Menig ouder vraagt zich af waarom hun puber zoon of dochter ´s avonds niet kan slapen maar ´s ochtends niet uit bed te krijgen is. Het antwoord is simpel: dit heeft te maken met de ontwikkeling van hun hersenen.Pubers krijgen namelijk te maken met een verschuiving in hun slaapritme.
Doordat het lichaam van je puber zo snel verandert, heeft hij in deze periode juist veel slaap nodig. Pas laat in slaap vallen betekent 's ochtends moeilijk wakker te krijgen. Hij voelt zich daarom constant moe, wat het risico op een chronisch slaaptekort vergroot.
De meeste jongeren vanaf 12 jaar hebben ongeveer 9 uur slaap nodig per nacht. Dat begint pas minder te worden als ze 18 jaar zijn. Dan wordt het ongeveer 8,5 uur. Het slaapritme verandert in de puberteit en verschuift ongeveer 2 tot 3 uur.
12-15 jaar: tussen 21:00 uur en 21:30 uur. 15-17 jaar: tussen 21:30 uur en 22:00 uur. 17-18 jaar: tussen 22:00 uur en 23:00 uur.
Allereerst: maak rust, ritme en regelmaat in je leven. Dus vaste bedtijden die 9 uur slaap borgen (ook niet te veel slapen!), een vast slaapritueel, zeker anderhalf uur tijd om te ontspannen voordat je gaat slapen (schermpjes uit!). Eet gezond, beweeg voldoende en eet op regelmatige tijden. Snoozen is af te raden!
9-10 jaar: 20.00 - 20.30 uur. 11-12 jaar: 21.00 uur. 12-13 jaar: 21.00 - 21.30 uur. 14-15 jaar: 21.30 - 22.00 uur.
Beweging: beweeg regelmatig, liefst buiten in voldoende daglicht. Beweging maakt je lichaam moe, waardoor je sneller in slaap valt en dieper slaapt. Ga echter niet te laat in de avond sporten, het duurt namelijk altijd even voordat je dan in slaap kunt vallen en dan wordt het al snel te laat.
De precieze tijd hangt natuurlijk wel samen met hoe laat je op moet staan, maar met acht uur slaap kom je uit op 6.37. Voor de meeste mensen die van negen tot vijf werken een prima tijd om op te staan.
Het optimale slaapritme loopt van 10 uur 's avond tot 6 uur 's morgens. Ons bioritme volgt en loopt gelijk aan het opgaan en ondergaan van de zon. Het beste en meest ideale tijdskader om te gaan slapen tussen 8 en 10 uur 's avonds.
Voor tieners wordt vaak nog 9 uur slaap per nacht aanbevolen, maar deze richtlijn lijkt onterecht. Hoeveel slaap een kind nodig heeft neemt af met de leeftijd. Een 10-jarige zou tussen de 9 en 9,5 uur moeten slapen, een 12-jarige 8 tot 8,5 en voor een 16-jarige is 7 uur optimaal.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
U voelt zich moe, kunt zich minder concentreren of bent wat prikkelbaar. Maar als het slaapgebrek langer aanhoudt, bouwt u een slaapschuld op. Dat resulteert in een chronisch slaaptekort. Dat is moeilijk te herstellen, maar moet wel ernstig genomen worden.
Je wordt bruut gewekt als je in de diepe slaapfase zit." Volgens Kwakman is het moment van ontwaken in het weekend afhankelijk van je slaapritme: "Jouw lichaam weet hoe laat het doordeweeks wakker moet worden. Daarom zal het in het weekend van nature rond die tijd in de lichte slaapfase wakker proberen te worden."
Van de 12- tot 16-jarigen zegt 8 procent slaapproblemen te hebben gehad, van de 40- tot 50-jarigen is dit 19 procent, van de 75-plussers zelfs 28 procent. Voor alle leeftijdsgroepen geldt dat meer vrouwen dan mannen slaapproblemen rapporteren.
In Nederland is er geen wet die bepaalt vanaf welke leeftijd kinderen alleen thuis mogen zijn. De wet zegt alleen dat je een hulpbehoevend persoon niet alleen thuis mag laten.
Het is in Nederland niet wettelijk bepaald vanaf welke leeftijd je een kind alleen thuis mag laten. In artikel 255 van het Wetboek van Strafrecht staat echter wel dat het verboden is om iemand 'tot wiens onderhoud, verpleging of verzorging' je verplicht bent 'in hulpeloze toestand' achter te laten.
In Nederland zijn er geen wettelijke regels over de leeftijd waarop kinderen alleen thuis mogen blijven. Wel is er een wet die zegt dat het verboden is om een kind dat hulpbehoevend is alleen te laten. Dus zolang je kind nog niet (deels) voor zichzelf kan zorgen, mag je hem of haar eigenlijk niet alleen thuis laten.
Ze zijn gezonder
Uit onderzoek onder 51 studenten die een week lang een eet- en slaapdagboek bijhielden, blijkt daarnaast dat mensen die vroeg opstaan vaak een lagere BMI hebben, omdat ze minder vaak het ontbijt overslaan. En hierdoor minder neiging hebben overdag of 's avonds te gaan snacken of ongezond te eten.
'Dat hangt af van twee dingen: hoeveel slaap je nodig hebt, en of je een ochtend- of een avondmens bent', zegt slaapexpert en oprichter van Shleep Els van der Helm. 'Maar vijf uur is zelfs voor een ochtendmens wel erg vroeg. Natuurlijk wakker worden, dus niet van een wekker, is het beste.
Finse wetenschappers ontdekten dat ochtendmensen gezonder eten, waardoor hun afvalpogingen sneller vruchten afwerpen. Mensen die laat opstaan, eten daarentegen vaak meer suiker, minder eiwitten en hebben bovendien een grotere kans op hart- en vaatziekten.
Als je elke dag op ongeveer hetzelfde uur onder de wol kruipt en opstaat, zal je sneller in slaap vallen en makkelijker uit bed geraken.
Slaapstoornissen bij kinderen uiten zich in verschijnselen die lijken op ADHD, zoals druk gedrag en problemen met de concentratie. Maar ook zaken als geheugenverlies en problemen met het inschattingsvermogen komen voor. Verder blijven kinderen met een slaapstoornis vaak achter in de groei.