Het huidige personeelstekort heeft meerdere oorzaken. Zo hebben we aan de ene kant te maken met vergrijzing en worden er steeds minder kinderen geboren, wat ervoor zorgt dat de populatie werkenden afneemt. Tegelijkertijd maken we, nu de coronacrisis (deels) voorbij is, een sterke economische groei door.
Een van de grote oorzaken is vergrijzing, en dat die eraan zit te komen, weten demografen al jaren. Vergrijzing betekent dat er meer mensen met pensioen gaan dan er op de arbeidsmarkt bij komen. Sectoren met hoge vergrijzing zijn op dit moment onder meer de overheid, onderwijs en transport.
Het tekort aan personeel zorgt in bijna alle sectoren voor een hogere werkdruk voor het personeel. Vooral in de sectoren cultuur, sport en recreatie, vervoer en opslag, de horeca en de handel ervaren ondernemers extra werkdruk voor het personeel als belangrijkste gevolg van het personeelstekort.
De horeca kampt met een groot personeelstekort. En dat is niet alleen een Nederlands probleem, ook werkgevers in andere (vakantie-)landen in Europa zijn driftig op zoek naar personeel. Eerst de situatie in Nederland: de arbeidsmarkt is krapper dan ooit en de horeca is de sector waar de meeste vacatures te vinden zijn.
'Als er recessie is, zijn er minder vacatures en meer werklozen. Groeit de economie, dan ontstaat er krapte op de arbeidsmarkt. ' Tweede oorzaak is de vergrijzing.
De komende 20 jaar blijft de beroepsbevolking nog wel krimpen, denkt Joop Schippers, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Universiteit Utrecht. Wilthagen denkt zelfs dat het nog wel 30 jaar kan duren.
Volgens het CBS is het personeelstekort sinds de jaren zestig en zeventig niet zo groot geweest. Vóór corona leek dit probleem niet zo groot. Maar nu is het ineens overal zichtbaar. "In de basis zien we dat er in alle sectoren tekorten zijn", zegt Bart Kock, directeur van uitzendbureau Start People.
De functies assistent supermarktmanager, IC-verpleegkundige en fietskoerier komen met stip binnen op de jaarlijkse lijst van kansrijke beroepen van Randstad. Dit heeft deels te maken met de heersende pandemie. Door de vele bezorgmaaltijden is er bijvoorbeeld dringend behoefte aan meer pizzabakkers.
Techniek, ICT, zorg en onderwijs
Uit analyse van Randstad blijkt dat bijna ieder vakgebied kansrijk is in 2022. Toch is ook duidelijk te zien dat met name in de techniek, ICT, zorg en het onderwijs structureel de meeste vacatures openstaan.
Hoe groot is het probleem? De zorg is op dit moment een van de sectoren met het grootste personeelstekort: er staan 61.000 vacatures open, bleek deze week uit nieuwe cijfers. In 2019, dus voor corona, gaven werkgevers in de zorg al aan dat 7 op de 10 vacatures moeilijk vervulbaar zijn.
Tips om aan nieuw personeel te komen:
Gebruik je persoonlijke en zakelijke netwerk en ook dat van je (oud)medewerkers. Veil de werkzaamheden als opdracht aan zzp'ers. Organiseer samen met andere mkb-ondernemers het werven en uitwisselen van personeel. Zet je vacature uit bij het UWV en de Sociale dienst.
Het tekort bij ProRail is niet alleen te wijten aan het algehele tekort op de arbeidsmarkt, concluderen de onderzoekers. De spoorbeheerder heeft zelf ook steken laten vallen. Op de werkvloer wordt er flink gemopperd, onder meer omdat medewerkers het gevoel hebben dat hun klachten over problemen weinig uithalen.
Jaarsalaris verdubbeld
Ook de baangarantie na de lerarenopleidingen techniek, wiskunde en Nederlands is veelbelovend, evenals de opleiding management in de zorg. Kijken we naar universitaire opleidingen, dan bieden tandheelkunde, fiscale economie, econometrie, accounting en fiscaal recht de grootste kansen op werk.
FNV: Grote zorgen onder personeel
Dat blijkt uit een peiling van vakbond FNV onder 664 werknemers waar vooral grondpersoneel en beveiligers aan mee hebben gedaan. De werkdruk zien zij als grootste knelpunt, gevolgd door het hoge ziekteverzuim, vertraagde vluchten en lange wachtrijen van passagiers.
Het aantal werklozen is in augustus 2022 verder toegenomen tot 378 duizend. Dat is 3,8 procent van de beroepsbevolking. Gemiddeld over de afgelopen drie maanden steeg het aantal werklozen met 18 duizend per maand.
Werkloosheid verder gedaald
In het tweede en derde kwartaal van 2020 – aan het begin van de coronacrisis – nam het aantal werklozen met 141 duizend sterk toe, naar 528 duizend. Daarna is het aantal werklozen weer gedaald, naar 327 duizend in het tweede kwartaal van 2022. Dat is 3,3 procent van de beroepsbevolking.
Het personeelstekort neemt in alle sectoren in ons land verder toe. Vooral in de techniek, bouw, productie, ICT en transport en logistiek zijn nauwelijks vakmensen te vinden.
In de bouw zijn te weinig arbeidskrachten om 100.000 woningen per jaar te kunnen bouwen. Op dit moment zijn er 7.700 mensen tekort. Naar verwachting loopt dit aantal de komende jaren op tot 20.000. En daar komt zeker tot 2030 geen verandering in.