Meisjes krijgen hun eerste menstruatie rond de leeftijd van 12 jaar. Dit moment is de start van hun vruchtbare levensfase. Over het algemeen zijn vrouwen het meest vruchtbaar vanaf de late tienerjaren tot ongeveer 30-jarige leeftijd.
Vooral de leeftijd van de vrouw heeft een grote invloed. Vrouwen zijn het meest vruchtbaar tussen de leeftijd van 20 en 30 jaar. Nadien neemt hun vruchtbaarheid stelselmatig af terwijl tegelijk het aantal miskramen toeneemt. Op 38 jaar bedraagt de kans op spontane zwangerschap per cyclus nog ongeveer 10 %.
De meeste jongens krijgen hun eerste zaadlozing tussen hun elfde en zestiende jaar. Meestal zijn de zaadcellen in de eerste zaadlozing nog niet zo sterk en gaan ze snel dood. Na ongeveer een jaar zijn jongens optimaal vruchtbaar.
Tot welke leeftijd kan je zwanger worden? Er is geen 'vaste leeftijd' tot wanneer je zwanger kan worden. Vrouwen raken ook boven de 35 of 40 jaar nog zwanger.
Al vanaf het 30e jaar wordt de kans op zwangerschap bij vrouwen langzaam minder. Na het 35e levensjaar neemt de kans snel af en boven de 40 jaar is de kans op zwangerschap nog maar enkele procenten. Dit komt doordat de kwaliteit van de eicellen afneemt als een vrouw ouder wordt.
Als je 1 jaar niet meer ongesteld bent geweest, ben je in de menopauze. In de menopauze ben je niet meer vruchtbaar. Je kunt dan stoppen met voorbehoedmiddelen.
Vanaf 35 jaar zien we veelal een snellere afname van zowel de hoeveelheid als de kwaliteit van de eicellen. Vanaf 40 jaar is de kans om zwanger te worden nog maar enkele procenten. Indien de eierstokken niet meer voldoende eicellen in voorraad hebben om de menstruatie op gang te houden, begint de overgang.
Vanaf 43,0 jaar vindt men een vrouw gemiddeld genomen te oud voor het moederschap; voor het vaderschap ligt de grens bij 47,2 jaar. In 2017 werden ongeveer 1 150 kinderen geboren bijeen moeder die op dat moment 43 jaar of ouder was. Mannen van 47 jaar of ouder kregen in 2017 ongeveer 5 400 kinderen.
Vanaf 45 jarige leeftijd worden vrouwen nog maar heel zelden zwanger. De vruchtbaarheid neemt af omdat zowel de hoeveelheid als de kwaliteit van de eicellen afneemt met het stijgen van de leeftijd. Deze afname begint al wanneer een vrouw 30 jaar is en vanaf 35 jarige leeftijd gaat deze afname steeds sneller.
Safina Namukwaya is niet de oudste vrouw ooit die nog zwanger werd. In 2019 werd een 74-jarige vrouw in India moeder van een tweeling, ook na een IVF-behandeling. In Nederland worden alleen IVF-behandelingen met donoreicellen toegepast bij vrouwen die niet ouder dan 50 zijn.
Mannen beginnen met het produceren van sperma rond de puberteit — meestal tussen 10 en 12 jaar oud . Ze kunnen hun hele leven sperma produceren.
Onderzoek van sperma kan nodig zijn om te weten of u vruchtbaar bent. Dit heet fertiliteitsonderzoek. Ook kan uw arts met spermaonderzoek controleren of uw sterilisatie is gelukt. Voor een goed resultaat van het onderzoek is het belangrijk dat u de instructies opvolgt.
Het is goed om na het vrijen te plassen, want dit maakt de kans op een blaasontsteking kleiner. Maar voor een grotere kans op een zwangerschap kan je het beste tien minuten op je rug blijven liggen. Door een kussen onder je billen te plaatsen, kantelt je bekken. Zo help je de zaadcellen de goede richting op.
Als je ongeveer om de dag seks hebt rond het midden van je cyclus, dus ongeveer tussen dag 10 en 17 van je cyclus, dan zit je qua timing bijna altijd goed. Soms word je op het goede spoor gezet omdat je merkt dat je meer heldere vaginale afscheiding krijgt, dat is een teken van vruchtbare dagen.
Je hebt de meeste kans om zwanger te worden als je een paar keer vrijt in de 6 dagen voor je eisprong. De eisprong is 2 weken voordat je ongesteld wordt. De meeste vrouwen van 35 jaar of jonger zijn dan in 1 jaar zwanger.
Rond de puberteit blijven er nog zo'n 300.000 – 400.000 eicellen over. Dit aantal daalt stelselmatig. Rond je 35ste heb je nog ongeveer 25.000 eitjes over die geschikt zijn voor bevruchting.
Er is geen vaste leeftijd waarop vrouwen niet meer zwanger kunnen worden. Sommige vrouwen kunnen nog steeds zwanger worden na de leeftijd van 45 jaar, maar de kans hierop is wel klein. Daarnaast neemt het risico op complicaties, zoals een miskraam toe naarmate vrouwen ouder worden.
U kunt doorgaans zwanger worden totdat u een heel jaar geen menstruatie meer hebt gehad . Hoewel uw vruchtbaarheid tijdens de menopauze kan afnemen, moet u mogelijk maatregelen nemen om zwangerschap te voorkomen.
De overgang en vruchtbaarheid
In het algemeen kun je stoppen met anticonceptie als je 52 jaar bent geworden. De kans om dan nog zwanger te worden is erg klein. Zoals hierboven genoemd, weet je pas zeker dat je niet meer vruchtbaar bent als je een jaar geen menstruatie hebt gehad.
Uit een onderzoek uit 2020 bleek dat de kans op bevruchting 30% kleiner is voor mannen ouder dan 40 dan voor mannen jonger dan 30. Er zijn verschillende redenen hiervoor, waaronder dat het spermavolume, het totale aantal zaadcellen en de beweeglijkheid van het sperma (hoe goed het sperma zich naar de eicel kan bewegen) allemaal afnemen naarmate mannen ouder worden.
Ook neemt je hersenvolume bij het ouder worden af. Dit verouderingsproces begint eigenlijk al rond je dertigste, maar op die leeftijd merk je daar nog weinig van. Het is namelijk een heel langzaam proces. Pas vanaf je vijftigste ga je meer merken van de veranderingen in je brein.
Meestal is de eisprong twee weken voor de menstruatie. In de periode vóór de ovulatie tot en met de dag van de ovulatie kun je het best om de dag vrijen. Bij een cyclus van 28 dagen gaat het om de dagen 10 tot en met 15 na het begin van de laatste menstruatie. De drie dagen rond de eisprong ben je het vruchtbaarst.
Hoewel het steeds vaker voorkomt dat vrouwen op latere leeftijd zwanger worden, is er wel een risico: na het 35e levensjaar zijn vrouwen minder vruchtbaar. De kans op een zwangerschap tijdens de normale maandelijkse cyclus is 1 op 4 als je 20 bent, 1 op 8 als je 35 bent en 1 op 12 als je ouder dan 40 bent.
Bijna 1 op de 50 geboortes is van iemand ouder dan 40. De meeste mensen ouder dan 40 die zwanger worden, hebben een gezonde zwangerschap en baby . Het kan echter langer duren om zwanger te worden en sommige mensen hebben complicaties. Als je ouder bent dan 35, is de kans groter dat je meer dan 1 baby verwekt.
Heb je besloten dat je zwanger wilt worden? Dan is het advies om elke dag 400 microgram foliumzuur in te nemen. Foliumzuur is belangrijk voor de aanleg van het zenuwstelsel van de baby. Het verkleint het risico op een open rug, een gespleten lip, kaak of gehemelte (schisis), vroeggeboorte en een laag geboortegewicht.