld een rol, maar het is nog niet duidelijk hoe precies. Hier wordt in meerdere landen uitgebreid onderzoek naar gedaan.
Endometriose komt vaak voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Vijftien procent van de patiënten is onder de dertig jaar.
Endometriose heeft kenmerken van een auto-immuunziekte. Een ziekte waarbij het immuunsysteem zich keert tegen lichaamseigen weefsel. Dit kost veel energie. Alleen vrouwen met een menstruatiecyclus hebben last van endometriose.
Endometriose is een chronische ziekte waarbij weefsel dat (enigszins) lijkt op baarmoederslijmvlies (endometrium) buiten de baarmoederholte voorkomt (Kennedy, et al., 2005). Dit weefsel zit meestal op het buikvlies (peritoneum) en/of organen in de buik.