Werkdruk en onvoldoende ondersteuning door het management blijven de belangrijkste redenen voor zorgmedewerkers om hun baan op te zeggen, ondanks dat dit al langer erkend wordt.
Vertrekgolf zorg
Niet alleen zijn er enorm veel burn-outs, veel zorgmedewerkers stoppen er ook mee, omdat ze het niet meer aankunnen of niet meer willen. Uit onderzoek van FNV onder ruim 12.000 leden blijkt dat twee op de vijf zorgmedewerkers collega's is kwijtgeraakt omdat ze opstapten.
Sander de Hosson on Twitter: "Er zijn in 2021 27.000 zorgmedewerkers gestopt.
In 2021 verlieten 27000 medewerkers de zorg. Laura (28) was een van hen: ze verliet het ziekenhuis om te gaan werken als jeugdbeschermer. Het gebrek aan autonomie brak haar op.
Medewerkers vertrekken voor een aanzienlijke deel omdat ze eenvoudigweg niet voldoende tijd krijgen om het werk dat er van hen verwacht wordt te doen. Daarom is er nauwelijks ruimte om iets extra's te doen voor cliënten of collega's. Verder is het werk soms fysiek of mentaal te zwaar.
Slechte prestaties door de vingers zien. Het frustreert ambitieuze werknemers als slechte prestaties van collega's worden getolereerd. Het legt de lat lager en dit werkt demotiverend voor goede werknemers. Zorg ervoor dat de zwakkere schakels hun collega's niet naar beneden halen.
Het huidige personeelstekort heeft meerdere oorzaken. Zo hebben we aan de ene kant te maken met vergrijzing en worden er steeds minder kinderen geboren, wat ervoor zorgt dat de populatie werkenden afneemt. Tegelijkertijd maken we, nu de coronacrisis (deels) voorbij is, een sterke economische groei door.
Hoe groot is het probleem? De zorg is op dit moment een van de sectoren met het grootste personeelstekort: er staan 61.000 vacatures open, bleek deze week uit nieuwe cijfers. In 2019, dus voor corona, gaven werkgevers in de zorg al aan dat 7 op de 10 vacatures moeilijk vervulbaar zijn.
Burgers zijn tevreden over de zorg. Tegelijkertijd zien ze de zorg als een maatschappelijk probleem met bureaucratie, wachtlijsten en hoge kosten voor gebruikers. Vooral mensen met lage inkomens maken zich zorgen of zij later nog wel de medische zorg en ouderenzorg krijgen die zij nodig hebben.
In de Universitair medische centra en het Sociaal werk zijn in verhouding tot de andere branches binnen zorg en welzijn wel de minste vrouwen werkzaam, maar dit blijft meer dan 70 procent. Voor de gehele Nederlandse arbeidsmarkt is de man-vrouwverdeling van werknemers gelijker verdeeld (bijna 50 procent vrouw).
Problemen in de zorg Op dit moment zijn er in ons land grote problemen in de zorg: een tekort aan huisartsen, verpleegkundigen, tandartsen; te lange wachtlijsten voor operaties, voor thuiszorg… Eigenlijk teveel problemen, zeker voor een ver ontwikkeld en goed welvarend land als Nederland.
Eén verzorgende die in de nacht verantwoordelijk is voor vijftig bewoners, twee verzorgenden overdag op dertig bewoners… regelmatig spreken zowel verzorgenden ig als cliënten en familieleden hun zorgen uit over de minimale bezetting in verpleeghuizen, en de stress en het verantwoordelijkheidsgevoel dat dit met zich ...
Werkdruk treedt dus op als medewerkers het werk niet binnen de gestelde tijd af kunnen krijgen of niet meer aan de gestelde eisen kunnen voldoen. Uit het onderzoek blijkt dat 2020 een gunstig jaar was wat betreft werkdruk, maar ook dat deze trend niet doorzette in 2021.
Maar liefst 85 procent van de mensen die in de zorg werken, kampt met fysieke problemen. Daarnaast zorgt de psychosociale belasting ervoor dat 62% van de zorgmedewerkers ervaart dat hun privéleven onder het werk lijdt. Dit leidt tot verminderde arbeidsproductiviteit en ziekteverzuim.
Volgens de normen werk- en rusttijden (1 april 2007) uit de arbeidstijdenwet, mag een reeks diensten van maximaal 7 dagen achtereenvolgens gewerkt worden. Hier mag bij CAO van afgeweken worden tot maximaal 8 dagen. Dat is onafhankelijk van de grootte van het contract.
Om het vak aanlokkelijk te houden zou er meer personeel moeten zijn en meer gelijkwaardigheid en waardering. Ook minder werkdruk en minder administratieve taken en regels maken het werken in de zorg aantrekkelijker. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel onder deelnemers aan het Panel Verpleging & Verzorging.
Morele waarden in de gezondheidszorg zijn bijvoorbeeld eerlijkheid, weldoen, vertrouwen, privacy, respect voor autonomie, niet-schaden en rechtvaardigheid. Morele waarden vormen de fundamenten van de morele normen.
Het is je roeping
Veel verpleegkundigen, verzorgenden, artsen en andere zorgverleners geven aan dat ze hun beroep als roeping zien. Het zorgzame aspect, omgaan met mensen en het redden van mensenlevens is voor velen de reden waarom zij in de zorg zijn gaan werken.
In de zorg is het verzuim vooral hoog onder medewerkers in verpleeg- en verzorgingshuizen. Het personeelstekort is een van de belangrijkste oorzaken van het hoge ziekteverzuim in de zorg. Door het tekort aan collega's neemt de werkdruk toe, met als gevolg een hoger ziekteverzuim en het vertrek van vaste medewerkers.
In 2020 werkten er 1,4 miljoen mensen in de zorg. Dat betekent 1 op de 7 werkenden. In 2040 zullen er volgens berekeningen van de Sociaal Economische Raad (SER) meer dan 2 miljoen mensen nodig zijn in de zorg. Dat is dan 1 op de 4 werkenden!
Door de vergrijzing zal de druk op de zorg toenemen. Veel meer mensen hebben in de toekomst een aandoening en moeten hiervoor behandeld worden. De zorgvraag zal door de toenemende multimorbiditeit ook complexer worden. Er zal niet alleen meer druk zijn op de formele zorg, maar ook op de informele zorg (mantelzorg).
Tips om aan nieuw personeel te komen:
Gebruik je persoonlijke en zakelijke netwerk en ook dat van je (oud)medewerkers. Veil de werkzaamheden als opdracht aan zzp'ers. Organiseer samen met andere mkb-ondernemers het werven en uitwisselen van personeel. Zet je vacature uit bij het UWV en de Sociale dienst.
Vooral in de sectoren cultuur, sport en recreatie, vervoer en opslag, de horeca en de handel ervaren ondernemers extra werkdruk voor het personeel als belangrijkste gevolg van het personeelstekort.
Naast de coronaberoepen die nu hot zijn, bieden ICT en techniek nog steeds structureel meer vacatures dan andere vakgebieden. Ook in de bouw, onderwijs, analyse & onderzoek en zorg is blijvend veel vraag naar personeel.