Gemalen havermout
Maak je iets dat wel wat body kan gebruiken of waar je eigenlijk volkoren tarwemeel voor nodig had? Maal dan havermout fijn in de keukenmachine en mix eventueel met een deel zelfrijzend bakmeel of pastabloem.
Heb je geen vloeiende bloem in huis? Dan doet patisseriebloem, speltbloem of eender welke andere soort de job even goed. Daarnaast kan je een klein beetje van het poeder waarmee je kant-en-klare puree maakt gebruiken om sauzen in te dikken.
Meel is de basis voor bloem. Om bloem te maken worden de zemelen en kiemen eruit gezeefd en er ontstaat een wit bloem. Bloem is dus gezeefd meel. Omdat de kiemen en zemelen de meeste voedingsstoffen bevatten, is bloem een stuk minder voedzaam dan meel.
Daarom zijn de schappen leeg
“Je moet daarvoor naar de bron kijken. Het meeste meel en bloem komt namelijk uit Polen. En in deze tijd is het nu erg lastig om te leveren aan het buitenland door de restricties aan de grens. Ook hebben de Polen zelf het meel nu nodig, zij willen ook graag bakken.
Hoewel u daarin wel noten, zaden en pitten tot meel kunt vermalen is graan daarvoor echt te hard. Wilt u zelf graan vermalen, dan dient u dus een echte graanmolen aan te schaffen. Die kunt u met de hand bedienen, maar er zijn natuurlijk ook elektrische graanmolens verkrijgbaar.
Maizena en aardappelzetmeel zijn de bekendste zetmeel bindmiddelen, maar je kunt ook denken aan tapioca of sago. Daarnaast binden room, eieren, boter of meel ook prima.
Hierbij geldt dat je bloem het beste kunt gebruiken als je het gerecht gedurende langere tijd verwarmt. Wil je juist snel een gerecht binden? Dan kun je arrowroot of tapioca gebruiken. Deze bindmiddelen kun je kopen bij de meeste natuurvoedingswinkels en binden bij een lagere temperatuur dan Maizena.
Bij bloem zijn de zemelen en kiemen uit het volkorenmeel gezeefd. Daarmee worden dus ook de belangrijke voedingsstoffen uit het meel gehaald. Hierdoor is bloem minder voedzaam. Meel (of tarwemeel) is vaak een mengsel van bloem en volkorenmeel.
Zelfrijzend bakmeel is niet meer dan bloem met bakpoeder. Als je zelfrijzend bakmeel op is, kun je dus prima bloem gebruiken. Het enige dat je nog hoeft te doen is wat bakpoeder toevoegen.
Om een kilo bloem te maken moet dus veel meer dan een kilo volkorenmeel gebruikt worden. De zemelen die de molenaar overhoudt kan deze nauwelijks aan de straatstenen kwijt, dat levert dus bijna niets op. Ook moet de molenaar meer handelingen verrichten en dat kost tijd dus geld.
Tekorten aan bloem komen vaker voor. Tijdens de coronapandemie was de bloem ook geregeld uitverkocht, net als andere producten. Dat kwam vooral door een mix van verstoringen in de distributieketen en door hamsteren onder consumenten, zoals de befaamde plotse run op wc- papier.
Volkorenmeel is het gezondste meel dat van tarwe gemaakt wordt. Hierbij wordt de gehele graankorrel gebruikt, dus juist ook de buitenkant waar alle vitaminen, mineralen en voedingsvezels in zitten. Speltmeel lijkt qua voedingswaarde heel erg op volkorenmeel.
Je kunt patentbloem gebruiken voor recepten waar enkel 'bloem' of 'tarwebloem' wordt vermeld. Andersom kan je tarwebloem gebruiken in plaats van patentbloem, maar houd er rekening mee dat je baksel misschien wat minder luchtig wordt door een lagere hoeveelheid gluten.
Je kunt een roomsaus dikker maken door het volume ervan te laten afnemen boven het fornuis. Als dit niet lukt of als je niet veel tijd hebt, gebruik dan een verdikkingsmiddel om je saus dikker te maken. Bloem, boter, eieren en maïzena zijn simpele ingrediënten die je kunt gebruiken om je roomsaus dikker te maken.
Als een stoofpot te dun is, giet dan wat vocht af, kook dit in en voeg weer toe aan de stoofpot. Dit is beter dan het gerecht achteraf binden met bloem of maïzena (zie ook stap 2). Binden kan eventueel ook met ingrediënten die uit zichzelf binden zoals tomatenpuree of cacaopoeder (in Mexicaanse stoofpotten erg lekker).
Een van de makkelijkste en snelste manieren om hem in te dikken is met zetmeel. Meng hiervoor maizena (maiszetmeel) of aardappelzetmeel met wat koud water tot een glad papje en laat het kort meekoken in de saus tot de gewenste consistentie is bereikt. Herhaal eventueel.
Zelfrijzende bloem is bloem waar de producent zelf al een rijsmiddel aan heeft toegevoegd. Dat rijsmiddel is bakpoeder (niet te verwarren met baksoda, dat is iets anders). Zelfrijzende bloem wordt gebruikt om beslag snel te laten rijzen tijdens het bakken, zonder dat er een rijstijd vooraf nodig is.
Als u de door u aangeschafte bloem zeeft voor gebruik, zorgt u ervoor dat alle klontjes verdwijnen. Kleine klontjes kunnen niet direct kwaad in uw deeg of beslag, maar beter is het ze eruit te zeven, zeker als u fijn gebak bereidt. Bloem bevat bovendien soms kleine oneffenheden zoals kleine vliesjes of stukjes korrel.
Zelfrijzend bakmeel is eigenlijk niks anders dan bloem (dus geen meel) met bakpoeder, in een vaste verhouding. Het bestaat uit 500 gram bloem met 15 gram bakpoeder. Nu je dit weet kun je het dus ook heel makkelijk zelf maken: meng 500 gram bloem met 1 zakje (15 gram) bakpoeder en klaar is Kees.
Je kunt normale bloem goed vervangen door amandelmeel. Bijvoorbeeld omdat je glutenvrij moet eten, of omdat je het leuk vindt om een beetje te experimenteren met smaak en structuur. Houd er rekening mee dat bloem zorgt voor luchtigheid en dat amandelmeel een wat steviger en compacter eindresultaat geeft.
Volkorenmeel bevat alle onderdelen van de graankorrel, dus de meelkern, de kiem en de zemel in de natuurlijke verhouding. In volkorenmeel zijn de zemelen met het blote oog zichtbaar. Volkorenmeel wordt gebruikt bij de bereiding van volkorenbrood. Meel is een combinatie van bloem en volkorenmeel.