Vaak probeert het paard echter iets duidelijk te maken, zoals pijn, ongemak of angst. Net als bij communicatie in de kudde zal een paard nooit zomaar bijten. Het paard zal altijd eerst met subtiele signalen proberen te waarschuwen.
Als paarden elkaar allogroomen, ofwel met hun lippen of tanden knabbelen en wrijven bijvoorbeeld rond de schoft, doen ze dat zowel om elkaars vacht te verzorgen als om hun band te versterken.
Als de oren een beetje slap opzij en naar achter staan, is het paard een beetje doezelig. En wanneer de oren plat in de nek staan kun je maar beter oppassen; het paard is dan erg kwaad en neemt snel maatregelen wanneer iets hem niet bevalt. Deze merrie staat te doezelen.
Het paard likt en bijt zachtjes in je handen
Misschien wil het paard gewoon een snoepje van je. Maar het kan soms ook duiden op iets wat speelt bij jou, bijvoorbeeld als je vingers gevouwen zijn en het paard iets harder gaat bijten in je vingers.
Het maakt deel uit van het sociale gedrag van paarden. Ze krabbelen elkaar om relaties aan te gaan, vriendschappen te verdiepen, elkaar een goed gevoel te geven en stress te verminderen. Over het algemeen geldt dat hoe vaker paarden dat doen, hoe aardiger ze voor elkaar zijn en hoe hechter hun vriendschap is.
Een hele goeie plek, is de plek vlak achter de schoft, daar waar het zadel zou liggen. Het is de plek waar paarden elkaar 'groomen' (=elkaar zachtjes kroelen en masseren met de voortanden en lippen), uiteraard alleen als ze elkaar leuk vinden.
Bij een eerste begroeting rekken paarden hun halsspieren op om afstand van elkaar te houden en de oren zijn gespitst. Paarden ruiken aan elkaar en bij wederzijdse genegenheid blazen de paarden lucht uit de neusgaten richting de neusgaten van de ander. Soms hummen en hinniken ze ook.
Een paard gaapt vaak om spanning los te laten. Wanneer je bijvoorbeeld het Recuptex deken gebruikt, kan het paard gaan gapen omdat de spieren in zijn lichaam worden ontlast. Andere signalen dat je paard zijn spieren ontlast zijn: kauwen, zuchten, of een ontspannen lichaamshouding. Je paard kan ook gapen door stress.
Een paard spiegelt niet alleen emoties, maar ook ons gedrag en onze bewegingen. Dit spiegelen zie je vooral aan het gedrag van het paard. Een paard loopt bijvoorbeeld van je vandaan, komt juist naar je toe of doet precies wat jij ook doet.
In praktijk worden paarden helaas regelmatig 'gestraft' door flinke tikken met de zweep, schoppen onder de buik of bijvoorbeeld een mep met de hand (tegen het hoofd). Vaak is deze straf bedoeld om het paard ongewenst gedrag te stoppen.
Al kan het ook een kalmerend signaal van je paard zijn wanneer je het te snel of te energiek benadert. Zoals gezegd zijn paarden gevoelige dieren en houden ze vaak niet van plotse bewegingen.
Een paard zal hard en vol melodie hinniken als hij aan u wil laten merken waar hij is. Veel paarden doen dit naar hun eigenaren wanneer deze op stal aankomen. Een paard kan ook briesen, dit doet hij wanneer hij twijfelt tussen nieuwsgierigheid en angst.
Niet alleen rijden
Zorg ervoor dat je niet alleen naar je paard gaat om hem aan het werk te zetten. Maar ga ook een keer met hem wandelen of laat hem lekker grazen. Of geef hem eens een uitgebreide poetsbeurt. Probeer tijdens die lekkere poetsbeurt de plekjes op te zoeken die je paard lekker vind.
Paarden poetsen elkaar om verschillende redenen. Dit gedrag, ook wel 'groomen' genoemd, vertonen ze vooral om de onderlinge band te verstevigen en de rangorde te bepalen. Merries zouden elkaar vaker poetsen dan hengsten. Toch weten ook hengsten elkaars lekkere plekjes goed te vinden.
Zo is het goed om te weten dat paarden kuddedieren zijn. De eigenschap van een kuddedier is dat hij niet alleen wil zijn. Ook vinden paarden het fijn om in de natuur te lopen en naar voedsel te zoeken. De kosten van het onderhoud, zoals de stalling, de hoefsmid, de dierenarts en de verzekering komen hier ook nog bij.
In de natuur kan bijten om verschillende redenen worden ingezet. Het kan agressief gedrag zijn, waarbij het bijten wordt gebruikt als vechttechniek. Dit zie je vooral bij hengsten onderling, waarbij de hengsten elkaar meestal in de manenkam of benen beetpakken. Het kan worden ingezet bij het bepalen van de rangorde.
Of paarden ook rouwen durft hij niet te zeggen. “Merries die hun veulens verliezen kunnen daar wel heel heftig op reageren. Maar ik denk toch dat oudere paarden iets anders in het leven staan. De natuur is op zich hard.
Onder 'spiegelen' verstaan wij (paardencoaches) de reactie van het paard op de gevoelens van de mens. Hierbij kan het paard de mens in gedrag spiegelen door hetzelfde gedrag te laten zien als de mens, of juist precies het tegenovergestelde gedrag (het spiegelbeeld).
,,Een paard kan je heel erg bewust maken van je eigen emoties. Hij spiegelt hoe jij je voelt. Als ik bijvoorbeeld zenuwachtig ben voor een presentatie die ik de volgende dag moet geven en er met mijn hoofd niet helemaal bij ben, schrikt mijn paard ineens van een opvliegend vogeltje.
Paarden doen dat, omdat er endorfine aangemaakt wordt, wat ze een lekker gevoel geeft. Soms doen ze dit ook buiten de stal, in de wei of tijdens de training. Het kan een teken zijn dat ze spanning hebben ervaren.
Knijp het paard rustig in de manen. Neem de oren van het paard in je hand en masseer het topje van het oor. Dit kalmeert en verzacht ook de pijn. Ook drukken aan de binnenkant van de elleboog kan kalmerend werken (shiatsu drukpunt).
Kauwen onderdanig gedrag of stress
Om na te gaan of het onderdanig gedrag is, bekeken de onderzoekers agressieve interacties. Opvallend was dat alle paarden kauwden, zowel het agressieve als het onderdanige paard. Het aanvallende paard zelfs vaker. Dit weerlegt het idee dat het een onderdanig signaal is.
Een ongeschoren paard voelt zich het best bij temperaturen tussen -5 en 15 graden. Hij staat dan niet te rillen, maar ook niet te zweten. De haren van je paard vormen een perfecte isolatielaag bij koud weer. Van kou lijden is dus geen sprake.
De vraag is echter of paarden ook na meerdere jaren specifieke personen kunnen herkennen. Roelfsema antwoordt ook op die vraag bevestigend: “Veel onderzoek is daar niet naar gedaan, maar wat we wel weten is dat paarden in elk geval na acht maanden nog personen herkennen aan hun stemgeluid, geur en gezicht.
De neus De neus van een paard is zéér gevoelig en soort van intiem. Als je naar een onbekend paard toe gaat, moet je niet direct z'n neus aaien. Dat is zoiets als een onbekende direct op de mond zoenen. Aai eerst schouder en hals, laat hem aan je ruiken en win vertrouwen, voordat je neuzen gaat aaien.