Waarom is zonnebloemolie ongezond? Zonnebloemolie krijgt dus een zware chemische bewerking.Daardoor verandert de structuur van de olie en ontstaat een overschot aan omega-6 [2]. Hetzelfde geldt trouwens voor sojaolie, arachideolie, palmolie en koolzaadolie.
Is zonnebloemolie gezond? Zonnebloemolie bestaat voor ongeveer negentig procent uit gezonde onverzadigde vetten. Hierdoor is zonnebloemolie gezond in vergelijking met harde bak- of braadproducten die veel ongezonde verzadigde vetten bevatten. Het eten van veel verzadigd vet verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.
Deze aldehyden kunnen het DNA beschadigen en daarmee ziektes in de hand werken. Volgens onderzoekers kan geoxideerde zonnebloemolie op de lange termijn leiden tot neurodegeneratieve ziekten. Geraffineerde zonnebloemolie bevat naast omega 6 geen micronutriënten, waardoor het lege calorieën zijn.
Zonnebloemolie bevat duidelijk meer vitamine E dan olijfolie, wat de cellen, celwand, bloedbaan en weefsels beschermt. Ook bevat zonnebloemolie meer vitamine K, wat nodig is voor een goede bloedstolling. Olijfolie bevat dan weer meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie. Lijnzaadolie en extra vierge olijfolie kun je beter niet verhitten.
Samengevat is dit de conclusie. Als je een olie of vet niet verhit, dan zijn olijf-, koolzaad-, soja-, arachide-, zonnebloem-, maïsolie en andere plantaardige oliën de betere keuzes. Dat is omdat ze vooral onverzadigde vetten bevatten en zo helpen de verzadigd vet consumptie te beperken.
Alle oliën bestaan uit een mengeling van onverzadigde en verzadigde vetten. ,,We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond'”, legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
Alternatieven voor bakken
Een veelgenoemde vervanger voor zonnebloemolie is arachideolie. Deze olie wordt uit pinda's gewonnen en smaakt daar ook een beetje naar. Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven.
High oleic zonnebloemolie is de variant olie die meer omega 9 (oliezuur) bevat en minder omega 6 (linolzuur). Deze soort zonnebloemolie kan dus helpen om je n-6: n-3 ratio te verbeteren. Vergeleken met olijfolie heeft een high oleic zonnebloemolie bovendien een hogere rookgrens.
Frituur op maximaal 175 °C en tot de friet een goudgele kleur heeft. Gebruik vloeibaar, plantaardig frituurvet. Geschikt om te frituren zijn: vloeibaar frituurvet, zonnebloemolie en olijfolie (geen extra vierge). Doe kleine hoeveelheden in de frituurpan, houd maximaal 150 gram per keer aan.
Is sojaolie gezond? De typen vetzuren in sojaolie lijken op die van zonnebloemolie. Sojaolie bevat relatief weinig ongezonde verzadigde vetzuren en relatief veel gezonde onverzadigde vetzuren. Onverzadigde vetten hebben een positief effect op de gezondheid.
Bovendien zijn tot 4% van de vetzuren giftige transvetten. Arachideolie is dus relatief ook gezonder om mee te frituren dan zonnebloemolie.
Zonnebloemolie is de betere grondstof voor frituurolie. Dat heeft vooral met de vetzuursamenstelling te maken. We onderscheiden in zonnebloemolie de normale versie en High Oleic zonnebloemolie. Die laatste soort is veel meer hittebestendig dan de gewone zonnebloemolie.
Er dreigt een tekort aan zonnebloemolie vanwege de oorlog in Oekraïne. Daarvoor waarschuwt de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI). Er wordt naarstig naar alternatieven gezocht. Volgens het FNLI zijn de voorraden zonnebloemolie in ons land nog goed voor zo'n vier tot zes weken en daarna is het op.
Olijfolie kun je goed als vervanger van zonnebloemolie gebruiken. Voor het bakken en braden van bijvoorbeeld vlees of groenten raden we de gewone of Mild Olijfolie aan. Ook bij het bakken van een taart of cake kan olijfolie worden gebruikt, maar dit blijft niet onopgemerkt door de sterkere smaak van olijfolie.
Supermarkten gaan ertoe over om de verkoop van het aantal flessen zonnebloemolie per klant te beperken. In sommige supers is er nu al geen aanbod meer, meldt brancheorganisatie Centraal bureau Levensmiddelenhandel (CBL). De zonnebloemolie die in Nederland wordt verkocht komt voor twee derde uit Oekraïne.
Het is aan te raden gebruikte frituurolie nooit aan te vullen met nieuwe olie. Oude olie kan met zuurstof reageren en ranzig worden. Bovendien ontstaan er sneller schadelijke stoffen zoals PAK's. Als de frituurolie 5 tot 7 keer is gebruikt, is het advies de olie te vervangen.
Chips, babyvoeding en koekjes
Zonnebloemolie wordt niet alleen gebruikt om te bakken, te braden en te frituren, maar het zit ook in producten zoals margarine, koekjes en babyvoeding. Volgens de Federatie Nederlandse Levensmiddelen (FNL) zijn producenten op zoek naar alternatieven.
Het beste om in te bakken of te frituren is olie of zachte of vloeibare margarine uit een fles. Behalve vloeibaar frituurvet is gewone plantaardige olie, zoals zonnebloemolie en olijfolie, ook geschikt om in te frituren.
Zonnebloemolie, olijfolie, vaak kun je uit de naam opmaken van welke plant de zaden of pitten geperst zijn voor de olie. Bij slaolie is dit niet zo, er wordt immers geen sla geperst om de olie te maken. Slaolie is een mengsel van plantaardige oliën. Meestal van sojaolie en raapzaadolie.
Raapzaadolie is gezond door het hoge onverzadigd vetgehalte
Zonnebloemolie: 10% verzadigd vet, 90% onverzadigd vet. Raapzaadolie: 7% verzadigd vet, 93% onverzadigd vet.
Olie heeft voor de meeste gezonde mensen geen gunstige invloed op het immuunsysteem. 6 Veel olieën hebben een laag rookpunt, waardoor er kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan. Geoxideerde olie is ook niet gezond voor je hart- en bloedvaten. Bakken in plantaardige olie is daarom af te raden.
Maar als je koud geperste zonnebloemolie neemt is dat heel gezond. Het bevat meer vitame E en vitamine K dan olijfolie, maar minder omega-3. Deze koud geperste zonnebloemolie is duurder en moeilijker verkrijgbaar. Olijfolie bevat meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Het Voedingscentrum zegt daarover: "Palmolie bevat meer verzadigd vet dan andere oliesoorten. Verzadigd vet staat erom bekend niet goed te zijn voor de gezondheid. Zo verhoogt verzadigd vet het LDL-cholesterol. Op die manier vergroot verzadigd vet het risico op hart- en vaatziekten."