Borstkanker kan na de behandeling op 3 manieren terugkomen: Er zit een nieuwe tumor op de plek waar eerder de kanker ontstond: in de borst of het litteken. Dit heet een lokaal recidief. Er zitten uitzaaiingen in de lymfeklieren in de oksel, rondom het sleutelbeen of bij het borstbeen.
Na de behandeling van borstkanker kan de ziekte terugkomen. Als een tumor terugkeert, gebeurt dat in 60 procent van de gevallen binnen drie jaar na de eerste behandeling. Een recidief heeft dezelfde celbiologische eigenschappen als de eerste tumor (de primaire tumor).
Ondanks de behandelingen is er een kans dat borstkanker terugkomt. Misschien pas na jaren. Als dit gebeurt, krijg je opnieuw te maken met een hoofdstuk waarvan je hoopte dat het voor altijd gesloten was. Bij terugkerende borstkanker is de tweede tumor ontstaan uit achtergebleven kankercellen van de eerste tumor.
Bij een hormoonongevoelige kanker, zoals de triple-negatieve borstkanker, is het risico op herval het grootst in de eerste jaren na de diagnose. Was de borstkanker hormoongevoelig, zoals de meeste, dan is hervallen jaren, zelfs enkele tientallen jaren, later nog steeds mogelijk.
Iedere kankerpatiënt is anders. En geen ziekteverloop is hetzelfde. Toch krijgen de meeste vrouwen na hun behandeling voor borstkanker hetzelfde controleregime: vijf jaar lang gaan ze een keer per jaar naar het ziekenhuis, omdat dat nu eenmaal in de richtlijn van de artsen staat.
Hoe groot de kans is dat de borstkanker terugkomt, hangt af van verschillende factoren: Hoe groot de eerste tumor was. Of de eerste keer sprake was van uitzaaiingen in de lymfeklieren (hoe groot en hoe veel)? Welke soort borstkanker je de eerste keer had.
Uitgezaaide borstkanker kan er jaren over doen voor het zich manifesteert. Een andere benaming voor 'uitzaaiing' is 'metastase'.
Uitzaaiingen in de botten
Bij 85% van de patiënten met uitgezaaide borstkanker, zitten de metastasen in de botten. Het gebeurt vaak dat de uitzaaiingen langere tijd alleen in de botten zitten en zich later pas verspreiden naar andere plekken in het lichaam. Hier kun je meer lezen over uitzaaiingen in de botten.
Borstkanker zaait meestal uit in botten, lever, longen of hersenen. Het vaakst in de botten. Mogelijke klachten bij uitzaaiingen zijn: botpijn, misselijkheid, hoofdpijn, benauwdheid en vermoeidheid.
Een triple negatieve tumor groeit vaak snel en is agressief. Het zaait ook vaker en sneller uit dan andere soorten borstkanker. De kans dat deze borstkanker terugkomt is ook groter.
De kans op een lokaal of regionaal recidief is in het algemeen klein bij patiënten met borstkanker in Nederland. Toch blijken specifieke subtypen borstkanker belangrijke voorspellers te zijn voor de recidiefvrije 10-jaarsoverleving.
Een recidief of terugval betekent dat de kankercellen weer opduiken na een periode van remissie. Dat kan na enkele maanden zijn, maar ook na enkele jaren.
Bij kanker wordt vaak gesproken in termen van vijfjaarsoverleving. Dat is het gemiddelde percentage patiënten dat vijf jaar na de diagnose nog leeft. Bij borstkanker worden ze dan als genezen beschouwd. Meer dan 80% van alle vrouwen met borstkanker geneest.
Triple-negatieve borstkanker is een agressieve vorm van borstkanker. De tumor groeit vaak snel en zaait ook sneller uit dan andere vormen van borstkanker.
De overleving van borstkanker wordt sterk bepaald door het stadium bij diagnose. Van de patiënten met stadium I is 95% na 10 jaar nog in leven, terwijl patiënten met stadium IV (uitgezaaide borstkanker) een 10-jaarsoverleving hebben van 8% (zie figuur).
Ja, maar die kunnen sterk verschillen van de ene kanker tot de andere. Bijvoorbeeld de grootte van de oorspronkelijke tumor, de aanwezigheid van loco-regionale indringing... Deze voorspellende factoren geven enkel een waarschijnlijkheid van uitzaaiingen.
Als je klachten hebt die op uitzaaiingen kunnen wijzen, laat je dan zo snel mogelijk onderzoeken door een arts. Dit zijn symptomen die bij uitgezaaide borstkanker kunnen horen: Pijn in je botten, bijvoorbeeld in je rug, je nek, op je borst en je ribben. En/of pijn bij lopen en zitten.
De kans dat een vrouw borstkanker krijgt is 100 keer groter dan de kans dat een man borstkanker krijgt. Uw leeftijd, vrouwelijke hormonen, uw leefstijl, dicht borstklierweefsel, genen en bestraling op het borstgebied in het verleden kunnen een rol spelen bij het ontstaan van borstkanker.
Ongeveer 1 op de 7 vrouwen in Nederland krijgt in haar leven borstkanker. Elk jaar sterven in Nederland meer dan 3000 vrouwen aan borstkanker (in 2021: 3059 vrouwen). Vrouwen hebben na hun 50e meer kans op borstkanker. 80% van de vrouwen met borstkanker is ouder dan 50 jaar.
Borstkanker (dit noemen we ook wel mammacarcinoom) ontstaat niet altijd op dezelfde plek. Een tumor in de borst groeit meestal in de weefsels rond de klierbuizen en klierkwabjes, zoals het vetweefsel.
Herstel na de behandeling van borstkanker
Het proces wat je doormaakt zal zowel lichamelijk als psychisch zijn sporen achterlaten. Je hebt daarom ook een flinke periode nodig om te herstellen. Het herstel van borstkanker duurt gemiddeld een jaar. Dat is ongeveer net zo lang als de behandeling meestal duurt.
Zo komen vermoeidheid, pijn, benauwdheid en verlies van eetlust veel voor. In de terminale fase komen ook symptomen als gewichtsverlies, sufheid en verwardheid vaak voor.
Borstkanker kan uitzaaien naar andere delen van je lichaam. Genezen van borstkanker is dan niet meer mogelijk.
Alvleesklierkanker heeft de slechtste overlevingscijfers van alle soorten kanker in Nederland. Het is bovendien de enige kankersoort waarbij de overleving in afgelopen decennia niet of nauwelijks is verbeterd.
Bij borstkanker zijn er vier stadia.