Door soja, zaden en bonen te laten ontspruiten, weken of fermenteren worden de fytinezuren voor een groot deel afgebroken. Fytinezuur heeft namelijk de nare eigenschap dat het de opname van andere mineralen tegengaat, vooral magnesium en zink. Ook zet het de spijsvertering onder druk en kan het darmklachten geven.
Volgens een onderzoek van de Consumentenbond lijkt sojamelk qua voedingswaarden het meest op koemelk. Het bevat evenveel eiwitten en energie als 'normale' melk. Alleen als er aan sojamelk calcium, vitamine B12 en vitamine D wordt toegevoegd, biedt het enigszins vergelijkbare vitaminen.
Hij bevat onverzadigde vetten en zit boordevol pectine, een soort voedingsvezel die de slechte cholesterol (LDL) verlaagt. Soja is ook rijk aan plantaardige eiwitten die de cardiovasculaire gezondheid verbeteren. En dat doen de aanwezige isoflavonen, lecithine, saponinen en vezels eveneens.
In soja zitten isoflavonen, fyto-oestrogenen en andere antinutriënten. Deze stofjes zouden onder andere invloed hebben op (borst)kanker, een verstoorde hormoonhuishouding en borstgroei bij mannen. Een ander mogelijk probleem zou zijn dat soja genetisch gemodificeerd wordt en daarmee ook schadelijk is.
De meeste sojaproducten van Alpro zijn arm aan verzadigde vetten, bevatten voldoende onverzadigde vetten, zijn een goede bron van hoogwaardige eiwitten, vitamine B2, B12 en D, en leveren calcium in dezelfde hoeveelheid en met een vergelijkbare biobeschikbaarheid als zuivel.
De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika. Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water wordt vervuild door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De meeste soja wordt verwerkt in veevoer.
Amandelmelk, rijk aan gezonde voedingsstoffen
Wat betreft voedingsstoffen wijkt amandelmelk af van koemelk en de meest klassieke melkvervanger sojamelk. Amandelmelk bevat minder calorieën en veel minder eiwitten. Het kleine percentage aan vet in de melkvervanger omvat gezond, onverzadigd vet.
Zowel volle, halfvolle als magere melk staan in de lichtgroene zone van de voedingsdriehoek en passen dus in een gezonde voeding. Halfvolle melk krijgt in het algemeen de voorkeur. Hiermee krijg je minder (verzadigd) vet en calorieën binnen maar nog altijd voldoende eiwitten, vitaminen en mineralen.
Volgens het Voedingscentrum passen sojaproducten, zoals tofu, tempé en sojadrink in een gezond voedingspatroon. Het advies is om maximaal 2-3 porties sojaproducten per dag te eten of drinken. Vervang bijvoorbeeld een aantal keer per week rood vlees door een sojaproduct zoals tofu.
Welke drank nou het meest gezond is, hangt deels af van jouw eigen dieetwensen. Zo bevat havermelk bijvoorbeeld meer koolhydraten dan koemelk.En is sojamelk rijker aan eiwitten. Beide dranken zijn verrijkt met voedingsstoffen die we ook in koemelk terugvinden, zoals bijvoorbeeld calcium en B12.
Het enige plantaardige alternatief dat melk kan vervangen is een sojadrank, op voorwaarde dat er calcium en bij voorkeur ook vitamine B2 en B12 aan zijn toegevoegd. Soja is van nature arm aan calcium en vitamine B2.
In vergelijking met andere plantaardige melk, komt sojamelk er goed vanaf: "Het is bijvoorbeeld gezonder dan ongezoete amandelmelk omdat het eiwitgehalte en de opneembaarheid hoger is. Je lichaam herkent de eiwitten beter en dat geef je langer een verzadigd gevoel."
Soja en de schildklier
Mensen die veel soja eten moeten daardoor mogelijk meer jodium binnenkrijgen. Wel schijnt soja de werking van schildkliermedicatie te kunnen beïnvloeden. Als je schildkliermedicatie slikt, raadpleeg dan een arts of diëtist over de consumptie van soja.
'Sojadrink is de beste vervanger'
Op basis van deze vergelijking is de conclusie dat sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger is. 'Het lijkt behoorlijk op die van halfvolle melk. Zo zitten er net zo veel eiwitten en kilocalorieën in. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd.
Melk kun je door sojadrink vervangen, mits er calcium en vitamine B12 aan toegevoegd is. Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Het lijkt op die van halfvolle melk wat betreft eiwit en energie. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd en soms ook vitamine D.
De hoeveelheid eiwitten en fosfaat die melk bevat zorgen voor verzuring in het lichaam. Het lichaam zal het zuur vervolgens neutraliseren door calcium uit de botten te onttrekken. Melk drinken kan dus ook leiden tot een tekort aan calcium, dat uiteindelijk kan leiden tot botmineraaldichtheid afname.
Uiteindelijk wint amandelmelk de strijd als het gaat om de gezondste plantaardige melkvariant. De amandelmelk is gemaakt van de noot amandel en heeft, niet onlogisch, een heel laag percentage koolhydraten en suikers.
Een studie van de Canadese McGill University nam de vier vaakst geconsumeerde plantaardige alternatieven voor melk onder de loep - amandelmelk, sojamelk, rijstmelk en kokosmelk - en vergeleek hun voedingswaarde. Sojamelk komt daarbij als meest voedzame plantaardige variant uit de bus.
This is not m*lk. Het heeft de milde, zachte smaak waar je van houdt, is 100% plantaardig en gemaakt van … haver! We noemen het 'halfvol', omdat het 1,8% vet heeft, de helft van onze volwaardige 'volle' drink.
Vergelijken we de voedingswaarde van sojamelk met die van dierlijke melk, dan valt op dat er weinig verschil zit tussen de twee. De gewone sojamelk van Alpro bevat zelfs minder suiker (2,4 gram), minder vet (1,8 gram) en meer eiwitten (3,8 gram) dan de gemiddelde dierlijke melk.
Dat ligt eraan. Als er in sojadrink minder dan 6 gram suiker per 100 gram zit en er voldoende calcium en vitamine B12 aan is toegevoegd, staat het in de Schijf van Vijf. Net als andere peulvruchten verlaagt soja-eiwit het LDL-cholesterol, wat helpt om je bloedvaten gezond te houden.
Soja kan allerlei allergische symptomen veroorzaken, variërend van jeuk en zwelling van mond en keel, gastro-intestinale reacties (misselijkheid, krampen en diarree), ademhalingssymptomen (hooikoorts en astma), huidreacties (netelroos die ook netelroos of urticaria wordt genoemd) tot ernstige levensbedreigende reacties ...
Alpro haalt haar soja uit Brazilië, maar kapt daarvoor geen regenwoud.