Als de huidige rente hoger is, hoeft geen boeterente te worden betaald. Ook wanneer de rentevaste periode is afgelopen, bij verkoop van de woning en bij een executieverkoop hoeft meestal geen boeterente worden betaald. Niet alle banken brengen boeterente in rekening.
Hoe kun je de boeterente omzeilen? Als je rentevaste periode is afgelopen, kun je je hypotheek oversluiten zonder boeterente. Dat is dus een goede optie. Verder kun je bij verhuizen een nieuwe hypotheek afsluiten zonder dat je boeterente hoeft te betalen.
Zoals we eerder al hebben aangegeven is het niet verplicht om de boeterente in één keer te betalen en ook als zodanig aan te geven bij de aangifte inkomstenbelasting. Er is nog een andere mogelijkheid en dat is de boeterente meefinancieren in de hypotheek.
Compensatie van de bank
Je zet je rente vast voor een bepaalde periode, waardoor de bank weet wat zijn rente-inkomsten zijn voor langere tijd. Wanneer van je deze afspraken afwijkt, kan de bank geld mislopen. Om dit te compenseren wordt er een boeterente in rekening gebracht.
Je mag de boeterente één keer aftrekken van je belastbaar inkomen in box 1. Mits het wel betrekking heeft op je eigenwoningschuld. De hoogte van het bedrag wat aftrekbaar is hangt af van je afspraak met de bank, maar dit bedrag kan tot wel 52% zijn van de betaalde boeterente.
Per jaar mag je een percentage van de hoofdsom van je hypotheek boetevrij aflossen. Vaak mag je 10 tot 20 procent van de hoofdsom per jaar boetevrij aflossen. Als je meer dan dit boetevrije gedeelte aflost, betaal je mogelijk een boeterente.
Vaak is dit 10% - 20% van het hypotheek. De bank berekent de boeterente over het deel dat je niet boetevrij mag aflossen. De resterende rentevaste periode. Hoe langer je rentevaste periode nog loopt, hoe hoger de boeterente zal zijn.
Een kleine hypotheek aflossen loont bijna altijd. Zeker wanneer de hypotheekrente lager is dan het eigenwoningforfait. Je profiteert dan namelijk niet meer van de hypotheekrenteaftrek. Bij eigen vermogen boven de vrijstellingsgrens in box 3 kan extra aflossen een positief effect hebben op de vermogensrendementsheffing.
Je kunt je gehele hypotheek met eigen vermogen aflossen als je aan het einde van de looptijd voldoende vermogen hebt opgebouwd (bijvoorbeeld via een Bankspaarhypotheek). Of als je buiten je hypotheek vermogen hebt (bijvoorbeeld spaargeld of een erfenis).
Volgens de wet mag je een aflossingsvrije hypotheek gewoon oversluiten naar een andere bank. Banken zijn hier niet zo happig op. Zij houden de regel aan dat een hypotheek maximaal 50% van de huidige woningwaarde aflossingsvrij mag zijn. In overleg kan dit percentage soms wat hoger zijn.
Je moet dan bijvoorbeeld denken aan de boeterente die nodig is om je oude hypotheekrente af te kopen en de afsluitkosten voor een nieuwe hypotheek. Ook kun je te maken krijgen met notariskosten (gemiddeld €700), taxatiekosten (gemiddeld €500) en de kosten voor advies- en bemiddelingskosten (gemiddeld €2.500).
Waar moet je op letten? Vaak moet je een boeterente betalen aan je bank als je je bestaande hypotheek aflost. Naast boeterente zijn er ook een aantal afsluitkosten. Verder moet je er rekening mee houden dat de lage rente gevolgen kan hebben voor je spaarbedrag of aflosbedrag.
Per jaar mag je een percentage van de hoofdsom van je hypotheek boetevrij aflossen. Vaak mag 10 tot 20 procent van de hoofdsom per jaar boetevrij ingelost worden. Als je meer dan dit boetevrije gedeelte aflost, kan het zo zijn dat je een boeterente verschuldigd bent.
Boeterente is een bedrag aan rente dat je in één keer betaalt, omdat je vroegtijdig, tegen de gemaakte renteafspraken in, de hypotheek oversluit tegen een lagere rente. Het maakt daarbij niet uit of je blijft bij je geldverstrekker of overstapt naar een ander. Een boeterente is niet onredelijk.
In de meeste hypotheekvoorwaarden staat dat er niet alleen sprake moet zijn van verkoop en juridische levering, maar ook van een feitelijke levering. Het huis moet leeg ter beschikking worden gesteld aan de nieuwe eigenaars en dus moet er daadwerkelijk sprake zijn van een verhuizing.
Meestal hoeft er bij het aflossen van de hypotheek vanwege de verkoop van de woning geen vergoeding betaald te worden. Er wordt vaak gesproken over een 'boete', maar in werkelijkheid betaal je soms een vergoeding voor vervroegde aflossing voor je hypotheek: als je meer dan 10% extra aflost per kalenderjaar.
Wanneer je amper nog hypotheek hebt, zullen je aftrekbare kosten lager zijn dan je woningforfait en dus zou je meer belasting moeten betalen. Dat voelt niet helemaal eerlijk. Want als je wel nog schuld hebt en rente aftrekt, is die vaak hoger dan het eigenwoningforfait en hoef je dus niet te betalen.
Je woning is volledig van jou
Zodra je hypotheekvrij bent, ben jij 100% eigenaar van de woning en behoort de woning volledig tot jouw vermogen. Je hebt minder kans dat je restschuld overhoudt bij de verkoop van je huis.
Aflossen blijft voordeliger
Je moet er ook nog eens belasting over betalen, vermogensrendementsheffing oftewel box 3-belasting. Als je je spaargeld in je huis stopt, ben je daar vanaf. Goed nieuws is dat de vrijstelling in box 3 per 1 januari 2021 waarschijnlijk € 50.000 per persoon is.
In de meeste gevallen is het dus verstandig om uw hypotheek af te lossen als u voldoende spaargeld heeft. Uw spaargeld levert immers bijna niets op, en een besparing is bijna altijd mogelijk.
Een derde van de woningeigenaren van 60 jaar en ouder heeft geen hypotheek meer op de woning. De overige zestigplussers hebben veel vaker dan jongere huiseigenaren een aflossingsvrije hypotheek.
Vooralsnog (dit kan altijd veranderen, natuurlijk) zal je afgeloste huis niet tot je vermogen gerekend worden. Over vermogen betaal je in Nederland vanaf een bepaald bedrag belasting. Dat is wel zo voor bijvoorbeeld spaargeld en beleggingen, maar niet voor geld dat in je woning zit.
Banken zouden je minimaal drie maanden van te voren een bericht moeten sturen over het aflopen van je rentevaste periode. Echter niet alle banken doen dit binnen de gestelde termijn. Wees daarom zelf alert op de datum en stel een herinnering in op drie maanden van te voren.
Met renteafkoop kan je mogelijk je hypotheekrente en daarmee je maandlasten verlagen. Dit is vooral interessant als de rente die we op dit moment aanbieden lager is dan de rente die je nu betaalt en je voor langere tijd zekerheid over je maandlasten wil.
Omdat je bij je huidige bank blijft, heb je geen advies-, bemiddelings-, notaris- en taxatiekosten. De bank vraagt hooguit een paar honderd euro administratiekosten. Wel betaal je aan de bank een boete om de periode dat de rente nog vaststaat af te kopen. Die boete is aftrekbaar voor de inkomstenbelasting.