Via een uitstekend stuk hout (hijsbalk) bovenin de gevel kan met een katrol een lang touw worden bevestigd. Daarmee kun je bijvoorbeeld zwaar meubilair via het raam naar binnen of naar buiten hijsen. Als de gevel iets naar voren helt is de kans minder groot dat er een bank bij de benedenburen naar binnen kiept.
In de middeleeuwen werden veel huizen gebouwd met een houten constructie. De eerste verdieping lieten ze expres naar voren hellen om inregenen te voorkomen. Alsmaar regenwater op die houten balken is niet zo fijn natuurlijk.
Een grachtenpand is een huis aan de gracht, en is over het algemeen oud. Meestal zijn de huizen hoog, smal en diep omdat de belasting werd geheven op grond van de breedte van de gevel. Vanwege het gevaar van overstromingen zit de voordeur soms op de bel-etage en is het pand toegankelijk via een bordes.
Het smalste huis ter wereld
Vroeger werd de hoogte van de belastingen bepaald aan de hand van de breedte van de gevels. Amsterdammers bouwden hun huizen daarom zo smal mogelijk om hoge belastingen te vermijden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het smalste huis ter wereld in Amsterdam staat.
Typisch Amsterdam
Veel van de Amsterdamse grachtenpanden zijn gebouwd in of na de 17e eeuw, de periode van grote welvaart in de stad. Deze herenhuizen of koopmanshuizen dienden als woonhuis maar ook als werkplaats.
Deze grachten liggen als een spinnenweb rond het centrum van de stad. Gezamenlijk hebben ze een lengte van ruim10 kilometer en een gemiddelde diepte van 2.40 meter bij een breedte van ongeveer 27 meter. Met de aanleg van de grachtengordel werd in 1613 begonnen.
Middeleeuwen. De eerste grachten zijn gegraven voor stadsverdediging en waterbeheer. Na stadsuitbreidingen kwamen de oude verdedigingsgrachten binnen de stadsmuren te liggen en verloren hun functie. Maar ze kregen er een rol voor in de plaats die de stad uiteindelijk schatrijk zou maken: transport van koopmansgoederen.
Amsterdam breidde zich langzaam uit rond de Amstel. Aan het einde van de 16e en in de 17e eeuw groeide de stad aanzienlijk en ontstond de unieke Amsterdamse grachtengordel met water, vele bruggen, bomen en grachtenpanden.
Dit en nog meer feiten over de Amsterdamse grachten. De officiële telling staat op 165 grachten met een lengte van 75km. De oudste gracht stamt al uit 1385, namelijk de Oudezijds Voorburgwal en met 6,3 kilometer is de Singelgracht de langste gracht. De breedste gracht is met 31 meter breed de Keizersgracht uit 1612.
De Amsterdamse bouwmeester Philips Vingboons stelde samen met zijn broer Justus een boek samen met daarin de belangrijkste bouwwerken die hij had ontworpen. Afbeeldsels der voornaemste gebouwen verscheen in twee delen in 1648 en 1664.
Een grachtenpand is een eengezinswoning die direct aan een gracht ligt. Oude grachtenpanden zijn vaak hoog, smal en diep omdat er belasting werd geheven op de grond op basis van de breedte van de gevel. Bij oude grachtenpanden ligt de voordeur vaak verhoogd in verband met gevaar van een overstroming.
De inspiratie voor de getrapte vorm van de stenen topgevel moet wellicht gezocht worden in de kantelen van de middeleeuwse kastelen. Maar misschien hebben ook bouwtechnische redenen een rol gespeeld. De trapgevel komt vooral voor als voorgevel. Daarnaast bouwde men stenen puntgevels en stenen tuitgevels.
Het grootste geheim is de diepte van de grachten, blijkt onder meer uit dat aquarium. Tussen de één meter vijftig en twee meter, dan heb je het wel gehad.
Over dé mooiste gracht van Amsterdam zijn verrassend veel mensen het eens: de Brouwersgracht! Toen 'Het Parool' een jaar of tien geleden aan alle lezers vroeg om te stemmen op de mooiste straat van Amsterdam, eindigde Brouwersgracht zelfs 'officieel' en met afstand als allermooiste.
Rondvaart Amsterdam is als beste rondvaart in Amsterdam 2022. Dit op basis van de uitstekende route en vele audio gidsen. De GPS audio gidsen zijn beschikbaar in maar liefst 19 verschillende talen. Deze rondvaart vertrekt vanaf de Prins Hendrikkade en vaart door de beroemde grachten van Amsterdam.
Een gracht (ook singel) is een aangelegde waterweg. Onder gracht verstaat men ook: een langs de oevers bebouwd kanaal om of door een stad. In Belgisch-Nederlands wordt met een gracht ook wel een sloot bedoeld.
Niet alleen op het land staan onze huizen op palen, ook op het water werd gebouwd. Eeuwenlang was Amsterdam een ommuurde stad met poorten die 's avonds op slot gingen en 's ochtends weer openden. Om gestrande reizigers op te vangen, verschenen er 5 stadsherbergen, waarvan 2 op het water.
De bekendste grachten zijn de Herengracht, Prinsengracht en de Keizersgracht. Samen vormen zij de Amsterdamse grachtengordel. Het zijn kanalen die in de 17e eeuw zijn gegraven, tijdens de Gouden Eeuw. De Singel ligt daarbinnen en werd al veel eerder aangelegd: in de 15e eeuw.
Een sloot (Belgisch-Nederlands: gracht) is een gegraven watergang die dient om overtollig water af te voeren om wateroverlast te voorkomen, en is breder dan een greppel en smaller dan een gracht. Een sloot is een onderdeel van de waterhuishoudkundige infrastructuur.
Gracht lijkt vooral te duiden op een lokale/plaatselijke waterweg met een gering bereik. Dit laatste vind ik een belangrijk onderscheid ten opzichte van kanalen. Een kanaal is meer gericht op het verbinden van plaatsen en/of gebieden over grotere afstanden.
Een brede, sterk stromende rivier, die hoog in de bergen ontspringt en dan breed in zee uitmondt. Maar wie gaat kijken ziet dat de Amstel op het Rokin, ter hoogte van het Spui, doodloopt en zich blijkbaar kalmpjes verspreidt over de grachten. Van enige woeste en stuwende stroming is geen sprake.
We meten de temperatuur en de hoogte van het water. En we kijken welke stoffen en bacteriën erin zitten. Wat zien we: de kwaliteit van het grachtenwater wordt steeds beter. De grachten zijn zelfs zo schoon dat duizenden mensen ieder jaar het water in duiken tijdens de Amsterdam City Swim.
Dit materiaal zinkt veel langzamer naar de bodem dan minerale deeltjes zoals klei, zilt en zand. "Ook is de hoeveelheid humuszuren in het water in Amsterdam veel groter. Dat is te zien aan de geel-bruine kleur van het water, die het beeld ook als er geen organische deeltjes zouden zijn, veel donkerder maakt.
Als u in open water gaat zwemmen (dus niet in een zwembad), loopt u mogelijk gezondheidsrisico's. Steeds meer Amsterdammers zwemmen in open water, zoals grachten, kanalen en plassen. Dat levert veel plezier op en brengt verkoeling in hete zomers.