De rente stijgt zo als het risico stijgt: hoe hoger het risico is, hoe hoger de compensatie daarvoor moet zijn. Als je geld wilt lenen zal de rente die je moet betalen hoger zijn naarmate het risico dat je loopt hoger wordt.
Wanneer de inflatie te hoog is doordat de vraag naar goederen en diensten groter is dan het aanbod, kunnen we in normale omstandigheden de rente verhogen en zo de kredietverlening duurder maken. De economie koelt dan af, de inflatieverwachtingen worden getemperd en de inflatie daalt.
Hoogte van de rente
Hoe hoog of hoe laag de rente is, wordt bepaald door de markt: de verhouding tussen vraag en aanbod naar leningen en besparingen. Als er veel aanbod van spaargeld is of weinig vraag naar leningen, dan is de rente laag. En als er veel vraag is naar leningen, dan wordt de rente hoger.
Uit cijfers van het CBS blijkt dat in augustus de inflatie in Nederland inmiddels opgelopen is tot 12%. Dit betekent dat de prijzen stijgen en je minder kunt kopen voor hetzelfde geld. Doorgaans is het aannemelijk dat de spaarrentes omhoog gaan als de inflatie toeneemt, omdat banken behoefte hebben aan kapitaal.
De negatieve rente geldt tot nu toe voor het banktegoed boven de 100.000 euro. Op bedragen tot 100.000 euro geven sommige banken 0,01 procent rente, of helemaal geen rente. Het rentebeleid van banken verschilt onderling. Ze trekken niet één lijn, want dat lijkt op verboden prijsafspraken.
In Nederland geldt er geen limiet voor de hoeveelheid geld die u in huis mag hebben. Contante bedragen boven de €560 euro moet u wel opgeven bij uw belastingaangifte. Dit is €1120 als u een fiscale partner heeft. Ook de waarde van cadeaubonnen die u in huis heeft telt mee.
Er is geen limiet voor het saldo op je betaalrekening. Maar de meeste betaalrekeningen leveren geen rente op, of een rente die lager ligt dan de spaarrente. Geld dat je niet op korte termijn nodig hebt, kun je dus beter op een spaarrekening zetten.
De economen van DNB maken hierbij de schatting dat de 10-jaarsrente in 2022 stijgt naar een niveau van 0,2 procent en in 2023 verder oploopt naar 0,4 procent. De verwachting is dus dat de 10-jaars staatsrente de komende twee jaar met ongeveer een half procentpunt stijgt.
De negatieve en lage rentes zijn mede het gevolg van het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (ECB). De ECB wil stimuleren dat mensen geld uitgeven, geld lenen en investeren. Dat is namelijk goed voor de economie en stimuleert de inflatie. De ECB houdt de rente daarom al lange tijd laag tot negatief.
De conclusie van deze institutionele obligatiebeleggers is dat de lange rente de komende drie jaar laag blijft. Dat komt vooral voort uit de structureel hoog blijvende vraag naar langlopende obligaties. Bovendien blijken ze zich momenteel eveneens geen zorgen te maken over een stijgende inflatie.
De Amerikaanse centrale bank, de Fed, heeft het belangrijkste rentetarief met 0,75 procentpunt verhoogd. Door de verhoging ligt het rentetarief nu tussen de 2,25 en 2,5 procent, het hoogste niveau sinds 2018. Het is al de vierde verhoging in vijf maanden tijd.
Een rentestijging is juist bedoeld om de economie wat af te remmen en te zorgen dat de inflatie minder hoog is. Hoe werkt dat? Een hoge rente maakt het duurder om geld te lenen. Dat zorgt ervoor dat mensen en bedrijven minder geld uitgeven.
Van Bruggen Adviesgroep acht het meest waarschijnlijke scenario dat de hypotheekrente in 2022 licht gaat stijgen met 0,2 à 0,4%.
Verwacht wordt dat de rente op leningen met een korte looptijd stijgt en de rente op leningen met een lange looptijd eerst daalt en dan ook stijgt. De inflatie in de eurozone is het afgelopen jaar fors gestegen van 2,2% in juli 2021 naar 8,9% in juli 2022.
De gemiddelde variabele spaarrente was begin jaren 80 ongeveer 10% op jaarbasis. 11,6% is de hoogste rente ooit door een Nederlandse bank gegeven. Dat was in 1980. Toch moet je in je achterhoofd houden dat de inflatie tussen 1979 en 1983 hoog was (+5% per jaar) en de waarde van huizen daalde (-35% in 4 jaar tijd).
Je mag zo veel spaarrekeningen hebben als je wilt. Hieraan is geen limiet verbonden. Ook kost het niets om een spaarrekening te openen. Houd er wel rekening mee dat sommige banken spaarrekeningen opheffen die te lang niet gebruikt worden.
De hypotheekrente is, historisch gezien, nog altijd laag. Daar kan verandering in komen als de hypotheekrente dit najaar stijgt. Ook hebben de eerste geldverstrekkers inmiddels hun acceptatiebeleid aangescherpt vanwege verslechterde economische vooruitzichten.
Ook Philip Bokeloh, econoom bij ABN AMRO, deelt zijn verwachting voor de hypotheekrente in 2022. Zijn voorspelling is, net als die van ons, dat de rente hooguit licht zal stijgen voor zowel hypotheken met een lange als korte looptijd. De inflatie is de belangrijkste oorzaak voor die verwachte lichte stijging.
De prognose hypotheekrente 2025 zegt dat de rente gaat stijgen. Ga jij de historisch lage rente vastzetten voor 20 of 30 jaar? Het is mogelijk dat de hypotheekrente over 30 jaar weer boven de 10 procent zit. Dan zou jij dus nog steeds kunnen profiteren van een hypotheekrente van nog geen 2 procent.
Volgens de gegevens van het CBS hebben particuliere huishouden in Nederland gemiddeld 42.300 euro aan spaargeld. Mocht je daar ver onder zitten, dan is dat niet zo gek. Het mediaan ligt met 14.900 euro namelijk een stuk lager.
Hoeveel spaargeld mag je hebben als je 65 bent? Als je In Nederland 65+ bent dan mag je in 2022 €50.650 belastingvrij sparen. Heb je een fiscaal partner of ben je getrouwd dan wordt dit bedrag verhoogd naar €101.300 voor jullie samen.
Je mag €10.000 contant storten zonder dat je bank hier melding van maakt. Contant betalen in een winkel is verboden vanaf een bedrag van €3.000. Als je meer dan dit bedrag stort dan is je bank of de winkelier verplicht dit te melden bij het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties.