Ploegentoeslag is bedoeld als compensatie voor de negatieve gevolgen van onregelmatig werken. Dit zijn zowel fysieke klachten als de invloed op het sociale leven (meer hierover lees je hier). Een werkgever is niet verplicht om ploegentoeslag te betalen, want in de wet is er niets over deze toeslag vastgelegd.
Ploegentoeslag is een toeslag op het normale loon voor het werken in ploegendiensten. Deze toeslag komt veel voor bij werkzaamheden waar een continu productieproces vereist is. Een ploegentoeslag is vrijwel altijd in een CAO regeling opgenomen.
Voor de 3-ploegendienst varieert de arbeidsduur van 36 tot 40 uur. De bijbehorende ploegentoeslag voor 3 ploegen ligt over het algemeen tussen de 18% en 22%. Ook hier zijn uitschieters naar boven en beneden. De Metalektro cao geeft bijvoorbeeld 15% toeslag, maar compenseert dat met relatief veel verlofdagen (27).
De wet kent geen verplichting extra te betalen voor een nachtdienst, maar in de cao is meestal een of andere toeslag afgesproken. Dat kan een extra compensatie in tijd zijn, zodat de werkweek gemiddeld veel korter wordt. Dat kan ook een toeslag in geld zijn; soms heet dat onregelmatigheidstoeslag.
Het gemiddelde salaris voor a operator 2 ploegen (m/v) is € 2.668 per maand in Nederland.
Het werken in ploegendienst kan een zware invloed hebben op je fysieke welzijn, geestelijke gezondheid en emotionele toestand. Men werkt op wisselende tijden volgens een vast rooster. Op maandag werk je bijvoorbeeld in de ochtend, op dinsdag in de middag en op woensdag in de avond.
De meest voorkomende salarissen voor operator 5 ploegen liggen tussen de € 32.000 (25%) en € 37.000 (75%) per jaar. Omgerekend naar maandsalarissen, is dit maximaal € 3.500 en minimaal € 2.100 met de meest voorkomende maandsalarissen voor operator 5 ploegen tussen € 2.650 en € 3.060 per maand of € 15 en € 17 per uur.
In de Arbeidstijdenwet (ATW) is er geen maximale leeftijdsgrens voor het werken in een nachtdienst. Feitelijk kan iedere werknemer vanaf 18 jaar en ouder altijd nachtdiensten draaien. Maar er is wel vrijstelling mogelijk voor werknemers die gezondheidsklachten krijgen door nachtdiensten en voor zwangere vrouwen.
Het gemiddelde salaris voor a operator 3 ploegen (m/v) is € 3.007 per maand in Nederland.
Ook in de industrie is het veel voorkomend dat er een toeslag wordt berekend over het bruto uurloon. In deze branche wordt het vaak ploegentoeslag genoemd.
Gemiddelde ploegentoeslag
2 ploegendienst: 8-12% ploegendienst toeslag. 3 ploegendienst: 15-20% ploegendienst toeslag. 4 ploegendienst: 23-27% ploegendienst toeslag. 5 ploegendienst: 28-33% ploegendienst toeslag.
Hét grote voordeel voor drieploegenwerkers is gelegen in de vrije weekends. Gezondheid: Deze drieploegendienst is een zwaar rooster. Er wordt vaak achterwaarts geroteerd (N →L → V); zo wordt de hersteltijd na de nachtdiensten iets verlengd.
De meeste mensen vinden de 3 ploegendienst het minst fijne ploegenrooster omdat het een hele week nachtdienst bevat. Het voordeel is wél dat je de weekenden altijd vrij bent. De ploegentoeslag van een 3 ploegendienst is meestal tussen de 18% tot 21%.
Uitgaande van een medior functie, zien we dat je salaris gemiddeld € 3.750 bruto per maand is en als je meer ervaring hebt en senior bent, verdien je gemiddeld € 5.000 bruto per maand.
Eén van de maatregelen bestaat uit de toekenning van een vergoeding voor nachtarbeid. Voor nachtarbeid wordt een bijzondere vergoeding toegekend van 1,22 euro/uur. Voor werknemers van 50 jaar en ouder gaat het om 1,46 euro/uur (bedragen per 1 maart 2020).
Rusttijd na een nachtdienst
Na een (vroege of late) nachtdienst die 12 uur heeft geduurd, volgt een rust van minimaal 12 uur. Na een reeks van 3 of meer nachtdiensten mag een werknemer minimaal 46 uur niet werken.
De hoofdregel is dat een werknemer per 16 weken maximaal 36 nachten mag werken en maximaal 7 nachtdiensten achter elkaar mag draaien. Maar ook hier geldt dat in cao's andere afspraken kunnen staan. Per nachtdienst mag een werknemer niet meer dan 10 uur werken.
Ploegendienst hangt samen met slaapverstoring. Dit is een risicofactor voor verschillende gezondheidsproblemen zoals maag- en darmproblemen, psychoneurose, hart- en vaatziekten en kanker. Ploegendienst is niet alleen een risicofactor voor gezondheidsproblemen, maar heeft ook nadelen voor je sociale leven.
Een werkgever is niet verplicht om ploegentoeslag te betalen, want in de wet is er niets over deze toeslag vastgelegd. In de praktijk is het heel gebruikelijk om dit wel te doen. Als er onder een cao wordt gewerkt, dan zijn de regels over ploegentoeslag daar vrijwel altijd in terug te vinden.
Maar hoe werkt een 5-ploegendienst precies? In volcontinudienst werk je 2 ochtenddiensten van 06.00u tot 14.00u, 2 middagdiensten van 14.00u tot 22.00u, 2 nachtdiensten van 22.00u tot 06.00u en vervolgens ben je 4 dagen vrij.
– Zorg ervoor dat je slaapkamer rustig, donker en koel is. – Probeer overdag minimaal zes uur, eventueel onderbroken, te slapen als je 's nachts gewerkt hebt. – Een dutje vroeg in de avond kan je helpen 's nachts wakker te blijven. – Gebruik eventueel oordopjes als geluiden je hinderen.
Het volcontinurooster, ook bekend als een 5-ploegenrooster, is een veel voorkomend rooster. Het dienstrooster herhaalt zich na vijf (of een veelvoud van vijf) weken. Dat betekent dat elke medewerker na zo'n cyclus van bijvoorbeeld vijf weken weer precies dezelfde diensten krijgt als vijf weken daarvoor het geval was.
5-ploegendienst en 5-ploegenrooster
Als een organisatie zeven dagen per week, 24 uur per dag bezetting nodig heeft wordt vaak het 5-ploegenrooster gehanteerd. De gemiddelde arbeidsduur per medewerker is bij dit ploegenrooster ongeveer 33,6 uur.