Melanomen kunnen overal op de huid voorkomen, maar zij ontstaan het vaakst op delen van de huid die aan zonlicht worden blootgesteld. Bij vrouwen komen melanomen vaker voor op de benen; bij mannen vooral op de rug.
En dat is ook hard nodig, want een op de vijf Nederlanders krijgt huidkanker. Vaak in een milde vorm gelukkig, maar bij ruim 22.000 mensen gaat het om een ernstiger vorm van kanker. Tot die laatste groep horen 7.000 mensen die melanoom hebben, dat ook wel 'kwaadaardige moedervlek' genoemd wordt.
Melanomen kunnen zich overal in de huid ontwikkelen. Bij vrouwen komen melanomen iets vaker voor op de romp en de benen, bij mannen op de romp en in het hoofd/halsgebied. Ook op behaarde plaatsen zoals de hoofdhuid, of op de handpalmen en voetzolen kan een melanoom voorkomen.
Een melanoom op tijd herkennen is belangrijk. Meestal verschijnt er plotseling een lichtbruine, donkerbruine of rode vlek op je huid die snel groeit. Deze vlek lijkt in het begin vaak op een moedervlek, maar valt vaak op door een snelle groei, een grillige vorm of meerdere kleuren.
Melanoom komt vooral voor bij mensen tussen de 45 en 74 jaar.
Een melanoom kan ontstaan uit een bestaande moedervlek of plotseling uit pigmentcellen in een voorheen 'gave' huid. Een melanoom komt steeds vaker voor, vooral bij mensen met een blanke huid. In Nederland worden per jaar bijna 3000 nieuwe melanomen (ongeveer 10% van alle gevallen van huidkanker) ontdekt.
Bij de vroegdiagnostiek van melanomen inspecteert de huisarts de huidafwijking op kenmerken die op maligniteit kunnen wijzen. Hierbij komen veel kenmerken uit de klinische diagnostiek van AN aan bod, die men echter anders moet wegen: Asymmetrie: grilligheid van vorm pleit voor een melanoom.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Vaak verdwijnen ze na een tot drie weken weer vanzelf, volgens het Huidfonds.
Dit is de meest voorkomende vorm van het melanoom. In ongeveer 75% van alle gevallen van melanoom betreft het de superficieel spreidende vorm. Zoals de naam al zegt groeit deze vorm eerst in horizontale richting voordat het de diepte in gaat. Dit groeiproces kan maanden tot enkele jaren duren.
Controleer op ruwe bultjes, wondjes en bruine plekken
nieuw ontstane rood-roze bultjes, soms met een ruwe korst erop. wondjes die niet goed genezen. bruine moedervlekken of bultjes die van vorm veranderen of meerdere kleuren krijgen (zoals bruin, zwart, rood, paars, blauw)
Via de lymfevaten komen de kankercellen in de lymfeklieren. Van een uitzaaiing in een lymfeklier merkt u in het begin niets. Het duurt maanden tot jaren voordat de lymfeklier zo groot is dat u deze kunt voelen. U voelt dan een stevig bolletje onder de huid van ongeveer 1 tot 2 centimeter groot.
Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat als pigmentcellen zich ongecontroleerd gaan delen. Dit gebeurt aan de oppervlakte van de huid, in een bestaande moedervlek of in de 'gave' huid. Dat kan overal op de huid voorkomen, maar ontstaat wel vaker op die delen van de huid die veel zonlicht krijgen.
Wat kunt u zelf doen om het risico op een melanoom te verkleinen? Zorg dat u niet verbrandt door de zon. Vermijd felle zon op onbedekte huid: Doe een hoed/pet op in de zon.
Een melanoom is een kwaadaardige moedervlek en een agressieve vorm van huidkanker. Soms verschijnt deze moedervlek uit het niets, maar vaker ontstaat een melanoom uit een bestaande moedervlek. Het gaat dan meestal om moedervlekken die al enigszins afwijkend waren of grote moedervlekken die bestaan vanaf de geboorte.
Een uitzaaiing van een melanoom gaat meestal via de lymfebanen in de huid. De lymfebanen komen uit in de lymfeklieren. Wanneer in een lymfeklier een uitzaaiing zit, is deze meestal te voelen als een stevig bolletje onder de huid dat ongeveer 2 tot 3 centimeter groot is.
Een melanoom kan via de bloedvaten uitzaaien naar organen. Bijvoorbeeld in de longen, lever, hersenen of een andere plek op uw huid.
Voor patiënten met uitgezaaide kanker kan leven en dood dicht bij elkaar liggen. Er is soms een kans op genezing en soms een mogelijkheid om met (innovatieve) behandeling nog vele jaren te leven. Maar als een behandeling niet aanslaat kan het ook snel aflopen.
Het voelt ruw aan. De bult wordt langzaam groter en kan een grote bult worden. Soms doet de bult pijn, maar meestal niet. Het kan er ook uitzien als een kleine wond die langzaam groter wordt.
Hoe herken ik een kwaadaardige moedervlek ? De moedervlek mag niet a-symmetrisch groeien; d.w.z de ene helft ziet er anders uit dan de andere helft van de vlek. Een moedervlek mag niet van kleur of kleursamenstelling veranderen. Bij een melanoom zien we vaak verschillende tinten, bruin, zwart, wit, blauw of rood.
In Nederland sterven er jaarlijks 800 mensen door uitgezaaid melanoom. Recent onderzoek uit het Erasmus ziekenhuis in Rotterdam heeft aangetoond dat de kans dat een person een tweede primair melanoom ontwikkelt 10 X zo hoog is dan iemand die nog nooit eerder een melanoom heeft gehad.
In het kort. Twijfelt uw huisarts of uw moedervlek goedaardig is? De huisarts kan dan zelf een moedervlek verwijderen. Eerst krijgt u een injectie om de huid te verdoven.
Een vlek is verdacht als u een of meerdere van onderstaande eigenschappen vaststelt: Asymmetrie: ontstaan van of evolueren naar een asymmetrische vorm, waarbij de ene helft van het letsel niet meer het spiegelbeeld is van de andere helft.
Het melanoom is een zeer agressieve vorm van huidkanker die betrekkelijk weinig voorkomt. Per jaar wordt deze aandoening vastgesteld bij ongeveer 3500 mensen. Het melanoom ontstaat vaak bij mensen die tussen de 30 en 60 jaar oud zijn. Maar iedereen kan het krijgen.