Vanaf dinsdag 21 juni 2022 gaan we donkere tijden tegemoet, want dan is de zomerzonnewende op het noordelijk halfrond. In Amsterdam duurt de dag dan maar liefst 16 uur, 48 minuten en 19 seconden.
Het centrale moment daarin is de langste dag van het jaar: 21 juni. Op diverse plaatsen in Noorwegen, Zweden en Finland wordt deze dag uitbundig gevierd. In elk van de Noordelijke landen hebben ze een aparte benaming voor de langste dag en ook het vieren geschiedt soms op verschillende momenten.
Langste dag 2022 (21 Juni)
De evenaar staat precies tussen het noordelijk en het zuidelijk halfrond in, dus moeten de dagen en de nachten daar wel even lang zijn. En in de buurt van de evenaar zijn de verschillen in daglengte veel kleiner dan bij ons.
De kortste dag van het jaar (de winterzonnewende) is ongeveer 21 december. Dit houdt in dat in Reykjavík de zon rond 11.30 uur opkomt en rond 15.30 uur weer ondergaat. En naarmate je verder naar het noorden van IJsland gaat, wordt deze dag zelfs nog korter.
Svalbard, of eigenlijk Spitsbergen, is het meest noordelijk gelegen eiland van Noorwegen. Door de draaiing van de aarde om de zon is het hier in de winterperiode 84 dagen donker. De zon komt dan helemaal niet op en het is dus gewoon constant donker.
De middernachtzon is een natuurfenomeen dat in de zomer voorkomt op plaatsen ten zuiden van de zuidpoolcirkel en ten noorden van de noordpoolcirkel, dus ook in Noord-Noorwegen. De aarde draait met een gekantelde as ten opzichte van de zon, en in de zomermaanden is de Noordpool naar de zon gericht.
December – de donkerste maand van het jaar.
Wanneer valt de winterzonnewende? Het moment dat de zon van richting lijkt te veranderen, valt in 2021 op 21 december om 16.59 uur. Dit is de officiële winterzonnewende. In 2022 valt de winterzonnewende op 21 december om 22.48 uur.
Hoelang duurt deze langste nacht dan precies? Deze langste nacht noemt men ook wel de 'winterwende', ofwel het officiële begin van de winter. De zon gaat vandaag al om 16.29 uur onder en komt morgen pas weer om 08.49 uur tevoorschijn. Hierdoor is het in totaal wel 16 uur en 19 minuten donker!
Tijdens de Noorse zomer gaat de zon niet onder boven de (noord)poolcirkel en is deze gedurende een aantal maanden 24 uur per dag zichtbaar. De Middernachtzon is te zien doordat de aardas gekanteld is. Deze as is de denkbeeldige lijn die dwars door de aarde de noordpool en zuidpool met elkaar verbindt.
Het is winter op Svalbard, en rondom de hoofdplaats van deze archipel in de ijselijke Barentsz-zee (die wij als Spitsbergen aanduiden) is het permanent duister. 's Nachts en overdag. Van november tot eind februari zijn de ruim drieduizend inwoners van de Noorse nederzetting verstoken van daglicht.
In de zomermaanden blijft het ten noorden van de poolcirkel, zoals IJsland en in het noorden van Noorwegen, Zweden en Finland zelfs altijd licht. In landen ten noorden van de poolcirkel gaat de zon in juni en juli niet onder. Op Spitsbergen gaat de zon zelfs van 20 april tot 23 augustus niet onder.
Vanaf 21 maart is het op de noordpool 6 maanden lang constant dag. Vanaf 23 september valt daar de duisternis in en blijft het de volgende 6 maanden donker. Op de zuidpool gebeurt het omgekeerde. In ons voorjaar en zomer is het daar donker en vanaf 23 september breekt daar voor de volgende 6 maanden de zon door.
Het stadje Utqiaġvik, voorheen bekend al Barrow, ligt in het noorden van Alaska en is tevens de meest noordelijke bewoonde plaats van Noord-Amerika. De minimumtemperatuur is er 324 dagen onder het vriespunt.
De middernachtzon maakt onderdeel uit van het dagelijks leven van de inwoners van het uiterste noorden van Zweden. De extra uren dag- en zonlicht zorgen ervoor dat tuinen en parken volop groeien en bloeien in deze tijd van het jaar.
Yuma is een stad in het Zuiden van Arizona, aan de grens met Mexico, en telt het meeste aantal zonuren ter wereld. De zon schijnt er maar liefst 4015 uren per jaar, dat is gemiddeld elf uur per dag. In juli schijnt de zon er zelfs bijna veertien uur per dag, het dubbele van in België.
Kaapverdische Eilanden
Op de eilanden van Kaapverdië valt maar weinig regen, en het wordt overdag eigenlijk nooit kouder dan 24 graden. Van februari tot en met juni valt er bijna helemaal geen neerslag.
Rond de evenaar is er geen sprake van een winter- en zomertijd.
De aardkern is het binnenste deel van de Aarde, dat zich uitstrekt van de onderkant van de aardmantel op zo'n 2900 km diepte tot aan het middelpunt van de Aarde op ongeveer 6370 km diepte. De aardkern omvat 16% van het volume van de Aarde en 32% van de massa.
Ten noorden van Quito in Ecuador ligt La Mitad del Mundo, een monument dat de evenaar markeert. Het 'Midden van de Wereld' werd in 1936 opgericht ter gelegenheid van het tweehonderdjarig jubileum van de Franse Geodetische Missie, volgens tijdgenoten 'de grootste expeditie die de wereld ooit heeft gezien.