Omdat een HSP-er wel graag verbinding wil en ook gericht is op het hebben van harmonieuze relaties, geeft het horen van kritiek veel stress. Het zenuwstelsel van een HSP-er is gevoeliger voor de omgeving, daarom kan de intensiteit van kritiek ook zo overweldigend aanvoelen.
Wanneer je gevoelig bent: kun je snel ontroerd raken bijvoorbeeld bij emotionele gebeurtenissen of wanneer er iets is wat jou aanspreekt. ben je subtiel in jouw waarneming van kleuren, licht, geur of geluid maar soms ook in het waarnemen van energie van andere mensen.
Daarnaast hebben veel hsp'ers moeite om duidelijk te zijn naar de ander. Dat heeft te maken met de het denkbrein links, de taal. Bij hsp'ers zijn antwoorden niet wit en niet zwart, maar alle kleuren van de regenboog en ook nog eens wollig, vaag en zweverig voor anderen.
Hoogsensitief persoon of hsp is een term uit de psychologie die in 1996 werd geïntroduceerd door de Amerikaanse psychologe dr. Elaine N. Aron en staat voor (Engels): highly sensitive person, oftewel 'zeer gevoelig persoon'.
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap
Madelon: 'Mensen die hoogsensitief zijn hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput.
Dit wil zeggen: hoogsensitieve mensen denken langer en dieper na over vraagstukken en belichten het van alle kanten. Dit betekent ook dat HSP'ers dingen te complex kunnen maken en de neiging hebben om te piekeren.
Overprikkeling en hoogsensitiviteit
Als je hoogsensitief bent komen prikkels meer en harder bij jou binnen en beleef je ze intenser. Daarnaast is het voor jou moeilijker om prikkels te filteren; er komt van alles tegelijkertijd binnen en je moet al die prikkels verwerken. Hierdoor kun jij sneller overprikkeld raken.
Mensen die hoogsensitief zijn zouden ook meer kans maken op burn-out, depressie en angststoornissen wanneer ze zich in een nare (werk)omgeving bevinden.
In deze drukke, snelle tijd hebben de meeste mensen af en toe angstige gevoelens. Er is altijd iets dat onze aandacht vraagt en er is constante druk om meer te doen. Je combineert werk en gezin, je doet een cursus voor je werk, je sociale contacten en familie vragen tijd en aandacht, er is altijd tijd te kort.
HSP tip 1: Goede communicatie is cruciaal
Daarom is het essentieel om goed te communiceren en je partner deelgenoot te maken van wat je voelt en waar je behoefte aan hebt. Zo kan je partner je beter begrijpen en rekening met je houden.
Kan je van hoogsensitiviteit afkomen? Hoogsensitiviteit wordt gezien als een karaktereigenschap net zoals je introvert of extravert kunt zijn. Daar kom je niet vanaf. Wel kun je leren om met de lasten ervan om te gaan en te gaan genieten van de kwaliteiten die bij je hoogsensitiviteit horen.
4. En … wat is hooggevoeligheid dan? Hooggevoeligheid is, in tegenstelling tot hoogsensitiviteit, niet aangeboren en gaat over een verhoogde kwetsbaarheid of overgevoeligheid die zich uit in een (over)emotionele reactie. “Die kan ontstaan door een opstapeling van stress die niet tijdig heeft kunnen ontladen.
hsp's zijn gevoeliger dan anderen voor stress en lopen meer risico op burn-out en andere geestelijke en lichamelijke klachten wanneer ze niet voldoende hersteltijd krijgen of nemen. Wie echter wel voldoende hersteltijd weet te nemen, kan ook profiteren van die sensitiviteit.
Bij psychosen of overprikkeling kan antipsychotica worden voorgeschreven. Dit remt in de hersenen de effecten van natuurlijk voorkomende stoffen, voornamelijk van dopamine. Hierdoor verminderen psychosen en onrust.
Hoe weet je of je hoogsensitief bent? Hoogsensitieven voelen zich vaak anders. Ze hebben een hekel aan drukte, zijn gevoelig voor sterke geuren of geluiden en kunnen flink van hun stuk gebracht worden door veranderingen in hun leven. Als kind werden ze vaak verlegen of gevoelig genoemd.
Als je prikkels niet goed kunt selecteren en/of prikkels langzamer dan gebruikelijk verwerkt dan ontvangen de hersenen teveel prikkels. Alles komt tegelijkertijd en/of even sterk binnen. Hierdoor raakt je brein overbelast en kun je geen nieuwe informatie meer opnemen of verwerken.
Een narcistisch persoon kan ook een HSP'er zijn
Toch kan een narcistisch persoon in de kern heel goed óók een HSP'er zijn. Volgens HSP-coach Eveline Meijvogel heet dit in de psychologie: verborgen narcisme. Deze vorm van narcisme is een overcompensatie van diepe onzekerheid.
Een HSP ervaart overprikkeling vaker door externe prikkels, waar ADHD dit voornamelijk door interne prikkels ervaren. Iemand met ADHD vindt het bijna altijd lastig om zich goed te concentreren, terwijl een hoogsensitief persoon zich in de juiste omgeving prima kan concentreren.
Veel hsp'ers hebben behoefte aan een intense verbinding met hun medemens. Een verbinding van wederzijds vertrouwen, respect en uiteraard liefde. Die behoefte aan verbinding kan soms zo groot zijn, dat ze niet meer zien dat een bepaalde vriendschap eigenlijk niet meer zo gezond is.
Als de seksuele gevoelens (libido) van een persoon sterker zijn of meer tot uiting komen dan wat men normaal vindt, noemt men dat hyperseksualiteit. Bij mannen heet hyperseksualiteit ook wel satyriasis en bij vrouwen noemt men dit nymfomanie.